Speelse geschiedenisles

Stormloop op Bronbeekfestival

Is het de voorjaarszon zon die zich deze zondag weer eens laat zien? Is het omdat Vitesse Arnhem ‘uit’ speelt? Of is het toch het aantrekkelijke programma voor de kinderen? Feit is dat het Bronbeekfestival dit jaar, met zeker 3.000 bezoekers, zoveel belangstelling trekt dat er in de middag lange rijen bij de ingang ontstaan.

Vorig jaar bleek de combinatie van moederdag en het slechte weer een spelbreker in het succesverhaal rond het festival. De belangstelling komt ook deze zondag wat schoorvoetend op gang, waarschijnlijk onder invloed van de aanvankelijk lage temperaturen. Maar zodra de 15 graden wordt aangetikt, stroomt het publiek toe.

Koek

Zoals de kleine Lena en haar moeder Kirsten. “We wonen dichtbij Bronbeek, maar het is de eerste keer dat we op dit festival komen. Wel zijn we eerder bij het kindercarnaval geweest”, zegt Kirsten, terwijl haar dochter gretig koekhapt. “Het gaat ons puur om het vermaak, al merk je dat het hier geschiedenis ademt. Daar pakken we toch wat van mee.”

Het contact met het verleden, daar draait het voornamelijk om bij het Bronbeekfestival. Koekhappen gebeurt dan niet met spekkoek, het programma is verder duidelijk: ‘Indische spelletjes’, ‘Indische muziek- en instrumentmaken’ en een theatervoorstelling over dagboeken en brieven die Nederlandse militairen in het voormalig Nederlands-Indië optekenden. Defensiecateraar Parasto zorgt vanzelfsprekend voor heerlijk geurende hapjes en een Indische maaltijd.

Bootjes

Iemand die je weinig hoeft te vertellen over de geschiedenis van Nederlands-Indië, is Louis Bos. Zijn ouders zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog in een Jappenkamp en dat heeft een behoorlijke weerslag op de jeugd van de Bronbeek-vrijwilliger gehad. Vandaag is hij 'docent’ bij het houtzagen en bootjes maken in de kleine werkplaats. “Ik weet goed hoe ik de kinderen op hun niveau moet aanspreken. Als ouders bijvoorbeeld hun kroost op een van de kanonnen zetten, vertel ik daar een verhaal bij.” En dat komt best aan bij Ben (5), die met moeder Marleen even later het bootje te water laat. “Ik heb in Arnhem gestudeerd en weet dus best wat van Bronbeek. Het is mooi om daarvan wat aan Ben door te geven.”

Werving

Bij de klimtoren hijst adjudant Pascal Jonker de 3-jarige Lieke in een harnas. Het is bijna vanzelfsprekend dat de werving van 11 Luchtmobiele Brigade, een bijna-buurman van Bronbeek, goed zichtbaar aanwezig is. Grote broer Lucas (5) slaat het geploeter van zijn zusje wat minachtend gade. “Ik kwam veel hoger”, mompelt hij.

Gaan de kinderen over een jaar of 15 op voor de rode baret in Schaarsbergen? Moeder Lieke kan zich daarbij nog niks voorstellen en adjudant Jonker begrijpt best dat kinderen van deze leeftijd niet direct de doelgroep voor zijn wervingsclub zijn. “Dit is hoogstens indirecte werving, maar wel heel erg leuk om te doen”, geeft hij aan. “Kinderen en ouders houden hopelijk een positief gevoel over aan onze aanwezigheid.”

Jeep

Zeker is dat Keep them Rolling heel wat potten kan breken. (Groot)ouders en kinderen staan keurig in de rij om een ritje in een originele Amerikaanse Jeep te kunnen maken. “En dan te bedenken dat we hier 3 jaar geleden met een static show zijn begonnen”, weet Arie Hamer. “Vanuit de bezoekers kwam toen de vraag of we een rondje wilden rijden. Dat is nu dus uitgegroeid tot een waar evenement. Ik wil wel duidelijk vermeld hebben dat ik niet in mijn eigen voertuig rijd, anders krijg ik ruzie. Hij is namelijk van mijn vrouw, hahaha.”

Ondertussen poseert Aäron bij een van de kanonnen op het terrein, gadegeslagen door oma Radna, duidelijk van Nederlands-Indische origine. “Ik ben geboren in Djakarta. We zijn tjampoer”, geeft ze aan, om de gemengde afkomst van haarzelf en Aäron aan te geven. “We komen hier veel bij evenementen, zoals dit festival en de krissendag. Zo willen we onze kinderen en kleinkinderen de ware geschiedenis van Indië doorgeven. Voor Aäron is dit dan een goed begin om de historie van zijn familie te leren kennen.”

Ambawara

Roxane von Kriegenbergh is een van de vrijwilligers van Bronbeek (“al 18 jaar”) die erop toeziet dat de geschiedenis van het voormalig Nederlands-Indië niet verloren gaat. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, 76 jaar geleden, is ze in november 1942 geboren in een van de Jappenkampen bij Ambawara. “Ik merkte dat er behoefte bestaat aan onze verhalen, vooral bij de tweede en derde generatie Indische Nederlanders.” 

Vandaag loopt ze met enquêteformulieren rond, maar fungeert tevens als aanspreekpunt. “Mijn uiterlijk speelt daarin een grote rol”, zegt ze eerlijk. “Ik wil ook graag dat het stuk geschiedenis van voormalig Nederlands-Indië voortleeft.”

Couperus

Dat verleden komt tot leven bij de gedenkstenen, waarin haar toch bijzondere achternaam 3 keer is gegraveerd. Het zijn haar oom en neven. Als ze daarop wijst, is er meteen contact met een bezoeker. De heer Bommezijn, wiens opa is omgekomen in Birma, wil graag weten in welk kamp Roxane heeft gezeten. En zo ontstaan er zelfs bij een kinderfestival nieuwe gesprekken ‘van oude mensen en dingen die voorbijgaan’.