Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto archief Mediacentrum Defensie
Geef hulphond de ruimte
Gehandicapten en veteranen met PTSS die afhankelijk zijn van een hulphond, zijn met de vierpotige begeleiding vaak niet welkom in medische instellingen en op sommige publieke plekken. De hygiëne zou daarmee in het geding komen. Dit trok de aandacht van studente diergeneeskunde Jasmijn Vos, die haar masteronderzoek deed naar ‘poothygiëne’ van assistentiehonden. Conclusie: geef de hulphond de ruimte.
81% van de ondervraagden is wel eens is tegengehouden
In 2018 vertelde Srebrenica-veteraan Robert van der Holst in de Defensiekrant hoe hem de toegang tot een regulier ziekenhuis geweigerd werd, toen hij met zijn PTSS-hulphond naar binnen wilde. “Ik snap dat je een hond niet meeneemt naar een operatiekamer, intensive care of naar de hartbewaking. Maar dit ging om mijn eigen kamer. Een opname zonder Runo is te stressvol en daardoor onmogelijk”, vertelde hij destijds.
Vies
Het artikel was voor Jasmijn Vos aanleiding om te onderzoeken of hondenpoten schoner of viezer zijn dan schoenzolen. “In 2016 werd de Nederlandse wet aangepast, zodat assistentiehonden overal met hun gebruikers mee naar binnen kunnen, maar de praktijk is anders. Uit mijn onderzoek blijkt dat 81% van de ondervraagden wel eens is tegengehouden bij een publieke locatie, vanwege de hulphond”, verduidelijkt de studente. “Meestal wordt het dier als ‘vies’ gezien, maar is dat wel terecht?”
‘Je ziet aan de buitenkant vaak niet hoe getraumatiseerd een veteraan is’
Bovendien voelen mensen met een niet-zichtbare handicap zich minder begrepen dan mensen met een zichtbare aandoening, “Hier ligt vooral een gebrek aan kennis aan ten grondslag”, vervolgt Vos.Zo zie je vaak aan de buitenkant niet hoe getraumatiseerd bijvoorbeeld een veteraan is en kun je vaak niet zien waarom iemand een hulphond heeft. “Maar doordat zij zo vaak worden tegengehouden, laat een deel van hen hun hond soms thuis. Dit betekent dat ze zonder steun naar bijvoorbeeld de supermarkt of de tandarts moeten, waardoor ze zich gestrest kunnen voelen.”
Het onderzoek..
Voor het onderzoek van Vos maakten 25 assistentiehonden en 25 ‘huishonden’ een wandeling van 15-30 minuten, waarna de voorpoten van het dier en de beide schoenzolen van het baasje werden bemonsterd met speciale sponsjes. Vos zegt: “In het lab werden deze sponsjes diezelfde dag nog onderzocht op de aanwezigheid van poepbacteriën en clostridium difficile, een bacterie die in ziekenhuizen vaak diarree veroorzaakt.” Daarnaast werd onderzocht hoe de hondeneigenaren hun dieren verzorgen en werden ziekenhuizen bevraagd over hun protocollen.
De diarreebacterie werd niet bij de viervoeters gesignaleerd
De ‘monsterresultaten’
‘We maken van het onderzoek nu een wetenschappelijke publicatie’
De labresultaten tonen aan dat op de dierenpoten minder poepbacteriën zijn aangetroffen dan op schoenzolen. De diarreebacterie werd helemaal niet bij de viervoeters gesignaleerd, maar wel op 1 van de schoenzolen. “Een mogelijke oorzaak is dat honden zichzelf regelmatig schoonlikken. In hun speeksel zitten bepaalde stoffen die bacteriedodend zijn”, reageert Vos. “Het argument om assistentiehonden de toegang om hygiënische redenen te weigeren kan daarmee van tafel.”
Majoor Joris Wijnker, reservist-dierenarts en begeleider van dit onderzoek vertelt dat het masteronderzoek vanuit wetenschappelijk oogpunt met een 8,5 is beoordeeld. “En op dit moment zijn we bezig om het onderzoek te herschrijven tot een wetenschappelijke publicatie. Dat is voor Vos haar studie niet nodig, maar hiermee bereiken we wel andere wetenschappers en beleidsmakers.”
Kanttekening
In dit masteronderzoek diergeneeskunde is de vacht van de dieren niet meegenomen. Dit werd eerder al onder de loep genomen door onderzoekers van de Universiteit Utrecht. “Daaruit blijkt dat poepbacteriën zeer beperkt in de vacht aanwezig kunnen zijn. Voorts kunnen die op de handen terecht komen. Eens te meer een reden om niet zomaar een hond te gaan aaien, wat bij een assistentiehond überhaupt niet de bedoeling is. Bovendien toonde Vos in haar onderzoek aan dat assistentiehonden duidelijk beter tegen vlooien worden behandeld en gevaccineerd zijn tegen ziektes dan gewone huishonden”, vertelt majoor Wijnker.
Ziekenhuizen
Uit reacties van diverse ziekenhuizen blijkt dat er verschillende protocollen en regels gehanteerd worden. Dat maakt het voor zowel gebruikers als bijvoorbeeld beveiligers lastig. De gebruikers van assistentiehonden maken bovendien duidelijk dat het erg afhankelijk is van wie er bij de ingang staat, of ze wel of niet naar binnen kunnen. In de thesis is het devies dan ook om eenduidige en ondubbelzinnige regels op te stellen die voldoen aan de wet uit 2016.
Hygiënemaatregelen
Jasmijn stond ook stil bij hygiënemaatregelen die in bijvoorbeeld ziekenhuizen genomen kunnen worden. “Maar die regels gelden dus eigenlijk net zo voor mensen als voor dieren”, benadrukt ze. “Denk aan het schoonmaken van de poten met (natte) doekjes, langere droogloopmatten bij de ingang om je voeten op te vegen, schoenborstels, het desinfecteren van de schoenzolen met Uv-licht en overschoentjes voor zowel mens als dier.”
