‘Bijna nooit vechten of schieten’

Kustwacht Carib, voor alles wat op zee mis kan gaan

Drugstransporten onderscheppen. Vermiste watersporters en illegale lozingen opsporen. Vluchtelingen uit Venezuela uit zee oppikken. Het personeel van de Kustwacht Caribisch Gebied (KW Carib) maakt tropenuren.

Clean up the Islands is het motto van de in 1996 met steun van Defensie opgerichte KW Carib. Doel: waken over de territoriale wateren rond de tot het Koninkrijk der Nederlanden behorende eilanden. Daarbuiten zijn andere landen juridisch verantwoordelijk. Op volle zee werkt KW Carib veel samen met de Joint Inter Agency Task Force South (JIATFS).

Speedboten en cutters

Bij KW Carib werken 250 man, een mix van lokaal personeel en Nederlandse marinemensen. De op Curaçao gestationeerde luchtvloot mag met 1 propellervliegtuig van het type Dash-8 en 1 AW 139-helikopter bescheiden heten. De steunpunten op de overige eilanden opereren met speedboten en cutters. In totaal zijn er 4 punten: 3 maritieme (Aruba, Sint Maarten en Curaçao) en 1 vliegveld: HATO op Curaçao. De KW Carib heeft meer ijzers in het vuur, zoals radars die de scheepsbewegingen rond de eilanden registeren. En dan is er het stationsschip van de Koninklijke Marine dat wordt ingezet voor counterdrugs-operaties en kustwachttaken. Op dit moment is dat Zr. Ms. Zeeland.

Lastige klus

In ruim 80 procent van de gevallen rukt de kustwacht uit om drugs te onderscheppen. Door de afmetingen van het zeegebied een lastige klus. Voor de rest worden in het kader van ‘toezicht en ordehandhaving op het water’ bijvoorbeeld vermiste watersporters opgespoord (search and rescue) en vissers die zonder vergunning netten uitgooien.

De KW Carib heeft ook een milieutaak: illegale olielozingen lokaliseren. Luitenant ter zee 1 Olav Burger, hoofd van het steunpunt HATO, waar 14 marinemensen en 1 luchtmachtmilitair op de rol staan: “Wij zijn er voor alles wat op zee mis kan gaan. We houden het maritieme beeld 24/7 in de gaten en dan gebeurt er nog veel meer dan je weet.”

Risico’s spreiden

De meeste drugs, soms wel 1.000 kilo per partij, komen uit Zuid-Amerika en vinden vooral via Curaçao hun weg naar de Verenigde Staten en Europa, vertelt Roderick Gouverneur, communicatieadviseur van de KW Carib. Omdat de dienst de drugspenoze het vuur aan de schenen legt, spreidt die de risico’s steeds meer door partijen kleiner te maken en over meerdere scheepjes te verdelen. Ook verzinnen criminelen nieuwe routes en proberen ze pakketjes te verstoppen in bijvoorbeeld compartimenten, brandstoftanks, jerrycans of achter wandjes. Aan creativiteit geen gebrek. Gouverneur: “Wij spelen daarop in door steeds intensiever te controleren, zowel bij vertrek, als bij aankomst van een schip. Drugs kunnen immers onderweg opgepikt zijn. Ook trainen we ons personeel aan de lopende band.”

Volkomen verrast

Loopt een drugskoerier tegen de lamp, dan geeft hij zich vaak zonder slag of stoot over, vertelt Gouverneur: “Er wordt bijna nooit gevochten of geschoten. Drugskoeriers zijn arm, willen geld verdienen en zijn niet op geweld uit.” Burger: “Ze zijn vaak volkomen verrast, omdat wij weinig informatie weggeven en de KW Carib nooit volgens een vast programma vliegt.” Gouverneur: “Toch moet je bij elke actie super alert zijn. Wij maken ons altijd bekend, anders denkt een koerier mogelijk dat wij een concurrent zijn die een rip deal wil maken. Soms wordt een scheepje tijdens onze nadering tot zinken gebracht. Mogen wij iedereen redden...”

Rare gevallen maken ze ook mee. “Zoals het bootje uit Grenada dat al 2 weken op zee dobberde”, vervolgt Gouverneur: “De volledig uitgedroogde bemanning was blij ons te zien, maar we vonden aan boord wel een baal marihuana. Niemand wist zogenaamd van iets…. Ook spartelden er eens mensen in zee bij een omgeslagen bark met geslachte kippen. Hun benen waren deels afgebeten door haaien die op het bloed afkwamen. Nieuw is dat we steeds vaker vluchtelingen uit zee halen, afkomstig uit het politiek instabiele Venezuela.”

Avontuurlijk werk

Burger ziet het allemaal letterlijk onder zijn voeten gebeuren. Naast hoofd Steunpunt HATO is hij tactical coordinator (tacco) op het vliegtuig van de KW Carib: de man die de missie leidt en de zee vanachter een beeldscherm afspeurt. Avontuurlijk werk, vindt Burger, in het verleden ‘tacco’ bij de Marine Luchtvaart Dienst (MLD). “Vooral mensen redden schenkt veel voldoening, al haal je niet iedereen levend uit het water. Wanneer je na een vlucht van 6 uur niets hebt gevonden kan het ook zouteloos werk zijn. Hoe dan ook, werken bij de KW Carib doet ertoe. We vangen boeven, redden mensen en bewaken het milieu. Mijn hart ligt hier.”

Tekst: Jack Oosthoek
Foto's: SGT 1 Joyce Rutjes