Tekst André Twigt
Foto John van Helvert en Rob ter Bekke
Pak wat je pakken kan
Basis- en kazernecommandanten van de marine beschikken over een potje geld, waarmee ze kleine projecten kunnen laten uitvoeren om bijvoorbeeld de veiligheid of het leefklimaat te verbeteren. Het leuke van dit potje is dat iedere marineman of -vrouw hiervoor een voorstel mag indienen. Denk aan het aanleggen van enkele stopcontacten, een nieuwe werkplek creëren of een keukentje vervangen. Twee overstes leggen uit wat de spelregels van deze zogenoemde Commandanten Voorzieningen (CoVo’s) zijn.
De commandant van Marinebasis Den Helder, kapitein-luitenant ter zee Maarten Veenstra, zegt om te beginnen dat ieder voorstel door zijn Bureau Vastgoed en Infra tegen het licht wordt gehouden. Vervolgens worden voorstellen gebundeld en doorgezonden naar het Rijksvastgoed Bedrijf (RVB), dat een raming maakt van de kosten. Daarna komen de documenten terug voor een handtekening, waarna ze bij het RVB – al naar gelang de prioriteit – op de stapel belanden. Hoe snel een opdracht wordt uitgevoerd, hangt vooral af van de beschikbaarheid van een aannemer. In de bouw zijn momenteel grote personele tekorten.
Flinke pot
Veenstra vertelt dat het budget voor CoVo’s kortgeleden beperkt was tot 600.000 à 700.000 euro. Vorig jaar werd dat bedrag iets verruimd. De commandant greep de gelegenheid aan om meteen zwaar ‘over te realiseren’, met als gevolg dat het budget volledig werd uitgeput. “Daardoor zouden we dit jaar minder mogen uitgeven, met als gevolg dat de CoVo aan haar eigen succes ten onder zou gaan. Maar gelukkig gingen we met de begroting naar de 2 procent-norm, waardoor er een flinke pot van 10 miljoen euro beschikbaar kwam. Voorlopig gaan we dus door met het ‘smeden van het ijzer nu het heet is’.”
Extra WC
Volgens Veenstra hebben veel voorstellen betrekking op het verbeteren en uitbreiden van de werkplekken. Denk aan het plaatsen van een muurtje voor meer privacy, de aanleg van een extra WC of van klimaatbeheersing in gebouwen waar ‘s zomers de hitte niet te harden is. Ook worden er verbeteringen in legeringen of bij sportfaciliteiten aangebracht, zoals haken voor het ophangen van sportspullen. Een likje op een verveloze muur of nieuwe vloerbedekking kan ook.
Niet teveel clusteren
Overste Veenstra vertelt dat de beschikbare ruimte om karweien uit te voeren voor veel collega’s, hijzelf meegeteld, soms nog even wennen is. Een deel van het huidige defensiepersoneel is ‘opgegroeid’ in een tijd van oneindig veel bezuinigen. Niet iedereen is daardoor in staat om met de huidige situatie om te gaan. “Ik snap dat wel, maar we moeten ons wel realiseren dat Defensie al decennia lang stilstaat. Kleine dingen oppakken en meteen afmaken, is in de huidige wereld het beste dat je kunt doen. En probeer omwille van de efficiency niet teveel zaken te clusteren. In gebouw Phoenix, bijvoorbeeld, wilden we met een CoVo de vloerbedekking op 2 verdiepingen vervangen. Doordat er steeds meer bij kwam, werd het te duur en gingen steeds meer partijen zich ermee bemoeien. De situatie is nu nog niet opgelost, waardoor de CoVo zijn doel voorbijschiet. Daarmee zijn de defensiecollega’s niet gediend. Probeer daarom laag hangend fruit zo snel mogelijk te plukken.”
De overste vertelt dat met CoVo’s veel instandhoudingswerk wordt gedaan, dat op het bord van het RVB ligt. Maar in het belang van personeel en organisatie toch versneld wordt uitgevoerd. Dit gebeurt zo vanwege de heersende personeelstekorten. "Op die manier is voor kleinere projecten makkelijk capaciteit vrij te maken en vermijd je het initieren van omvangrijke landelijke onderhouds- en instandhoudingsprojecten. Onze relatie met het RVB in Den Helder is uitstekend, waardoor er relatief veel werk van de grond komt."
CoVo zien als smeerolie
Commandant van de Van Braam Houckgeestkazerne kapitein-luitenant ter zee (LD) Martijn Reedijk is het roerend met collega Veenstra eens. Probeer met CoVo’s zo snel mogelijk resultaat te bereiken, is ook zijn devies. Pak wat je pakken kan. Een deur verplaatsen, een kolfruimte inrichten, de belijning van parkeerplaatsen aanpassen of onderhoudswerkzaamheden in de tijd naar voren halen… “CoVo’s moet je zien als smeerolie; ze zijn er om dingen makkelijker te maken.” Volgens Reedijk zijn inmiddels aardig wat zaken opgepakt. Zo is een beveiliging op de deur van de schietbaan aangebracht, is de bliksembeveiliging bij de munitiebunkers verbeterd, werd her en der zonnewering geïnstalleerd, zijn schilderwerkzaamheden uitgevoerd en scheve stoeptegels recht gelegd. Ook zijn extra werkplekken boven de kantineruimte gecreëerd.
Van 1.000 naar 2.000 bewoners
Overste Reedijk vertelt dat hij tot op heden nog geen nul op het rekest heeft gekregen op zijn ingediende CoVo’s. Ondanks dat de kazerne in Doorn op de nominatie staat te worden gesloopt en investeringen dus een beperkter rendement hebben. De verhuizing staat pas gepland voor 2031. “Tot die tijd moeten we blijven doorgaan met het uitvoeren van kleine en ook grote werkzaamheden, die het woon- en werkklimaat hier verbeteren. Denk bij die laatste categorie aan de instroom van nieuw materieel, waarop de infra moet worden aangepast, de uitbreiding van het glasvezelnetwerk of de bouw van onderkomens om persoonlijke gevechtsuitrusting (PGU) in op te slaan. Dit zijn projecten die niet middels een CoVo worden gerealiseerd en waarvoor een ander aanbestedingstraject geldt. Deze kazerne is toentertijd berekend op maximaal 1.000 man. Inmiddels is dat het dubbele. Niet zo gek dat we de infra op deze toename moeten aanpassen.”
Zelf opknappen
Reedijk vertelt ten slotte dat personeel ook zelf de werkkamer mag opknappen, zolang de structurele integriteit van het gebouw ongeschonden blijft. Er mogen dus geen elektriciteitsdraden getrokken worden of andere werkzaamheden van dien aard worden uitgevoerd. “Zolang het blijft bij schilderen, is het goed. Dat scheelt de baas budget en zo blijft er meer capaciteit over voor grotere klussen.”