Defensie- en luchtmachtnieuws
Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Leestijd: 9 minuten
Eerste dragchute-landing F-35 op Volkel
Begin augustus voerde een F-35-vlieger voor het eerst een dragchute-landing uit op Vliegbasis Volkel. De remparachute is een belangrijke capaciteit, die het mogelijk maakt om met de F-35 onder zwaardere omstandigheden te kunnen landen.
De chute is ontworpen om het toestel sneller tot stilstand te brengen. Tijdens de landing – vooral op natte, besneeuwde of ijzige banen – kan een vliegtuig gaan slingeren. De dragchute genereert een kracht recht achter het zwaartepunt van het vliegtuig. Dit helpt om de neus van het toestel recht in de richting van de baan te houden. Ook bij snelweglandingen, in geval van nood of wanneer het toestel zwaar beladen is met bewapening of brandstof kan de chute van pas komen.
De chute ligt opgeborgen in een aerodynamische pod bovenop het toestel en wordt geactiveerd via een schakelaar in de cockpit. Foto: Olivier Linthorst
F-35’s en Patriots voor bewakingstaak naar Polen
Het door NAVO-landen aan Oekraïne geschonken militaire materieel moet veilig de plek van bestemming bereiken. Voor dat doel bewaken vier Nederlandse F-35’s vanaf 1 september tot en met 1 december het NAVO-luchtruim boven Oost-Europa. Dat kondigde Defensie aan op 7 juli.
De Nederlanders opereren samen met een Noors F-35-detachement. De taakstelling komt overeen met de quick reaction alert, waarbij gevechtsvliegtuigen 24 uur per dag klaarstaan om snel te reageren op mogelijke indringers in het NAVO-luchtruim. Nederland zet de toestellen in op verzoek van het Supreme Headquarters Allied Powers Europe (SHAPE), het centrale commandocentrum van de NAVO in Europa. De NAVO stuurt de gevechtsvliegtuigen aan.
Verder stuurt Nederland vanaf 1 december onder meer twee Patriot-luchtafweersystemen naar Polen, samen met driehonderd militairen. Dat werd op 20 augustus bekendgemaakt. De militairen gaan, net als de F-35's eerder al doen, het logistieke centrum van de NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU) beveiligen. De inzet gaat om een geïntegreerde eenheid van drie capaciteiten: naast beide Patriots gaat het om een Nasams-luchtafweersysteem en anti-dronesystemen. Hiermee levert Nederland samen met partners gelaagde luchtverdediging tegen eventuele dreigingen van ballistische raketten, kruisvluchtwapens, straaljagers, helikopters en drones. De Nederlandse missie staat gepland tot en met 1 juni. Foto boven: sergeant-majoor Jan Dijkstra. Foto onder: sergeant Gregory Fréni
KLM en Defensie tekenen voor nauwere samenwerking
Voormalige luchtmachtvliegers die zijn overgestapt naar KLM, mogen van de luchtvaartmaatschappij als reservist verbonden blijven aan Defensie. Hiervoor tekenden staatssecretaris Gijs Tuinman en president-directeur van KLM Marjan Rintel op 7 juli een overeenkomst op Schiphol.
De KLM stelt vijf zogeheten ‘voltijdsbanen’ aan tijd beschikbaar. De uren worden verdeeld over piloten die als reservist bij Defensie willen vliegen. Het gaat daarbij niet alleen om vliegers op de F-35, maar ook op andere typen. Beide partijen willen ook op andere terreinen samenwerken, zoals werving, training en inzet van technisch (onderhouds)personeel. Foto: Lex van Lieshout
Namen Fort Hood en Fort Rucker terug
Een aantal Amerikaanse militaire bases is onlangs door de regering-Trump hernoemd. Zo heet Fort Cavazos in Texas, waar onder meer het Nederlandse 302 Squadron is gevestigd, sinds kort (weer) Fort Hood. Ook Fort Novosel is terug veranderd naar Fort Rucker.
Fort Hood heette al zo tot 2023, vernoemd naar de zuidelijke generaal John Bell Hood. Een commissie, van het toen nog overwegend Democratische Congres, hernoemde de basis naar generaal Richard E. Cavazos, de eerste Spaanstalige viersterrengeneraal in de US Army. Het is dan weliswaar weer Fort Hood, maar nu officieel vernoemd naar kolonel Robert B. Hood, een held uit de Eerste Wereldoorlog.
De naamswijziging Fort Novosel terug naar Fort Rucker werd bevolen door de staatssecretaris voor landmachtzaken ter ere van kapitein Edward W. Rucker Jr. Hij was luchtvaartpionier en vlieger van het Army Air Corps uit de Eerste Wereldoorlog. Fort Rucker was tot 2023 vernoemd naar de zuidelijke soldaat Edmund Rucker. De regering-Biden veranderde de naam in Fort Novosel ter ere van chief warrant officer Michael Novosel, een veteraan van de Tweede Wereldoorlog en de Vietnamoorlog. Novosel noemde destijds Fort Rucker zijn thuis. Foto: Janecze Wright
Zweden en Denemarken doen mee met MRTT
Tijdens de NAVO-top in Den Haag zijn Zweden en Denemarken formeel toegetreden tot de Multinational Multi Role Tanker Transport Unit (MMU). Daarmee omvat de MMU acht partnerlanden en komt de Airbus A330 MRTT-vloot op twaalf toestellen.
Ook is er een nieuwe zogenoemde Forward Operating Base in Denemarken gepland, waarmee de ondersteuning voor de noordelijke NAVO-leden wordt versterkt. “Dit onderstreept dat strategische luchtmobiliteit in Europa een gezamenlijke missie is", aldus kolonel Ludger Bette, commandant van de MMU. Foto: adjudant Arnoud Schoor
Bewakingshonden op uitzending
Iets minder in het nieuws, maar ook de Object Grondverdediging (OGRV) draait met bewakingshonden op volle toeren mee in missiegebieden. Voor de operatie Guardian Reaper vond er hartje zomer, op 29 juli, weer een wisseling van de wacht plaats in Roemenië.
Zeven bewakers en vier honden van OGRV Zuid (Gilze-Rijen, Defensie Helikopter Commando) vlogen vanaf Vliegbasis Eindhoven met een C-130 het gebied in. Ze wisselden daarmee OGRV Noord (Leeuwarden, Air Combat Command) na drie maanden dienst af. Zo kunnen de bewakers blijven werken met honden die fit en scherp zijn voor hun intensieve taak. De bewaking van de MQ-9 Reaper en alle belangrijke systemen daaromheen draait 24/7 door.
Met de missie Guardian Reaper, die begon in 2024, draagt Nederland vanuit Roemenië met twee onbewapende MQ-9 Reapers bij aan de verdediging van de Oostflank. De inzet van twee Reapers en luchtmachtpersoneel duurt tot 31 maart 2026. Ze helpen in Roemenië bij zogenoemde Air Shielding-operaties. Ze hebben als doel de situatie aan de grens van het NAVO-verdragsgebied in de gaten te houden. De onbemande vliegtuigen verzamelen data en informatie vanuit de lucht. Met sensoren helpt het systeem bij aan het opbouwen van een goed situationeel beeld. Foto: sergeant-majoor Aaron Zwaal
Poltra traint groene vaardigheden
Net als andere militairen moeten de specialisten van de Poltra (petrol oil lubricants en transport) niet alleen goed zijn in hun vak, ze moeten het ook kunnen uitvoeren in de meest uiteenlopende omstandigheden. Daarom trainden deze collega’s half augustus hun groene vaardigheden tijdens de intern ontwikkelde oefening Basic Badger. Van patrouilles lopen en contactdrills uitvoeren tot het behandelen van gewonden in de chaos van het moment.
De oefening stond in het teken van Hoofdtaak 1. “Juist militaire kennis en vaardigheden zijn lastig te leren en eigen te maken”, volgens een van de instructeurs. Tijdens de oefening werd er samengewerkt met het Mobile Air Operations Team (MAOT) en de Operationele Gezondheidszorg (OGZ). Zo leverde het MAOT materiaal en de OGZ droeg zorg voor het scenario en de beoordeling.
Het is de vierde keer dat Basic Badger plaatsvond. De vorige keer oefenden de militairen in nat weer, dit jaar in extreme warmte. “Voor de deelnemers gaf het weliswaar een extra beleving, maar geen beperking”, aldus de instructeur. Foto’s: sergeant-majoor Cristian Schrik
Spanje ziet af van F-35
Spanje ziet definitief af van de aankoop van de F-35 en gaat een keuze maken tussen de Europees geproduceerde Eurofighter en het zogenoemde Future Combat Air System. Dat liet een woordvoerder van het ministerie van Defensie op 6 augustus weten.
Madrid bevestigde daarmee een eerder bericht in de krant El País, waarin werd gemeld dat de Spaanse regering de plannen voor de aankoop van de F-35, gebouwd door het Amerikaanse luchtvaartconcern Lockheed Martin, had geschrapt.
Volgens El País had de Spaanse regering in de begroting voor 2023 een bedrag van 6,25 miljard euro gereserveerd voor de aanschaf van nieuwe gevechtsvliegtuigen. Maar doordat Spanje van plan is het grootste deel van de extra 10,5 miljard euro aan defensie-uitgaven dit jaar in Europa te besteden, was de aanschaf van Amerikaanse toestellen volgens de krant niet langer haalbaar. Foto: sergeant-majoor Jan Dijkstra
Publieksgroet op Zwarte Cross en SAIL
Zowel op het festival de Zwarte Cross als SAIL Amsterdam bracht de luchtmacht een imposante eregroet aan het publiek dit jaar.
Op festival de Zwarte Cross in Lichtenvoorde vlogen op 17 juli vier F-35’s over. Met de fly-by wil Defensie onder meer haar zichtbaarheid onder het zeer diverse publiek vergroten. Als kers op de taart werden de festivalgangers getrakteerd op een paradropping vanuit een C-130. De militaire parachutisten landden op het festivalterrein.
Op de eerste dag van het vijfdaagse SAIL-evenement, op 20 augustus, vlogen vier F-35’s en drie NH90’s tegelijk over het IJ in Amsterdam. Daarmee brachten ze een groet aan de tientallen schepen en bemanningsleden die op het water dobberden en de duizenden bezoekers van over de hele wereld. De fly-by was ter ere van de jarenlange samenwerking tussen de Nederlandse krijgsmacht en SAIL Amsterdam, een van ’s werelds grootste nautische evenementen. Het was een spectaculair gezicht tijdens de tiende editie van SAIL. Eén NH90 was ook van dichtbij te zien. Het toestel stond geparkeerd op het achterdek van Zr.Ms. Evertsen. Bezoekers konden er in gesprek gaan met de helikopterbemanning. Foto: sergeant Gregory Fréni
