08

Dit artikel hoort bij: Alle Hens 10

Innovatiecentrum helpt marine en regio vooruit

Tekst Stijn Jaspers
Foto John van Helvert

Samenwerking CZSK en METIP met 5 jaar verlengd

De Koninklijke Marine blijft ook de komende 5 jaar partner van het Maritime Emerging Technologies Innovation Park, het innovatiecentrum op de voormalige marinewerf Willemsoord in Den Helder. De ontwikkeling van 3D-printen en Virtual Reality voor trainingsdoeleinden gaat dus volle kracht vooruit. Goed nieuws voor het CZSK en de regio Noord-Holland Noord.

Sinds 2021 is het Maritime Emerging Technologies Innovation Park (METIP) een broedplaats voor innovatieve bedrijven, startups en de marine, voor het doorontwikkelen en testen van innovatieve toepassingen voor gebruik in een maritieme en mariene omgeving. Binnen METIP komen partners samen tot nieuwe robotica, software, innovatieve toepassingen. Van bijvoorbeeld 3D-printen en dronetechnologie, tot de ontwikkeling van Virtual Reality (VR) en Extended Reality (XR) voor trainingsdoeleinden.

Militair staat voor banner en kijkt lachend in de camera.
KTZ (TD) Bart Stoelinga vindt dat de marine meer ruimte en capaciteit nodig heeft binnen METIP.

Noodzakelijke voortzetting

“CZSK is vanaf het eerste uur met 2 projecten betrokken binnen METIP”, zegt kapitein ter zee (TD) Bart Stoelinga, hoofd Organisatieontwikkeling bij de marine. “Dit partnerschap is nu verlengd tot 2030.” Maar dit is volgens Stoelinga meer dan een herbevestiging van de samenwerking. “Het is ook een noodzakelijke voortzetting om de uitbreiding binnen onze projecten te realiseren. We hebben meer ruimte en capaciteit nodig binnen METIP om onze dingen te doen.”

De 2 projecten van de marine zijn het Expertisecentrum Additive Manufacturing (ECAM) en het Simulatie Centrum Maritiem (SimCenMar). ECAM onderzoekt de mogelijkheden van Additive Manufacturing (AM), beter bekend als 3D-printen, aan boord van marineschepen. SimCenMar verkent de nieuwste VR-technologieën en gebruikt deze om innovatieve opleidings- en trainingsmiddelen voor de marine te ontwikkelen. Beide projecten hebben al bruikbare innovaties opgeleverd.

Grote 3D-printer in werkruimte.
Met een 3D-printer kan zelfs een boot worden geprint.

Inmiddels staan er 3D-printers aan boord van marineschepen

Sneller, goedkoper, minder afhankelijk

De werkruimte van ECAM in METIP staat vol met verschillende typen 3D-printers. Bij elke test hiermee stond de vraag centraal of de printers operationeel inzetbaar zou zijn voor de marine. Dat bleek inderdaad zo te zijn. Inmiddels staan er 3D-printers aan boord van een groot aantal marineschepen. Kleine onderdelen die belangrijk zijn voor het dagelijks leven aan boord, print de bemanning nu zelf. Denk aan een doucheput, maar ook een koelventilator in een elektromotor van een OceanGoing Patrol Vessel (OPV).

Opstelling van verschillende 3D-printers.
ECAM test 3D-printers voor operationeel gebruik aan boord van marineschepen.
Man houdt 2 ventilatoren vast die met een 3D-printer zijn gemaakt.
Dankzij de 3D-printers kunnen bemanningsleden aan boord kleine onderdelen zelf printen. Zoals een koelventilator.

De verwachting is dat 3D-printen de komende jaren een enorme vlucht neemt. De AM-specialisten van ECAM testen onder andere het 3D-printen met ijzer en titanium om ook zwaardere onderdelen in de toekomst zelf te kunnen printen. “Waarom de marine zelf print?”, herhaalt kapitein-luitenant ter zee Frits Heukers de vraag. “AM is sneller, goedkoper en maakt ons minder afhankelijk van aanvoerroutes of fabrikanten. Kortom, het vergroot het autonome voortzettingsvermogen”, aldus de innovatiemanager van CZSK.

Op de foto staat een man met VR-bril op, die met in elke hand een controller voor videoscherm staat waarop de binnenkant van een marineschip virtueel is weergegeven.
De VR-toepassingen van SimCenMar maken het mogelijk om virtueel scenario’s te oefenen aan boord, zoals onderhoud en brandoefeningen.
Op de foto staat een man met VR-bril op, die met in elke hand een controller voor videoscherm staat waarop een marineschip virtueel is weergegeven.

Het Korps Marinebrandweer oefende een virtuele brand aan boord

Brandoefening Den Helder

De ontwikkelaars van SimCenMar zitten ook niet stil. De afgelopen 2 jaar is hard gewerkt aan een gecombineerde virtuele weergave van het Luchtverdedigings- en Commandofregat. Met een VR-bril op kunnen bemanningsleden ‘aan boord’ verschillende scenario’s beoefenen. Ook de binnenkant van Zr.Ms. Den Helder is gedigitaliseerd. Nog voordat het nieuwe Combat Support Ship afgelopen oktober in dienst werd gesteld, oefende het Korps Marinebrandweer al een virtuele brand aan boord.

Den Helder is het best bewaarde geheim van Nederland’

Wie: Paul Verbruggen - Wat: Directeur METIP

“Dat de marine het commitment aan METIP bevestigt, de komende 5 jaar zelfs vergroot, is zeer belangrijk voor ons. Private bedrijven, nieuwe startups, maar ook onderwijs- en kennisinstellingen, moeten het namelijk wel interessant vinden om zich aan METIP te verbinden. Of zich zelfs op Willemsoord te vestigen. Met een partner als de marine wordt dit een stuk makkelijker. Onze broedplaats blijft zo bijdragen aan een van onze belangrijkste doelstellingen: het versterken van de brede welvaart in de regio Noord-Holland Noord. Dat lukt steeds beter want mensen komen erachter dat Den Helder het best bewaarde geheim van Nederland is. We hebben de marinehaven, de offshore-haven Port of Den Helder, Maritiem Vliegkamp De Kooy en de civiele luchthaven Den Helder Airport. En voor iedereen die water net zo belangrijk vindt als land, als je de zeegrenzen op de Noordzee meetelt, ligt Den Helder midden in Nederland! Noord-Holland Noord heeft echt potentie uit te groeien tot een ijzersterke maritieme en innovatieve tech-regio.”

Man in pak staat voor banner en kijkt lachend in de camera.
Directeur METIP Paul Verbruggen

De helft van de medewerkers is ex-stagiair

Van stagiair tot medewerker

De afgelopen 4 jaar liepen ruim 70 MBO- en HBO-studenten stage bij ECAM en SimCenMar. Sommige van hen schopten het van stagiair tot defensiemedewerker. De helft van de 14 medewerkers bij SimCenMar is zelfs ex-stagiair. Ook ging een groot aantal na de stage als tijdelijke projectmedewerker aan de slag. De meeste studenten komen uit onderwijsinstellingen in Noord-Holland. “Zo dragen de stageplekken van de marine direct bij aan een van de doelstellingen van METIP”, zegt kapitein ter zee (TD) Bart Stoelinga. “Door het binden van talent aan de regio neemt de brede welvaart toe.”

En waar je als student in de meeste steden geen kamer vindt, is volgens Stoelinga voor stagairs huisvesting op de marinebasis mogelijk. Ook de komende 5 jaar blijven studenten welkom. Met mogelijk een baan bij Defensie in het verschiet. Want aan de groeiambities ligt het niet. ECAM groeit in 2026 van 6 naar 9 medewerkers. In de jaren daarna is zelfs een groei voorzien tot 30 medewerkers. SimCenMar breidt volgend jaar met 2 medewerkers uit. En ook daar blijft het vast niet bij.

Meer info?

Bezoek de website van METIP voor informatie en nieuws over deze moderne innovatie- en technologieplek.

https://metip.nl

Militair staat voor banner en kijkt lachend in de camera.
KLTZ Frits Heukers kijkt nu al uit naar de opening van ‘Het Paleis’.

Het Paleis

“De ambities van de marine stoppen overigens niet bij METIP”, onthult Heukers, verwijzend naar het gebouw van het voormalige Commandement der Zeemacht in Den Helder, ook wel ‘Het Paleis’ genoemd. Dit krijgt een nieuwe bestemming, zo werd besloten in het Maritiem Cluster, het samenwerkingsverband van de gemeente Den Helder, de provincie Noord-Holland en het ministerie van Defensie. “Het wordt een plek waar maritieme innovatie – ter zee en in de lucht – , onderwijs en bedrijfsleven samenkomen. Ook hier laat de marine straks met partners zien wat er gebeurt in de maritieme wereld.”

Net als METIP, versterken de initiatieven binnen ‘Het Paleis’ straks de positie van de haven van Den Helder, zowel civiel als militair. Heukers: “Dat is goed voor de marine, goed voor Den Helder en goed voor de regio Noord-Holland Noord.”

x
V.l.n.r.: Paul Verbruggen, KTZ (TD) Bart Stoelinga en KLTZ Frits Heukers. Het drietal kijkt uit naar de komende 5 jaar van intensievere samenwerking tussen de marine en METIP.
3 mannen, waarvan 2 militair, zitten lachend naast elkaar aan een tafel.