Leiders van de toekomst

Jong CZSK pleit voor nieuw geluid

“Waarom we een bepaalde keuze maken? ‘Dat doen we al 300 jaar zo’, hoor ik vaak”, zegt de 27-jarige Iuitenant ter zee 2OC (LD) Iris Tick. “Het is iets waar we binnen Jong CZSK vaak tegenaan lopen. Het is voor het jonge personeel vaak opboksen tegen heersende ideeën binnen de marine. Het wordt tijd dat er ook meer ruimte komt voor een ander, nieuw, geluid.”

Het plaatsvervangend hoofd Logistieke Dienst op Zr.Ms. Johan de Witt staat hier niet alleen in. Onlangs was er een sessie van het Platform Leiderschap in Den Helder, waarbij het onderzoek ‘De ontwikkeling van tweehandig leiderschap – op weg naar een innovatieve hiërarchische organisatie’ werd gepresenteerd. Wat bleek: jonge officieren binnen het CZSK ervaren moeite met leiderschap. 

De waarom-vraag

"Wat mankeert eraan, is de vraag. Het woord ‘leider’ kan al verschillende lezingen hebben. En hoe je leiding geeft, is geen vaststaand gegeven", somt kapitein der mariniers Martijn Sluis (31) op. Sluis zet zich op het Mariniers Opleidingscentrum te Rotterdam elke dag in om toekomstige officieren klaar te stomen voor hun carrière binnen de Koninklijke Marine. Een proces dat je moet beschouwen als het halen van een rijbewijs, beschrijft hij. “Defensie leidt de mensen op, maar pas in de praktijk leer je hoe het moet en wat bij jou als leider past.” 

Deze leiders van de toekomst zijn van een heel andere generatie dan de beleidsmakers boven hen. Sluis licht het verschil toe: “Op bestuursniveau zie je voornamelijk babyboomers, die zelf opgeleid zijn in een cultuur van ‘uitvoeren, mars’. Onze ‘generatie Y’ is zeker bereid hard te werken, maar achter elke beslissing moet wel een goede uitleg, een inhoudelijke onderbouwing, zitten.” Bijdragen aan het ‘goede’, zelfontplooiing en het onderkennen van het individu, zijn daarin belangrijke thema’s. Het maakt dat het ‘waarom’ voor de jongere generatie een belangrijke drijfveer vormt, merkt Sluis op. “Natuurlijk: operationeel, onder hoge tijdsdruk, in contact met de vijand, moet het directief.” In de ‘normale’ bedrijfsvoering of als de situatie het toelaat, kan er volgens hem meer oog zijn voor de verschillende invalshoeken of tegenargumenten van het individu. 

Switchen tussen benaderingen 

Zowel de kapitein der mariniers als de luitenant ter zee willen als leider authenticiteit en benaderbaarheid nastreven. Het is schakelen tussen de taakgerichte en mensgerichte benadering, zegt Tick: “Nee, de hiërarchie hoeft zeker niet doorbroken te worden. Maar ik ben wel vaak benedendeks te vinden, omdat ik veel belang hecht aan weten wat er bij mijn mensen speelt. En dat mensen naar me toe durven te stappen, ongeacht hun rang.”

De kloof tussen de generaties kan ook tot misverstanden leiden. Sluis legt uit: “Ik geloof echt dat iedereen binnen Defensie zich volledig inzet voor een goede uitvoering van de taak. Maar de grote vragen zijn: wat is de commanders intent, wat is ons gezamenlijke doel en hoe past mijn taak binnen het grotere geheel? Uiteindelijk heeft iedereen daarbinnen een eigen rol, met een eigen belang en daardoor ook een eigen interpretatie van het uiteindelijke doel.”

Andere denkwijze

Om de verschillen te overbruggen is het nodig het ‘jonge’ geluid te erkennen. Niet alleen voor officieren, merkt Tick op. “Het grootste deel van het personeelsbestand bestaat uit mensen van onder de 35 jaar. Een brede groep van mensen, van wie wij merken dat zij zich te weinig gehoord voelen; dat er te weinig teruggekoppeld wordt wat er met hun mening wordt gedaan.” 

Daarbij wil Jong CZSK gaan helpen. Als punt op de horizon geldt 2023, het jaar waarin het platform voor jonge marineprofessionals invloed hoopt te hebben op het beleid van de Admiraliteitsraad. Een ambitieus en noodzakelijk plan, zegt Tick. “In de raad zitten vakmensen met bakken ervaring en vele dienstjaren, maar zijn bij onze organisatie begonnen in een tijd dat er nog geen mobiele telefoons waren. Dat brengt een andere denkwijze met zich mee. Zij maken beslissingen voor een toekomst die zij misschien zelf, als actief-dienend militair, niet meer meemaken. Ik ben er overigens van overtuigd dat de Admiraliteitsraad graag naar ideeën van het jongere personeel luistert, maar dat de input daarvan enkel ontbreekt.”

Kans grijpen

Wil Jong CZSK echt invloed uitoefenen, dan zijn steun en input van ander jong marinepersoneel dus onontbeerlijk. “Aan één stem laten klinken hebben we niet zoveel”, stelt Tick. “We kunnen pas iets bereiken als we allemáál onze mening laten horen. We moeten stoppen met zeuren en er met zijn allen iets aan gaan doen. Als Jong CZSK willen wij het platform zijn om het verschil te maken. Het is een kans die we samen moeten grijpen.”