Tekst KAP Arjen de Boer
Foto Mediacentrum Defensie
Korps Mariniers viert 360 jarig bestaan tijdens grote transitie
Jezelf constant aanpassen om te kunnen winnen. Dat zit al 360 jaar ingebed in het DNA van mariniers. Ook nu is het Korps Mariniers druk bezig met een nieuwe manier van opereren. “We staan op de schouders van mariniers die ons voorgingen.”
‘Verbondenheid, Kracht en Toewijding’: die 3 pijlers vormen al 360 jaar het karakter van het Korps Mariniers. Juist wanneer het spannend wordt en de situatie chaotisch is, zorgen deze kernwaarden dat mariniers elkaar blijven vasthouden, doorgaan waar anderen stoppen en de opdracht altijd vooropstellen. Mariniers zijn – in de woorden van Korpscommandant brigadegeneraal der mariniers Ivo Moerman – ‘biased for action’: altijd bereid tot handelen en gericht op resultaat. Al sinds de oprichting op 10 december 1665.
360 is een mooi, operationeel getal
Zo wijd de wereld strekt
Het getal 360 heeft een mooie bijklank. Als je de wereld rond vaart passeer je 360 lengtegraden, wat mooi past bij de lijfspreuk Qua Patet Orbis: zo wijd de wereld strekt. Mariniers moeten overal en onder alle omstandigheden kunnen opereren. “Of er nu sprake is van horizontale regen in Schotland, of 40 graden Celsius in de jungle”, zegt Moerman. Maar er is meer. Mariniers zetten ook een 360 graden rondom-beveiliging op wanneer ze in operatiegebied halt houden. Zo heeft deze ‘leeftijd’ meteen een operationeel tintje.
Herdenken en vieren
2025 is een feestelijk jaar voor de mariniers. Afgelopen zomer stond er al een lustrumfeest op het programma. Op 10 december was er een grote herdenking van gevallen kameraden bij het Mariniersmonument op het Oostplein, te Rotterdam. Daarna volgde een defilé over de Maasboulevard richting de Van Ghentkazerne. Daar werd al eerder dit jaar het monument ‘Mannen van Staal’ onthuld. Het toont uitsneden van mariniers in staal, als verwijzing naar Michiel de Ruyters wens voor een ‘korps van staal’.
DNA van de marinier
“We staan op de schouders van collega’s die ons voorgingen. Mariniers hebben altijd en overal het verschil gemaakt. We moeten altijd de beste willen zijn en maximale inzet tonen”, zegt de korpsadjudant, adjudant van de mariniers Rob Poesiat. “Dat zijn we aan onze stand verplicht.”
Grote kracht daarbij is volgens hem het DNA van de marinier: de mentaliteit om zich snel aan te passen aan iedere dreiging. Deze genetische opmaak komt ook vandaag de dag goed van pas. De oorlog in Oekraïne en agressieve houding van Rusland en een assertief China maken de wereld er niet veiliger op. Ook in het Caribisch gebied, waar mariniers actief zijn op Aruba, Bonaire en Curaçao, nemen de spanningen toe.
‘Iedereen ziet de noodzaak van verandering’
Nieuwe koers
Deze ontwikkelingen vragen om een nieuwe koers en daar wordt hard aan gewerkt. Zoals oplettende lezers hebben opgemerkt, zit het Korps Mariniers in een grote transitie. Van: traditionele, geconcentreerde amfibische operaties, met honderden mariniers tegelijk, die een bruggenhoofd vormen en vandaaruit verder vechten. Naar: verspreid optreden in kleine teams van maximaal 12 mariniers die verkenningen en raids uitvoeren. Een concept dat ook de Britse mariniers gaan gebruiken en dat Specialised Advance Amphibious Forces (SAAF) wordt genoemd.
“De oorlog in Oekraïne laat zien dat alles wat je op grote schaal doet, wordt gezien”, licht Moerman toe. “Of door drones of vanuit space, de ruimte. Door in kleinere teams op te treden, verspreid over een groter gebied, vallen we minder op. Dan zijn we een minder lonend doelwit.” “Iedereen ziet ook de noodzaak van verandering”, vult Poesiat aan. “Als je nu met 30 man de klep van een landingsvaartuig afrent, dan heb je zo 30 casualties.”
‘7 dagen onafhankelijk opereren’
Meer slagkracht
Kleinere teams betekenen overigens niet minder slagkracht. Ze krijgen nieuwe voertuigen, zoals sneeuwscooters, quads en lichtgewicht tactische patrouillevoertuigen om zich snel en ongezien te kunnen verplaatsen in vijandelijk gebied. Ook komen er nieuwe landingsvaartuigen, die grotere afstanden kunnen afleggen en sneller varen. Daarnaast ontvangt het Korps Mariniers hoogtechnologische (wapen)systemen en sensoren, om vijandelijke posities te vinden en uit te schakelen. Zo krijgt ieder team de beschikking over meerdere typen drones en precisie-geleide wapensystemen om vijandelijke doelen op grote afstand uit te kunnen schakelen. “In principe heeft zo’n team alles bij zich om 7 dagen onafhankelijk te opereren”, schetst de generaal.
Grote veranderingen
De transitie is inmiddels in volle gang. “De komende 5 jaar verkrijgen we stapsgewijs het nieuwe materieel dat we nodig hebben voor ons optreden”, vertelt Moerman. “De nieuwe amfibische transportschepen van CZSK volgen daarna, richting 2032.” Ondertussen worden ook de opleidingen aangepakt. De mariniersopleiding nieuwe stijl is afgelopen oktober gestart. De opleidingen voor korporaals en officieren worden momenteel herschreven en moeten volgend jaar in de nieuwe opzet van start. “Ook gaan we van 2 grote naar 3 kleinere bataljons”, zegt de generaal. “Deze moeten altijd inzetbaar zijn, inclusief een nieuwe opzet voor de logistieke ondersteuning en medische afvoerketen.”
“Vooralsnog doen we het met de middelen die we nú hebben”, vult korpsadjudant Poesiat aan. Het is bekend dat verandering ook weerstand kan oproepen. “Dat maakt het soms lastig. Collega’s willen natuurlijk snel concrete resultaten zien, zoals nieuwe wapensystemen. Dat is helaas niet altijd mogelijk. Maar we kunnen niet wachten tot eerst alle randvoorwaarden zijn ingevuld. Anders zitten we hier over 10 jaar nog te praten.”
‘Kijken naar versterken slagkracht in de West’
Ook in de Carib
Tijdens de ‘verbouwing’ blijft de spreekwoordelijke ‘winkel’ wel gewoon open. 2 Marine Combat Group (2MCG) functioneert voorlopig nog in de oude samenstelling. Dit om lopende missies en acute operationele inzet mogelijk te houden. Maar in januari 2027 klapt ook 2MCG om naar het nieuwe SAAF-model.
Een andere, volgende stap is de doorontwikkeling van de eenheden in de Carib. Als onderdeel van de groei naar 3,5 procent van de NAVO-norm voor Defensie, wordt ook gekeken naar het versterken van de slagkracht in de West. “De eenheden daar gaan dan ook op een nieuwe manier opereren”, zegt Moerman, “maar dan wel aangepast aan de opdracht en dreiging in die regio. Dat zal meer een defensief karakter hebben, met gebruik van andere wapensystemen.”
Hoofdtaak 1 en meer
“Onze organisatie is nu gericht op oorlog. Op hoofdtaak 1: de verdediging en bescherming van de belangen van het Koninkrijk en bondgenoten. Maar dat wil niet zeggen dat de andere taken weggaan”, zegt Moerman wijzend op hulpverlening en handhaving van de internationale rechtsorde. “Als er een orkaan in de Carib langskomt, verlenen we nog steeds noodhulp.” En als politiek Den Haag besluit een vredesmissie zoals Althea in Bosnië en Herzegovina te steunen, dan staat het Korps Mariniers paraat, aldus de Korpscommandant. “We kijken altijd naar wat de opdracht is. Dan leveren we maatwerk door een taakgroep samen te stellen. Bovendien leveren we vanuit de nieuwe organisatie ook nog altijd de Marine Spearhead Task Unit die binnen 48 uur, wereldwijd kan worden ingezet.”
Kernwaarden zijn geen hol begrip
Interessanter en uitdagender
De nieuwe manier van werken heeft veel invloed op de mensen, beseft adjudant Poesiat. Kleinere teams, dat betekent dat er meer verantwoordelijkheid op de schouders van het individu ligt. “Dat vraagt om eigenaarschap en doorzettingsvermogen; dat past bij ons”, zegt hij. Ook komt het aan op leiderschap bij lagere rangen. Eigen keuzes hebben direct invloed op de uitkomst van de missie. Maar dat is geen last, het is iets wat de mariniers kunnen, weet de korpsadjudant. Denk bijvoorbeeld aan eerdere missies in Afghanistan en Irak. Daar trainden mariniers en korporaals de lokale strijdkrachten. Dat werkte prima, aldus Poesiat en Moerman.
Sterker nog, de nieuwe werkwijze maakt het marinier-zijn interessanter en uitdagender, betoogt Poesiat. Hij zou dat graag zelf van dichtbij meemaken. Met een knipoog: “Ik zeg weleens: ‘Maak mij maar weer sergeant’. In kleine teams maken de mariniers nog meer het verschil. Ons DNA leent zich daar bij uitstek voor. Ook de kernwaarden ‘Verbondenheid, Kracht en Toewijding’ zijn daarbij essentieel. Die woorden zijn geen hol begrip.”
Grootste kracht
Over 15 jaar bestaat het Korps Mariniers 375 jaar. Waar staan de mariniers dan? “Ongetwijfeld zijn er dan nieuwe ontwikkelingen en zitten we weer in een transitie”, zegt generaal Moerman. Wie weet hoe de wereld er tegen die tijd uitziet? Anders dan nu, zeker weten. Met nieuwe dreigingen waar het Korps Mariniers op moet inspelen. Nieuwe manieren van optreden, nieuwe wapensystemen et cetera. Maar ook dan blijven de kernwaarden van het Korps Mariniers overeind, benadrukt Poesiat. “Dat zijn onze fundamenten.” Daar verandert niets aan. Niet over 15 jaar, ook niet over 100 jaar. Generaal Moerman, ten slotte: “Het gaat om de kwaliteit van iedere individuele marinier. Dat is wat telt, daar zit onze grootste kracht.”
