Natuur in strijd tegen explosieven

Uniek experiment bij Defensie

Spinazie als bescherming tegen bomaanslagen? Een plant die waarschuwt voor explosieven in de grond? Het klinkt als een leuke 1-aprilgrap, maar de bombsniffing plant kan wel degelijk een wapen worden in de strijd tegen geïmproviseerde explosieven (IED’s) en bij het opsporen van mijnenvelden.

Hét innovatiecentrum van de Defensie Materieel Organisatie MIND (Military INnovation by Doing) heeft in samenwerking met studenten van Wageningen University&Research een onderzoek naar de inzetbaarheid voor Defensie laten uitvoeren. “Iedereen staat verbaasd als je er over praat. We moeten wel een beetje aan verwachtingsmanagement doen”, tempert ‘projectleider’ Thomas den Boer de mogelijke euforie.

Idee

Het idee op zich is niet helemaal nieuw. In 2016 deed professor Michael Strano van het Massachusetts Institute of Technology op papier een onderzoek en zette dat op Youtube. Op zoek naar innovaties, viel het oog van kolonel Paul van Vroonhoven op de Amerikaanse bevindingen. De stap naar MIND was snel gemaakt.

Een kolfje naar de hand van wachtmeester reservist Thomas den Boer. Hij is al enige tijd als ‘werkstudent’ aangesloten bij het Defensity College. “Mijn functie is het oppakken van zaken en die bij universiteiten onder te brengen. In dit geval ging het om een academisch haalbaarheidsonderzoek.”

Obstakels

2 groepen van in totaal zo’n 20 studenten gingen voor Defensie verder waar professor Strano was gestopt. Zij moesten heel wat problemen het hoofd bieden. Welke bloem- en plantensoorten gebruik je bijvoorbeeld voor die explosievendetectie en hoe kun je het groen met elkaar laten communiceren?

Nanotechnologie en biotechnologie moeten die obstakels kunnen wegnemen. De studenten kwamen met 2 concrete voorstellen. Het gaat dan om een bionic box voor bijvoorbeeld vliegvelden, die onopvallend worden opgesteld. Daarbij circuleert de lucht via ventilatoren langs de plantjes die meteen reageren als een passagier explosieven bij zich draagt. Hiervoor lijkt een gemodificeerde spinazieplant het best inzetbaar. De bladeren geven een signaal door aan speciale camera’s. Dat kan een aanvulling betekenen op de bestaande middelen.

Tabak

Bij het tweede voorbeeld gaat het om zaden van plantjes die bijvoorbeeld met een drone over plekken worden gestrooid waar mijnen (kunnen) liggen. De nicotiana benthamiana, familie van de tabaksplant, is daarvoor het meest geschikt. Zo concluderen de studenten. De Nicotiana benthamiana is goed bestand tegen droogte en hitte. De wortels gaan diep de grond in, waarmee het eventuele gevaarlijke stoffen opneemt. De plant reageert daarop door van kleur te veranderen.

“De studenten van Wageningen hebben het project met heel veel enthousiasme opgepakt”, stelt Thomas. “Zij hadden vast niet verwacht met hun master plantkunde ooit iets voor Defensie te kunnen betekenen. Ik zie het dan ook als sociale innovatie: als je dit project kunt opzetten, is bijna alles mogelijk. Mijn hoop is ook dat meer mensen bij Defensie met ideeën durven te komen, al lijkt het nog zo gek.”

Het kan

Hoewel hij de verwachtingen zelf zoveel mogelijk tempert, hoopt Thomas op een succes. “Het project alleen al is al prachtig. Als ik er iets over loslaat, staren mensen je ongelovig aan. Het zou voor mij de ultieme beloning zijn als dit project van MIND uiteindelijk mensenlevens gaat redden. Het is nu aan Defensie en de Wageningen University&Research om een prototype te ontwikkelen. Daarvoor is geld nodig en je zult bovendien moeten vaststellen welke stoffen je wilt kunnen detecteren”, stelt Thomas den Boer. “Komt dat allemaal snel van de grond, dan is de verwachting dat we inclusief tests zo’n 3 jaar nodig hebben om een proefmodel te ontwikkelen. Dàt het kan, staat wel vast.”