Tekst kapitein Roel van de Wiel

'Zinking'

Oudjaarsavond 23.30 uur lokale tijd. Door het integrale omroepsysteem van Kamp Castor wordt in het Engels, met onmiskenbaar Duits accent, een waarschuwing afgekondigd. “Attention, attention, zis is the JOC speaking."

Het JOC is het Duitsgeleide Joint Operation Center. Het altijd wakende operatiecentrum van de MINUSMA-troepen in Gao. De eerste tonen van het JOC-alarm wekken altijd enige spanning op. Waarschuwingen heb je namelijk in een paar gradaties.

Kapitein Roel van de Wiel is uitgezonden voor de VN-missie MINUSMA. Hij is als Public Affairs Officer geplaatst bij de Nederlandse eenheden op Kamp Castor in Gao. Hij schrijft tijdens zijn missie over de militairen, hun werkzaamheden en dagelijks leven in Mali.

Simpel gezegd is optie 1: niet schrikken want er worden straks, in de nabije omgeving op gecontroleerde wijze (verouderde of opgespoorde) explosieven gesprongen. Optie 2: niet schrikken, we testen het systeem. En optie 3: alert zijn, er is een echte noodsituatie.

De laatste optie is er zeker geen om mee te spotten. Hoe kalm het voor de militairen doorgaans op Kamp Castor ook is, Mali is een ontwrichte democratie. Vrede en veiligheid blijven troebele begrippen. Niet iedereen ziet VN-militairen als onpartijdige helpers van de stabiliteit en eenheid. Niet voor niets heeft Nederland militairen gestuurd.

Bij het derde alarm ga je direct ‘plat’ en zoek je volgens een ingestudeerde drill een veilige plek op. In de andere twee gevallen kun je weer over tot de orde van de dag. Je maakt nog snel de ultieme grap over de oer-Duitse tongval van de alarmstem: “What are you zinking about?”*

(Wie de grap niet begrijpt: bekijk de ‘German Coastguard’-reclame hier. Het Nederlandse contingent én onze Duitse collega’s moeten er nog altijd om lachen)

Kamp Castor is ingericht als feestlocatie.

Bruiloftband

“Attention, attention”, luidde het dus op de late Oudjaarsavond. Naast de Castorbar speelde op een grote oplegger een Duitse bruiloftband, onder zingende aanvoering van een hippe vijftiger met kortpittig herenkapsel. Zijn band was naar Mali gekomen voor een gratis optreden. Een mooi “Zenk you for your service”-gebaar aan alle militairen.

De muziekkeuze schoot alle kanten op. Van Ike & Tina via Oasis (featuring een Nederlandse verkenner op gitaar en zang) naar Moby en weer terug naar John Denvers Take me home, country road. Op de ‘dansvloer’ bootsten Nederlandse militairen intussen met dienbladen vol alcoholvrij bier een stevige Hollandse nieuwjaarsnacht na. In de bar kon je een geïmporteerde oliebol scoren.

Muziek op Oudjaarsavond

Franse vuurpijl

“This is ze JOC speaking”, overstemde ‘ze’ German coastguard van Gao de livemuziek. Mensen keken op van hun maltbiertje. “There will be a controlled explosion shortly.” Geen nood. Het JOC kondigde de lancering aan van een lichtmortier, vanaf een militair kamp een paar kilometer verderop. Geïmproviseerd vuurwerk boven de Malinese woestijn; eens wat anders dan de Chinese matten door de straat en carbidbussen in de Twentse weilanden.

Omdat een Franse supersized sierpijl bijzonder is maar zeker niet alarmerend, speelde de band enthousiast verder. Van Bon Jovi naar een Duitse schlagermedley en door naar U2. 

De aanwezigen genoten ondanks de waarschuwing van een mooie avond.

Thuis

In een donker hoekje wachtte ik even op het aangekondigde luchtspektakel. Tevergeefs; de lichtmortier bleek te ver weg om vanaf Kamp Castor te kunnen zien. “What are you zinking about?”, zei ik per ongeluk hardop tegen mezelf. De alarmstem roept dat nou eenmaal op.

De grap van het stopzinnetje ontging me echter dit keer. Plots zink ik aan thuis, waar de kamer vol was, de kurk van de fles en de hemel kleurrijk verlicht. Gelukkig nieuwjaar Nederland.