Van het einde van de Tweede Wereldoorlog tot de missie in de Afghaanse provincie Uruzgan. Van de politionele acties in het toenmalige Nederlands-Indië tot de huidige VN-missie in Mali. Defensie duikt keer op keer, direct en indirect, op in de geschiedenisboeken.
In deze rubriek blikt de Defensiekrant kort terug op gebeurtenissen uit het verleden die een sterke link hebben met de Nederlandse krijgsmacht. Het zijn telkens historische feiten die de afgelopen 2 weken op dezelfde data zijn gebeurd.
4 juni 1783 – De lucht in
Nederlandse militairen inspecteren voor een verkenning tijdens de Eerste Wereldoorlog de luchtballon. Foto: Nederlands Instituut voor Militaire Historie
De eerste publieke vlucht van een luchtballon, geperfectioneerd door de Franse Jacques Charles, toont de wereld in juni 1783 de mogelijkheden van bemande luchtvaart. Het zou niet lang duren voor deze nieuwe technologie door de krijgsmacht wordt overgenomen; het Franse leger voorop. Dat richt in 1794 de Compagnier d’aérostiers op. Deze ballonvaarders houden met hun birds-eye-view vijandelijke bewegingen in de gaten. De slag bij Fleurus in 1794 is het eerste wapenfeit. Een officier aan boord van een luchtballon houdt vanuit de lucht de bewegingen van Oostenrijkse troepen in de gaten. De vijandelijke manoeuvres noteert hij op een papiertje en laat die naar beneden vallen. Vandaag de dag gebruiken verschillende krijgsmachten onbemande ballonnen. Bijvoorbeeld voor raketverdediging en meteorologie.
6 juni 1944 – Het begin van het einde
Amerikaanse militairen bestormen het strand van Normandië. Foto: Robert F. Sargent, Wikimedia Commons
Parachutisten, zweefvliegers en amfibische landingen; in de ochtend van 6 juni 1944 komen zo’n 150.000 geallieerde troepen aan land in het Franse Normandië. Deze operatie Overlord zou bekend komen te staan als het begin van het einde van de Tweede Wereldoorlog. Om 00:10 uur landen de eerste Britse parachutisten van de 6e luchtlandingsdivisie. Samen met de Amerikaanse 82e en 101e divisies, die enkele uren later aan de grond komen, proberen zij landinwaarts een aantal bruggen te veroveren. De amfibische landing zet bij het eerste daglicht in. Het Nederlandse aandeel in de operatie is met een aantal schepen en vliegtuigen minimaal. In de opvolgende weken bevrijden de geallieerden grote delen van Frankrijk, België en Nederland. Net geen jaar na D-Day, in mei 1945, geeft de Duitse krijgsmacht zich over en komt de oorlog in Europa ten einde.
7 juni 1998 – Op de vlucht
Het Multipurposefregat Hr. Ms. Abraham van der Hulst van de Karel Doormanklasse. Foto: Nederlands Instituut voor Militaire Historie.
Na 5 jaar relatieve rust tussen Ethiopië en Eritrea, zorgt een grensconflict over de plaats Badme in 1998 voor een escalatie. De staten belanden in een loopgravenoorlog die Eritrea het hardst treft. Verschillende landen besluiten hierop hun staatsburgers te evacueren. Hr. Ms. Abraham van der Hulst is toevallig in de regio aanwezig en voert de evacuatie uit. Op 7 juni 1998 komt het fregat aan in de haven van Massawa. Daar embarkeren 132 evacués uit Canada, de VS, Sri Lanka, Taiwan, Pakistan, Australië, Nieuw-Zeeland en een aantal EU-landen. De volgende dag zet het schip ze af in Hodeida, Jemen.
17 juni 1580 – Oranje nederlaag
Slag op de Hardenbergerheide, door Frans Hogenberg. Foto: Wikimedia Commons.
Als de graaf van Rennenberg de unie van Utrecht in 1579 verraadt en voor de Spaanse landvoogd kiest, is de Prins van Oranje in één klap Groningen én Overijssel kwijt. De Prins stuurt direct een leger naar Groningen om de stad terug te winnen. Een Spaanse macht onder leiding van veldheer Maarten Schenk, trekt echter ook naar het noorden. De schoonzoon van de Prins van Oranje, de graaf van Hohenlohe, marcheert daarop weer de Spanjaarden tegemoet om hen te stoppen. Na een aantal dagen van geforceerd marsen en weinig slaap, treft het Oranjegezinde leger de Spanjaarden. Schenk stelt zijn troepen op met de zon in de rug en na een uur strijd, vluchten de Oranje-soldaten. Door deze overwinning, zouden de Spanjaarden 17 jaar lang heel Groningen, Drenthe en Overijssel in hun macht hebben.
