Tekst ritmeester Bianca Brasser
Foto kapitein Rob Essink

6 vragen aan de Force Commander, generaal Koot

Sinds 1 januari ‘is hij er van’. Naast brigadecommandant van 13 Lichte Brigade voert generaal Gerard Koot voor een half jaar het commando over de EU-Battlegroup (EUBG). Deze snel inzetbare eenheid van de Europese Unie (EU) wordt dit jaar namelijk gevormd door onder meer Nederland. Wat houdt dat in? En waarom is deze Europese militaire eenheid nodig? Zes vragen aan de Force Commander, brigadegeneraal Koot.

Generaal Gerard Koot voert voor een half jaar het commando over de EU-Battlegroup (EUBG).

Wat is een EU-Battlegroup?

Dit is een internationaal samengestelde eenheid, inclusief hoofdkwartier. De samenstelling wisselt jaarlijks. Dit jaar bestaat de battlegroup uit 2.500 militairen, uit Nederland, België, Luxemburg, Duitsland en Oostenrijk. Zij staan standby en kunnen door de EU snel worden ingezet binnen een straal van 6.000 kilometer rondom Brussel. Daarmee moeten wel eerst alle 28 lidstaten van de EU instemmen, het unanimiteitsbeginsel. 

De battlegroup wordt ingezet conform de zogenoemde Petersbergtaken. Dat kunnen operaties zijn waarbij het gaat om humanitaire assistentie na een natuurramp. Maar we kunnen ook worden ingezet om een conflict in een land te voorkomen. Het doel van de EUBG is snel voor veiligheid en stabilisatie zorgen. We kunnen tot 120 dagen in een inzetgebied opereren. Daarna wordt de battlegroup afgelost door een vervolgeenheid.

Wat is het verschil met snel inzetbare NAVO-eenheden?

De Europese Unie en de NAVO zijn totaal verschillende organisaties. De EUBG is een instrument van de Europese Unie om snel te kunnen reageren op een crisis in het belang van de EU. De EUBG is niet bedoeld voor collectieve verdediging, maar voor stabilisatie-operaties. De NAVO is een militaire verdragsorganisatie die het NAVO-grondgebied en haar belangen beschermt.

‘Hoe breng je 2.500 man met materieel en voorraden vanuit een vredeslocatie naar een inzetgebied?’

Waar zou de EUBG volgens u mogelijk ingezet kunnen worden?

In Afrika zijn veel instabiele gebieden. Dit is de zuidrand van Europa. Het is in ons belang dat problemen hier niet escaleren, dat zou bijvoorbeeld kunnen zorgen voor vluchtelingenstromen. En voor broedplaatsen voor terroristen, met aanslagen in Europa tot gevolg. We zijn kwetsbaar en met de EUBG hebben we een middel om snel te kunnen reageren. 

Een van de grote oefeningen van de EU-Battlegroup vond eind november plaats in Duitsland. Tijdens Quick Lion oefenden Nederlanders samen met Belgische en Oostenrijkse collega’s.

13 Lichte Brigade zorgt onder meer voor het hoofdkwartier van de EUBG. Hoe hebben jullie je hierop voorbereid?

Het EUBG-hoofdkwartier bestaat uit 250 staffunctionarissen, voor een groot deel van 13 Lichte Brigade, versterkt met Belgen, Luxemburgers, Oostenrijkers en Duitsers. Het brigade-hoofdkwartier is een tactisch hoofdkwartier, maar voor de EUBG moesten we schakelen naar een operationeel hoofdkwartier. Dat was echt een nieuwe tak van sport voor ons. 

‘Het is natuurlijk niet zo dat we hier op de brigade zitten te wachten op een telefoontje uit Brussel en verder niks doen’

Een operationeel hoofdkwartier moet veel meer effecten bereiken in een inzetgebied. We voeren dan niet meer alleen de tactische opdracht uit, maar kijken bijvoorbeeld ook naar gevolgen en effecten op politiek en bestuurlijk niveau. De voorbereiding hierop was intensief, maar ook ontzettend leerzaam. December 2016 zijn we al begonnen met trainingen en oefeningen. Daarnaast heb ik als Force Commander te maken met allerlei plannings- en logistieke uitdagingen. Want hoe breng je 2.500 man met materieel en voorraden vanuit een vredeslocatie naar een inzetgebied? In een gebied waar vrijwel niets is, moet in korte tijd veel worden georganiseerd.

Brigadegeneraal Koot had de leiding over de grote multinationale oefening Quick Lion. Verschillende eenheden werden hier gecertificeerd voor de EU-Battlegroup.

En de eenheden in het veld? Hebben zij een intensieve voorbereiding gehad?

De staf heeft heel specifiek een nieuwe rol. Dat geldt niet voor de mannen en vrouwen in het veld. De genie voert genietaken uit, de infanterie infanterietaken. Het extra aspect is de multinationale samenwerking. In grote gezamenlijke oefeningen loop je tegen verschillen aan. Bijvoorbeeld wat betreft procedures. Die moeten op elkaar afgestemd worden. Maar Nederlandse landmacht-militairen zijn goed in problemen oplossen. ‘Make it happen’, die instelling is heel belangrijk bij internationale samenwerking.

Strijdende partijen uit elkaar houden, is een van de taken waarvoor de EUBG ingezet kan worden. Ook dit werd geoefend in Duitsland tijdens Quick Lion.

Al met al een hoop werk… Wat als de EUBG niet wordt ingezet?

Sinds 1 januari ‘zijn we er van’. Maar het is natuurlijk niet zo dat we hier op de brigade zitten te wachten op een telefoontje uit Brussel en verder niks doen. Alles gaat gewoon door. Oefeningen, trainingen, voorbereidingen op missies. En als dat telefoontje wel komt, is dat onze missie.