02

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 07 | 2025

Van Bronze Star tot Bronzen Kruis

Erkenning Irak-inzet voor adjudant Paul

Irak, 2003. Het land wordt geteisterd door een totale anarchie en machtsvacuüm. De rechtsorde ontbreekt, clans staan elkaar naar het leven en het ontbreekt de burgerbevolking aan primaire levensbehoeften. In deze chaos redt adjudant Paul het leven van onder meer de Nederlandse politiek adviseur Michel Rentenaar. De nationale erkenning volgt pas vorige maand, als hij uit handen van minister van Defensie Ruben Brekelmans een Bronzen Kruis in ontvangst neemt.

x
Leestijd: 5 minuten

Tekst: Luitenant ter zee 2 (OC) SD Djenna Perreijn | Foto’s: Herman Zonderland

Links: Defensieminister Ruben Brekelmans speecht tijdens de uitreiking. Rechts: Adjudant Raijmann luistert naar de speech.
Defensieminister Ruben Brekelmans spreekt adjudant Paul toe tijdens de ceremonie op de Van Ghentkazerne in Rotterdam.
Links: Defensieminister Ruben Brekelmans speecht tijdens de uitreiking. Rechts: Adjudant Raijmann luistert naar de speech.

De toenmalig sergeant van de mariniers algemeen Paul is tijdens Stabilisation Force Iraq (SFIR) de persoonlijk assistent, chauffeur en beveiliger van Michel Rentenaar. Dagelijks begeleidt hij de politiek adviseur bij zijn reizen door de provincie Al-Muthanna. Hun komst brengt altijd een menigte op de been. “Die richtte zijn onvrede en woede op u”, blikt Defensieminister Brekelmans terug in zijn speech tijdens de uitreiking van het Bronzen kruis. “Het was uw opdracht om onze politiek adviseur onder deze extreme en risicovolle omstandigheden iedere dag weer heelhuids terug te brengen.”

Defensieminister Ruben Brekelmans speldt de medaille op bij adjudant Raijmann.
Adjudant Paul ontvangt het Bronzen Kruis uit handen van Defensieminister Ruben Brekelmans.

‘Daarmee redde hij mogelijk het leven van de Polad’

Zonder wapeninzet

Dat lukt zonder directe ondersteuning, enkel voorzien van zijn persoonlijke uitrusting en wapen. Maar vanzelfsprekend is dat niet. Herhaaldelijk begeeft Paul zich in zeer risicovolle en levensbedreigende situaties, tegenover honderden vijandige Irakezen, onder wie gewapende. ‘Hij toonde doortastend leiderschap en trad kalm en de-escalerend op, zonder inzet van zijn wapen. Daarmee redde hij mogelijk het leven van de Polad’, zo leest de onderbouwing van zijn onderscheiding.

Links: auto’s en een ezelkar op straat in een Iraakse stad. Rechts: Vier mannen naast elkaar bij het doorknippen van een oranje lint.
Links: straatbeeld in Irak uit de tijd van Pauls uitzending in 2003. Rechts: Rentenaar (rechts) bij een ceremonie tijdens de Nederlandse missie in Afghanistan in 2010. Foto links: sergeant-majoor Henry Westendorp. Foto rechts: Defensie
Links: auto’s en een ezelkar op straat in een Iraakse stad. Rechts: Vier mannen naast elkaar bij het doorknippen van een oranje lint.

Bronze Star Medal

Op 3 december 2003 raakt Paul betrokken bij een incident tussen twee groepen Irakezen in de stad As-Samawah. Hierbij beschermt hij samen met twee US Rangers vijftien bedreigde Amerikaanse burgers. Door stand te houden en te wachten op de politie, redt hij hun leven. Daarvoor ontvangt Paul in 2009 al een Bronze Star Medal with Valor op Vliegbasis Volkel, waar hij na zijn tijd bij het Korps Mariniers aan de slag gaat.
De Amerikaanse onderscheiding is voor bewezen inzet, moed en loyaliteit en voor heldhaftigheid of bijzondere prestaties in oorlogssituaties. “Ik ben er trots op om deze medaille te mogen ontvangen. Ik wist dat ze er mee bezig waren, maar ik was erg blij met de toekenning”, spreekt Paul destijds de genodigden toe, zo tekent onderscheidingenforum.nl op. “En zeker ook alle warme en hartelijke reacties van directe collega’s hebben mij bijzonder goed gedaan.” Bij verlening van dapperheid, wordt een bronzen V van 'valor' (heldenmoed) op het lint bevestigd.

Links: het opspelden van de medaille. Rechts: de medaille in close up.
Op 26 augustus 2009 ontving sergeant 1 Paul op Vliegbasis Volkel de Bronze Star with Valor uit handen van Michael F. Gallanger, de zaakgelastigde van de Amerikaanse ambassade. Foto’s: Hans Keur
Links: het opspelden van de medaille. Rechts: de medaille in close up.

‘Slepende onzekerheid omgezet in waardering’

Op 29 juni 2015 ontvangt sergeant 1 Paul het Draaginsigne Gewonden uit handen van Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten generaal-majoor Emile van Duren. Dat gebeurt in het bijzijn van zijn familie, vrienden en collega’s. Het Draaginsigne Gewonden geeft blijk van grote waardering voor militairen en veteranen die lichamelijk of psychisch zijn beschadigd door gevechtssituaties. Generaal Van Duren sprak dan ook zijn waardering uit: “Het is goed dat we je na zo’n lange tijd eindelijk het Draaginsigne Gewonden kunnen toekennen. Daarmee is jouw bijzondere status bevestigd en kan slepende onzekerheid worden omgezet in waardering”.

Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten generaal-majoor Emile van Duren speldt het Draaginsigne Gewonden op bij adjudant Raijmann.
Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten generaal-majoor Emile van Duren speldt het Draaginsigne Gewonden op bij sergeant 1 Paul. Foto: uit archief de Vliegende Hollander

Grote gevolgen

De Nederlandse erkenning en waardering laat volgens minister Brekelmans veel te lang op zich wachten. “Sterker, Defensie heeft zich in 2009 van een slechte kant laten zien door negatief te reageren op de toekenning van de Amerikaanse dapperheidsonderscheiding. Dit heeft grote gevolgen gehad. Voor u persoonlijk, maar ook voor uw thuisfront. En dit rekenen we ons als organisatie zeer aan.” Hij zegt te hopen dat de ceremonie helpt om pijn uit het verleden te verzachten, “en bijdraagt aan het herstel van het vertrouwen in onze organisatie.”

Defensieminister Ruben Brekelmans kijkt naar Raijmann die wordt gefeliciteerd door generaal Eichelsheim.
Adjudant Paul wordt gefeliciteerd door Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim. Defensieminister Brekelmans zei te hopen dat deze ceremonie helpt om pijn uit het verleden te verzachten.
Close up van het Bronzen Kruis.

Bronzen Kruis

Het Bronzen Kruis, ingesteld in 1940, wordt toegekend aan Nederlandse militairen die zich ten behoeve van de Nederlandse Staat door moedig of beleidvol optreden tegen de vijand hebben onderscheiden. Behalve aan Nederlandse militairen kan het Bronzen Kruis ook worden uitgereikt aan Nederlandse burgers en buitenlanders. De drager heeft er niet zelf om gevraagd, maar wordt altijd voorgedragen door derden.

Twee luchtmachtmilitairen die elkaar een stevige omhelzing geven.
Op dezelfde ceremonie krijgt ook Chinook-vlieger Michiel een dapperheidsonderscheiding. De twee gedecoreerden sluiten elkaar na de ceremonie in de armen.
Twee luchtmachtmilitairen die elkaar een stevige omhelzing geven.

Volgende maand het verhaal van Chinook-vlieger Michiel, die voor zijn actie in 2010 in Afghanistan het Vliegerkruis kreeg.