Missie zonder eind

Nederlandse bijdrage aan oudste VN-missie UNTSO

Israël, de Palestijnse gebieden, Syrië en Libanon leven gerekend vanaf de stichting van de Joodse staat in 1948, al bijna 7 decennia lang met elkaar in onmin. Soms in gewapende strijd, soms in gewapende vrede. Omdat die laatste zo broos is, proberen diverse internationale missies de situatie te monitoren, of liever te verbeteren. In dit laatste van 3 verhalen over Israël in de Defensiekrant, een beeld van Nederlandse militairen die werken in de oudste missie van de Verenigde Naties, UNTSO.

De Golan Hoogvlakte – op plus 300 meter boven NAP – torent als een tafelberg boven het meer van Tiberias – op min 200 meter – uit. Delen van het gebied doen hun naam écht eer aan; sommige zijn haast Hollands plat, andere heuvel- of bergachtig tot wel 1200 meter. Dit gebied vormt de werkplek van een groot deel van de United Nations Military Observers (UNMO’s). Het door Israël bezette gebied vormt nu de buffer tussen dat land in het westen (de Alfa-zijde) en Syrië in het oosten (Bravo-zijde). Tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967 verovert Israël het op Syrië. In 1974 probeert Syrië het tijdens de Yom Kippur-oorlog terug te veroveren, maar met vereende krachten houdt Israël stand. Sindsdien monitort de UNTSO (zie kader) het bestand tussen beide partijen.

Majoor Cor
Trainingsofficier
Hoofdkwartier UNTSO, Jeruzalem

“Als UNTSO’er zijn we hier met instemming van alle strijdende partijen. UNMO’s rapporteren alleen maar aan de VN of de landen zich aan de afspraken houden. Uitspraken daarover doen wij niet. Die komen uit New York. Iedere dag rij je vanaf je Patrol Base een patrouille en wat je tegenkomt, rapporteer je aan de VN. Je weet nooit wat een dag gaat brengen als je ’s ochtends het kamp uitrijdt.”

“Mijn uitzending begon bijna een jaar geleden als UNMO bij de Observation Group Lebanon. Na een paar maanden kwam een positie vrij als trainingsofficier op het hoofdkwartier. Ik heb op deze functie gesolliciteerd omdat ik veel met andere landen wil samenwerken. Ik ben verantwoordelijk voor het hele trainings- en opleidingstraject van nieuwe militairen. Iedereen krijgt in eigen land al een voorbereidende training van 3 weken. Daar komen de missie-specifieke opleiding, en de gebieds- en post-specifieke training bovenop.”

“In dit land is de spanning soms voelbaar aanwezig, zoals in oktober. Toen bliezen de Israëli’s op 150 meter van mijn huis een Palestijnse woning op. Of ze stortten een huis vol beton. Dan kun je er ook niets meer mee... Deze uitzending is zéker een aanrader. Je doet veel ervaring op en je leert, vooral internationaal heel erg veel.”

Luitenant-kolonel Audrey Prins
Chief Military Personnel Officer, tevens Senior National Representative (SNR) en Gender advisor voor UNTSO militair personeel

Hoofdkwartier UNTSO, Jeruzalem

“In Israël zie je overal toeristen, dus je bent snel geneigd te denken: 'de dreiging valt wel mee'. Maar dat is niet waar. In december 2014 zijn UNTSO Observers uit Syrië weggehaald vanwege de te hoog oplopende dreiging. Hun posten zijn uiteindelijk veroverd door rebellen. Afgelopen oktober was de spanning super hoog in Israël. Je moet hier altijd alert blijven. Voor ons is en blijft het een missie in een soort oorlogsgebied. Anders zat je hier niet en voorlopig zit de VN hier nog.”

“In mijn functie moest ik de juiste mensen op de juiste tijd op de juiste plaats krijgen. Een hele uitdaging met 26 landen, culturen, verwachtingen, getraindheden, taalniveaus en gevoeligheden. Naast het UNTSO-werk hield ik als SNR de Haagse Defensiestaf geïnformeerd over de situatie. Om een goed beeld van de situatie te krijgen en eveneens contact met de UNMO’s te houden, bezocht ik regelmatig de Observation Posts (OP’s, red.) op de Golan Hoogvlakte en Patrol Bases in Libanon. Nederland levert 11 Observers en 1 Senior Staff Officer. Tijdens mijn uitzendingsperiode vervulde ongeveer 50% van de Nederlandse Observers tijdens de tweede helft van de missie een stafpositie. We doen het dus goed en daarop mogen we best trots zijn.”

Kapitein Renzo
Trainingsofficier
Hoofdkwartier Observer Group Golan-Tiberias (OGG-T), Tiberias

“Net als Cor ben ik ook trainingsofficier, maar dan op het regionale hoofdkwartier in Tiberias. 50 procent van de tijd ben ik daar werkzaam, het andere deel op de Golan. Ik train nieuwe UNMO’s en na de opleiding neem ik hen het examen af. Dan zijn ze senior en mogen ze zelfstandig op de OP hun observer-werk uitvoeren. Taal is altijd een barrière. Met ruim 20 nationaliteiten moet je ervan bewust zijn, dat alles wat je vertelt niet altijd ook aankomt.”

“Door de oorlog in Syrië kunnen we ons observer-werk nu alleen aan de Alfa-zijde uitvoeren: inspecties, materieel en troepen tellen. De oorlog in Syrië maak je dagelijks mee. Op een paar kilometer van onze OP’s en soms nog veel dichterbij, vinden gevechten plaats. Je merkt wel dat na het verdrag van 27 februari de situatie rustiger is geworden. Maar op dit moment is het voor de UNMO’s nog te onveilig in Syrië.”

“Het is heel bizar. Soms sta je bij het 5 meter hoge hek dat het door Israël bezette deel van de Golan scheidt van het Syrische. Dan zie je aan onze zijde vrede en aan de andere kant oorlog. Aan Syrische zijde tentenkampen met vluchtelingen, kindertjes... Heel onwerkelijk, en dat met maar een paar meter verschil.”

Nog 1 keer zien waar de Nederlandse militairen in Israël werken, kijk dan onderstaande clip.