Tekst Ingmar Kooman
Foto Jimi de Haas
Krijgsmachtbaas geeft masterclass Militair Leidinggeven
Leiding geven, hoe doen ze dat in het leger? Managers en teamleiders zaten vorige week op het puntje van hun stoel om het te horen van generaal Tom Middendorp. De Commandant der Strijdkrachten gaf inzicht in de werkwijze van Defensie tijdens de masterclass Militair Leidinggeven aan de Nyenrode Business University.
Bekijk de video van het militaire bezoek aan Nyenrode
“Stel: u wilt een filiaal openen in een ander land. Er is vraag naar uw product, maar de concurrentie is vijandig en u moet binnen enkele maanden winstgevend zijn. Ik denk dat u zich dan wel even achter de oren krabt”, hield generaal Middendorp zijn gehoor voor. “Voor ons is het dagelijkse realiteit. Wij hebben geen tijd om een businessplan op te stellen.”
Winst of verlies
Parallellen genoeg, zo betoogde Middendorp. Al verschillen de ‘uitdagingen’ van het bedrijfsleven en het krijgsbedrijf op 1 cruciaal punt. “Bij ons gaat het niet om winst of verlies, maar om mensenlevens.”
De CDS benadrukte het belang van zogeheten situationeel leiderschap. De leidinggevende bepaalt de doelstelling, de uitvoerder kiest een plan van aanpak. Middendorp stond stil bij de verschillende niveau’s waarop militairen leiding geven en ontvangen. Een aantal officieren illustreerde dat.
Allereerst op het tactische niveau, de boots on the ground in de persoon van een oud-compagniescommandant in Uruzgan. Een commandant van de F-16 taskforce die wordt ingezet boven Irak vertegenwoordigde het operationele niveau. Een complexe multinationale inzet zoals de Minusma-missie in Mali vergt operationeel-strategisch leiderschap.
Eye opener
“Mooi om te horen hoe leiderschap in de militaire wereld werkt. Ik dacht van tevoren al wel dat niet alleen maar planmatig wordt aangepakt, maar ik zie nu pas hoe zeer leidinggeven binnen het leger ook een zaak is van people managers. Vanuit mijn eigen mierenniveau zie ik ontzettend veel parallellen. Situationeel leiderschap is voor mij echt een eye opener. Het gaat erom dat je dingen samen doet en dat je vertrouwen schenkt en krijgt.”
Yvonne Souisa-Vlam, hogeschooldocent aan de Fontys Hogeschool Tilburg
Wisselwerking
“Communicatie, daarmee staat en valt alles. Dat is me na vandaag echt duidelijk geworden. Durf je tegenspraak te organiseren als leider. En durf je ook uit te spreken naar je leidinggevende. Die openheid, die wisselwerking is erg belangrijk. Blijf gewoon jezelf. Er omheen lullen kan als een boemerang terugkomen.”
Nick de Gruijter, financieel risicomanager Robeco
Menselijk
“Inspirerend! Ik had me eerder niet gerealiseerd hoe belangrijk de menselijke kant van leidinggeven is. Je mensen, daarmee win je de strijd. Maar het zijn geen machines, dus je mensen maken ook fouten. Daar moet je je als manager op instellen. Wees tegelijkertijd ook zelfkritisch en eerlijk. Hoeveel grote bedrijven zijn er wel niet over de kop gegaan omdat leidinggevenden niet gewend waren om de waarheid te horen? Ik ben er nu van overtuigd: als jij om je mensen geeft, je openstelt en ze goed leert kennen, dan ontstaat binnen je groep echt synergie.”
Akber Khan, senior projectmanager DPA Engineering
Speerpunten
Generaal Middendorp formuleerde 5 speerpunten in leidinggeven:
- Communicatie. “Schep duidelijkheid en geef richting. Wees daarbij eerlijk en maak het waar.”
- Leiderschap begint bij jezelf. “Herken je kracht, schaaf aan je zwakke punten.”
- Investeer in je team. “De basis voor een geoliede machine in een missiegebied leg je in de voorbereiding.”
- “Heb hart en wees hard”. Toon betrokkenheid, sta voor je mensen, maar ben ook duidelijk op momenten dat het erop aankomt. En durf ook eisen te stellen.
- Reflectie. “Houd feeling met wat er leeft en sta open voor andere ideeën.”
