Tekst André Twigt
Foto John van Helvert
Lang niet iedere marinier geschikt voor 'kikkeropleiding' MARSOF
Langdurige duiken die je verkleumen tot op het bot. Bij diepe duisternis in je eentje lange afstanden zwemmen op volle zee. Bij herhaling onderwater ontsnappen uit een onderzeeboot en maar liefst 100 kilometer kajakken. Wie stilstaat bij wat een MARSOF-kikker-in-opleiding moet ontberen, kan niet anders dan ontzag hebben voor de dappere doorzetters die na anderhalf jaar afzien de eindstreep halen.
Commandant Korps Mariniers brigadegeneraal der mariniers Jeff MacMootry bracht persoonlijk zijn waardering over aan de 4 Belgische en 2 Nederlandse – recent met lof geslaagde – kikkers. Aan de hoogste baas kwam de eer toe hen het brevet met bijbehorend onderscheidingsteken uit te reiken van de opleiding die binnen de krijgsmacht bijna geen gelijke kent. “Bij deze mannen valt er nu een zware last van de schouders”, weet adjudant van de mariniers en instructeur Berend zeker. Anderhalf jaar geleden begon de opleiding met ruim 100 kerels in de voorselectie. Er bleven er slechts 6 van over.
Hoor je hier eenmaal bij, dan is de saamhorigheid groot
Veelzijdige rol
Berend is blij met de personele aanwas, van wie de 2 Nederlandse zeesoldaten de geledingen van de MARSOF gaan versterken. Generaal-majoor Theo ten Haaf (KLu) toonde zich daarover eveneens opgetogen: “Van deze mannen gaan we in de toekomst veel plezier hebben”, zei de commandant Special Operations Command (SOCOM) in zijn speech. Als dé man van het SOCOM zwaait Ten Haaf de scepter over alle speciale operaties van de krijgsmacht. Daarin spelen de SF-duikers (Special Forces) een veelzijdige rol. Sowieso zijn zij het geëigende middel bij een inzet in of bij waterrijke gebieden. Daarnaast kunnen de maritieme contraterreur-specialisten iedere instap in ieder verdacht pand aan.
Breed inzetten en opleiden
Om de operators breed in te kunnen zetten, worden ze breed opgeleid. “Iedere marinier die kikker wil worden, rondt eerst de volledige NLMARSOF-opleiding af en begint daarna met de 14 wekenlange contraterreur-opleiding”, vertelt hoofd opleiding kapitein der mariniers Rik. Tactisch in een gebouw opereren, optreden in verstedelijkt gebied, het boarden van booreilanden, duurzwemmen (4 kilometer) om ongezien een object te naderen. Ook met goed gevolg de Nationale Interventie Opleiding afleggen, hoort erbij. Voor wie aan de eisen voldoet, begint aansluitend de kikvorsman-leerlijn. Na leren werken met perslucht (6 weken) krijgen kandidaten de ins & outs van de zogenoemde rebreather (4 weken) bijgebracht. Dit is een duikset die – om onzichtbaar te blijven – geen luchtbellen produceert. Rik: “Voor het uitvoeren van speciale operaties is deze apparatuur essentieel.” Aansluitend beginnen kandidaten aan de 12 weken durende kikvorsman-opleiding.
'Om het hen extra moeilijk te maken, laten we de mannen half opgebrand aan de Grote Spierbal beginnen'
Uitputting grote vijand
Kenmerkend voor de kikvorsmanopleiding – onder auspiciën van de Defensie Duikschool (DDS) – zijn de regelmatig voorkomende fysieke momenten. Klapstuk is ‘de Grote Spierbal’, een testfase van een week bijna aan het einde van de opleiding. Daarin moeten de kandidaten onder meer 10 kilometer oppervlaktezwemmen met uitrusting en 100 kilometer kajakken. Dit keer peddelden ze een deel van het parcours van de Elfstedentocht weg. “Om het hen extra moeilijk te maken, laten we de mannen half opgebrand aan de Grote Spierbal beginnen”, bekent Berend. “Tussendoor staan hen nog enkele tactische duiken te wachten.” “Grote vijand hierbij is uitputting”, gaat Rik verder. “Ondanks dat ze aan het einde van de opleiding nagenoeg volledig opgebrand zijn, moeten ze aantonen nog steeds veilig een 3-uursduik te kunnen maken.”
De opleiding wordt afgesloten met een eindoefening, waarin veel tactische en operationele aspecten zijn verwerkt en het teamoptreden centraal staat. Berend: “We weten pas echt wat we aan deze mannen hebben als we hen tot het uiterste testen. Hoe is de teamspirit dan? Hoe is dan het opofferingsvermogen binnen het team? Krijgt de opdracht nog steeds de hoogste prioriteit en worden er nog steeds weloverwogen beslissingen genomen? Na dagen van uitputting zijn de denkprocessen in deze situaties anders dan vanuit je luie stoel.”
Ook intellect om de juiste afwegingen te maken is onmisbaar
Presteren op het toppunt van hun kunnen
Dat de lat heel erg hoog ligt, blijkt ook tijdens de duikmedische keuring in Amsterdam. Al te vaak voldoen supergezonde kerels toch niet aan de eisen die de marine op dit gebied stelt. Tijdens de opleiding blijkt vaak dat niet iedereen zich even prettig voelt onderwater. Moment van de waarheid hiervoor is de eerste nachtduik met kompas en rebreather. Instructeurs van de Opleidingseenheid Speciale Operatie monitoren, coachen en beoordelen de aspiranten daarbij intensief op competenties als verantwoordelijkheid, actie-intelligentie, betrouwbaarheid, saamhorigheid en veiligheidsbewustzijn. In Amsterdam wacht cursisten naast de duikmedische ook een psychologische keuring.
Maar de opleiding tot kikker draait niet alleen om een goede fysiek en de juiste instelling. Ook op het juiste moment de juiste afwegingen maken, hoort erbij. Vooral op het gebied van veiligheid. Met de rebreather kan veel misgaan. Vergeet je onder stress enkele schroefjes aan te draaien, dan kunnen er luchtbellen ontstaan waardoor je je positie prijsgeeft. Ook vergiftiging en inwendige brandwonden, door het inademen van stoffen die juist vorming van luchtbellen moeten tegengaan, liggen op de loer. Niet zo vreemd dat binnen de DDS zeer hoge eisen aan SF-duikers worden gesteld. “Deze mannen zijn niet zomaar pionnetjes”, gaat Berend een stapje verder. “Ze zijn in staat op strategisch niveau het verschil te maken. Tijdens de opleiding laten we daarom niets aan het toeval over. Onder alle omstandigheden moeten kandidaten in staat zijn op het toppunt van hun kunnen te presteren. Punt!”
