Tekst Evert Brouwer
Foto Paul Tolenaar en (foto boven) Cees Baardman
Erik Mooij dankt de Invictus Games
Onderbenen verbrijzeld, droom kapot. Het duurt ongeveer even lang om die woorden te lezen als de smak van circa 12 meter hoogte die sergeant van de mariniers Erik Mooij in 2009 maakte. Een instructieles op de klimtoren in Rotterdam betekende voor hem het begin van een lijdensweg. Deelname aan de Marine Corps Trials en vooral de Invictus Games in 2014 en 2016 luidde zijn herstel in.
Nu, 9 jaar na het ongeval, zijn de brokstukken in lijf én het gezinsleven bijeengeraapt. Deelname aan de Invictus Games heeft het gezin veel gebracht. Lichamelijk en geestelijk herstel, maar ook nieuw huwelijksgeluk. De onderbenen hangen weliswaar van platen, schroeven en donorbot aan elkaar (“Lopen is het niet, ik kan me redelijk verplaatsen”), maar de familie Mooij staat weer sterk in het leven. “Ik ben Defensie heel dankbaar dat we dit hebben mogen beleven. Het was erkenning en herkenning tegelijk.”
Luciferhoutjes
De soms heftige emoties strijden met elkaar als Erik en Jessica Mooij de ervaringen voor, tijdens en na de Invictus Games delen. Want er lag in de jaren na die dramatische dag in 2009 nogal wat in duigen. Daags nadat hij en Jessica te horen hebben gekregen dat hun tweede kind op komst is, gaat het vreselijk mis. Tijdens de les stort de marinier naar beneden. Door de high velocity impact knappen scheen- en kuitbeen als luciferhoutjes, enkels verbrijzeld, zijn rug vangt de rest van de klap op.
Weg loopbaan. Of eigenlijk levenswijze. Sinds zijn 16e heeft Erik zich in de aanloop naar een militaire carrière toegelegd op powerlift, een krachtsport met 3 onderdelen (squat, deadlift en benchpress). Alleen het bankdrukken kan hij nog doen. En een operationele loopbaan bij het Korps zit er ook niet meer in.
‘Ik zag niet meer wat belangrijk was’
Machteloos
En het kon nog erger. “Alles kwam op het verkeerde moment”, schetst Jessica. Zij loopt na de geboorte van hun tweede dochter een dubbele liesbreuk op en ligt nota bene tegelijk met haar man in het ziekenhuis. Thuis moeten een kind van een paar maanden en een van 4 jaar worden verzorgd. “Dat maakte me machteloos; het aggregaat was leeg”, vertelt Erik. “Nu moest ik er voor hun zijn, dat ging dus niet.” Het gaat ook maar niet beter met het herstel van de marinier, zeker mentaal niet. “Boven ligt je pasgeboren dochter te huilen en je kunt niks doen. Ik was aangevreten; van een topfitte marinier veranderd in een hulpeloze patiënt.”
Erik heeft zelfs overwogen zijn onderbenen te laten amputeren om van de pijn en de revalidatie af te zijn. “Steeds waren er tegenslagen. Weer pennen erin, terugkerende ontstekingen en uiteindelijk donorbot. Ik had het geluk dat ik onder behandeling ben geweest in het Erasmus MC in Rotterdam bij dokter Bessems, anders had ik mijn benen niet meer gehad.”
Mentaal herstel
Langzamerhand pakt de marinier zijn werk als instructeur bij het Korps en de sport weer op. Hij toont volle inzet op het Militair Revalidatiecentrum in Doorn. “De selectie voor de eerste editie van de Invictus Games in Londen voelde als een beloning.” Bankdrukken en zitvolleybal zijn de sporten waaraan hij deelneemt. “De combinatie van een individuele en een teamsport waren ideaal voor mij en mijn mentale herstel.”
Erik gaat niet alleen, want vrouw en kinderen mogen mee. “Dat is zó belangrijk”, vindt Jessica. “Niet alleen de sporters vinden lotgenoten, dat geldt ook zonder meer voor de friends & family. De begeleiding vanuit het kader heeft een enorm grote rol gespeeld voor het herstel van onze relatie. Ik heb nog steeds contact met een aantal van hen via de appgroep en we ontmoeten elkaar soms voor een gezamenlijk etentje.”
‘De Invictus Games voelden als een beloning’
Herstel
Erik wint zowel in Londen als bij de tweede Invictus Games in Orlando (2016) veel. Het zijn niet alleen de 2 bronzen medailles die tellen. “Het gaat om het totaalplaatje”. Daaronder valt ook het herstel in zijn relatie met zijn echtgenote en de ervaringen van de beide kinderen. “Tot 2016 ben ik alleen maar met de genezing van mijn lijf bezig geweest. Ik zag niet meer wat belangrijk was. Gunde Jessica een gezonde valide man, voelde me nutteloos. Na Orlando kwam ik er wel achter dat het niet alleen een lichamelijke kwestie was. Ik heb toen om hulp gevraagd; wel in het militaire circuit. Ik heb goede therapie gehad en het traject deels met Jessica doorlopen.”
‘Ik ben Defensie heel dankbaar dat we dit hebben mogen beleven’
Dochters Isa (12) en Fenna (8) delen de onvergetelijke ervaring van de Invictus Games. De jongste kan nog steeds niet met droge ogen naar de video van het evenement kijken en Isa koestert de herinnering aan haar verjaardag in Londen. Vader wint brons en de hele tribune – prins Harry incluis – zingt haar toe. En ze houdt een spreekbeurt over de Invictus Games op school, met goud (een 10) als resultaat. “Zo’n impact hebben de Invictus Games op ons als gezin gehad”, zegt Erik Mooij ten overvloede. “We hebben na Orlando dan ook het besluit genomen niet meer mee te gaan. Ik kan op sportief gebied niets meer winnen en wij kunnen als gezin niet beter presteren. Dan moet je anderen, die het meer nodig hebben, de kans gunnen. De Spelen hebben me wakker geschud. Ik zie nu de feiten onder ogen zoals ze zijn. Daarmee valt te leven. Ik weet dat ik moet koesteren wat ik nog wél kan. Dat neemt niet weg dat ik mezelf toesta om soms te denken aan wat ik niet meer kan.”
Stap verder
De inspiratie die Erik Mooij met de Invictus Games heeft opgedaan, wil hij omzetten in meer hulp voor gewonde oud-militairen en Defensiemedewerkers. Met ‘zijn’ Stichting Return to Base (returntobase.nl) wil hij het zwarte gat zien te voorkomen voor militairen die dreigen buiten de boot te vallen. “Bij ons moeten mensen zich veilig en vertrouwd voelen. We zijn geen professionals, maar weten wel de weg in het verspreide land voor hulp binnen Defensie. Dat is de energie die de Invictus Games je geven.”