04

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 24

Vliegbasis speeltuin drones

Tekst Ingmar Kooman
Foto sergeant-1 Joyce Rutjes

Woensdrecht drone test- en demolocatie

‘Het is voor de luchtmacht essentieel voorop te blijven lopen’ - kolonel Peter de Boer, commandant vliegbasis Woensdrecht

Een luchtfoto of filmpje vanuit vogelperspectief kennen we wel. Maar wat dacht je van het effectief bemesten van akkers met een drone? Een brug inspecteren? Wildpopulaties beheren? Onbemande vliegtuigjes bieden legio mogelijkheden. De Koninklijke Luchtmacht ondersteunt deze vliegende innovatie. Vanaf januari 2017 krijgen drone-piloten vlieguren op vliegbasis Woensdrecht.

Het luchtruim van een luchtmachtbasis is verboden gebied voor civiel verkeer. Zeker als dat  verkeer standaard is uitgerust met camera’s. Toch geeft vliegbasis Woensdrecht drones vanaf 4 januari wekelijks speeltijd boven militair terrein. Het is namelijk een win-win-situatie, vertelt basiscommandant kolonel Peter de Boer. “Het gaat gebeuren, met of zonder ons. Het is voor de luchtmacht essentieel om in deze ontwikkeling voorop te blijven lopen. Nu en in de komende decennia.” 

Luchtruim

Elke woensdag kunnen ondernemers, onderzoekers en overheden bij de drone test- en demonstratielocatie Aviolanda 2 uur lang allerlei toepassingen en innovatieve concepten beproeven. Met bossen, heide, water en akkers heeft het opengestelde vlieggebied veel variatie. “Allemaal binnen een gecontroleerd luchtruim”, voegt commercieel manager van Aviolanda Rob Nispeling toe. En boven onbebouwd gebied, dus de privacy van de Woensdrechtenaren is evenmin in het geding. “De vliegbasis biedt de ideale omgeving voor veilig vliegen en testen”, concludeert Nispeling. “Daar is veel behoefte aan.”

Rob Nispeling: “We geven startups de kans om veilig te testen”

Kennisnetwerk

De luchtmacht krijgt op haar beurt toegang tot een innovatief kennisnetwerk, vertelt kolonel De Boer. “We realiseren hiermee een kennisknooppunt in onze eigen achtertuin.” De ontwikkelingen op het gebied van onbemande systemen gaan razendsnel. Drone-bouwers staan te springen om nieuwe systemen te testen. “Hier geven we startups de kans veilig te testen”, vult Nispeling aan. “De kunst van het vliegen beoefenen we al 100 jaar. Nu kunnen we hier samen zoeken naar nieuwe toepassingen.”

Brand meester

Type: Matrice 100 | Bedrijf: Brandweer Midden- en West-Brabant | Grootte: 65 centimeter diameter | Gewicht: circa 2400 gram | Vliegtijd: 22-40 minuten | Bereik: tot 5 kilometer | Camera: full HD en warmtebeeld | Bijzonderheden: Aan te passen met andere camera’s, sensoren, communicatiemiddelen en extra batterij. | Toepassing: De brandweer zet deze drone met warmtebeeldcamera in bij het veilig en effectief bestrijden van brandhaarden.

Vogelspotter

Type: Phantom 3 Professional | Bedrijf: RPAS Services, Huijbergen | Grootte: 35 centimeter diameter | Gewicht: 1280 gram | Vliegtijd: 23 minuten | Bereik: Tot 7 kilometer | Bijzonderheden: GPS, kan heel precies manoeuvreren | Camera: full HD | Toepassing: Vogels op en rondom de vliegbasis vormen een gevaar voor de vliegtuigen. De grassoort is bepalend voor de hoeveelheid trekvogels. Deze drone brengt het gras op vliegbasis Woensdrecht in kaart. Hierop kan de vogelbeheerder het groenplan aanpassen.

Slimme zwerm

Type: Micro Air Vehicle of pocket drone | Bedrijf: TU Delft | Grootte: spanwijdte 5,6 centimeter | Gewicht: 15 gram | Vliegtijd: 7 minuten | Bereik: 2 kilometer | Camera: QVGA- (smartphone-achtige) camera | Bijzonderheden: Kan dankzij speciale sensoren in autonome zwermen van meerdere drones vliegen. Deze zwermen kunnen zo in de toekomst bijvoorbeeld zelfstandig gebouwen en moeilijke of gevaarlijke locaties in kaart brengen.

Inspecteur

Type: Elios | Bedrijf: RoNik Inspectioneering, Bruinisse | Grootte: 40 centimeter diameter | Gewicht: 700 gram | Vliegtijd: 10 minuten | Bereik: Tot 5 kilometer | Bijzonderheden: Door zijn bolvorm is de Elios ‘botsproof’. | Camera: full HD en warmtebeeld | Toepassing: Moeilijk bereikbare plekken, zoals olieterminals en fabrieksschoorstenen, kunnen met deze drone makkelijk en snel worden geïnspecteerd op beschadigingen.

Hybride vlieger

Type: Delftacopter | Bedrijf: TU Delft | Grootte: 154 centimeter spanwijdte |Gewicht: 4 kilo | Vliegtijd: 1 uur | Bereik: 40 kilometer. Wereldwijd bestuurbaar door satellietverbinding | Camera: full HD, stereoscopische fish-eye lens | Bijzonderheden: De Delftacopter is een experimentele hybride drone. Het apparaat kan verticaal opstijgen en stilhangen, maar ook vliegen als een vliegtuig. Dan haalt het snelheden tot wel 50 knopen (92 kilometer per uur). Door de zichtsensoren kan de Delftacopter afstanden berekenen, obstakels detecteren, mensen vinden en geschikte landingsplaatsen zoeken.

Staatshoofden op de koffie

Daarbij gaat het niet alleen over vliegend werk. “Wij hebben ongelooflijk veel behoefte aan een locatie waar we kunnen laten zien dat onze drone-radar werkt”, vertelt Siete Hamminga, directeur van Robin Radar Systems. “Maandelijk komen er zo’n 2.000 drones bij. Die zullen niet allemaal voor goede doelen worden ingezet. Denk eens aan een internationale top als de NSS. Dan heb je tegenwoordig met zoveel staatshoofden op de koffie wel een uitdaging.”

Het drone-radarsysteem naast de verkeerstoren van vliegbasis Woensdrecht

Testen van drone-toepassingen en innovatieve concepten

Onbemande vlieguren

Onderzoeker Christophe de Wagter verwacht een grote kruisbestuiving van de samenwerking op Woensdrecht. “Je brengt hier alle specialisten bij elkaar, civiel en militair. Defensie heeft natuurlijk de meeste onbemande vlieguren.” Bij de TU Delft ontwikkelt De Wagter mini-drones. Innovatieve prototypes die per definitie niet voorkomen op de ‘groene lijst’ van de overheid. “Wij doen testen die verder gaan dan de bestaande drone-wetgeving toestaat. Zo mag in Nederland een drone bijvoorbeeld niet buiten het zicht vliegen of te dicht bij een ander toestel.” Maar juist daar liggen de kansen voor innovatie, stelt de ingenieur. “Daarom is het uniek dat we hier kunnen beschikken over een afgesloten luchtruim. Zo kunnen we werken aan de technologie die morgen nodig is.” 

Onderzoeker Christophe de Wagter: “Uniek dat we op Woensdrecht kunnen beschikken over een afgesloten luchtruim.”