11 Dingen die je wilt weten

.

Midlife update voor NH90

De NH90 maritieme gevechtshelikopter krijgt de komende jaren een flinke update. Deze midlife update (MLU) is nodig om het wapensysteem inzetbaar en voor de toekomst operationeel relevant te houden.

Bij de MLU worden zowel de hardware als de software van de toestellen aangepast. De luchtmacht gebruikt de NH90 sinds 2010. Na een noodlottige crash van één exemplaar in 2020 zijn er nog negentien in gebruik bij 860 Squadron op Maritiem Vliegkamp De Kooy. Over twee jaar zit de helikopter op de helft van zijn geplande levensduur. Verschillende systemen zijn ontwikkeld in de jaren 90 en zijn inmiddels verouderd.
Nederland ondertekende de overeenkomst voor de MLU samen met België, Duitsland en Italië. De werkzaamheden gebeuren zoveel mogelijk in Nederland, zowel door defensiepersoneel als door de Nederlandse industrie. De eerste NH90’s worden naar verwachting vanaf 2028 gemoderniseerd en gaan daarna naar verwachting weer zo’n vijftien jaar mee. De totale kosten van het project bedragen €661,6 miljoen. In een volgende Vliegende Hollander meer over dit project. Foto: Dave de Vaal

Deelen deels bomvrij

De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) ruimde vorig jaar op Vliegbasis Deelen liefst 41 bommen en ongeveer 700 granaten uit de Tweede Wereldoorlog. De bommen zijn in de oorlogsjaren door voornamelijk Amerikaanse en Engelse vliegtuigen gedropt op de toenmalige Duitse Fliegerhorst Deelen (zie foto van de aanleg in 1940).

De explosieven werden in 2022 ontdekt tijdens een onderzoek voor de aanleg van de nieuwe dropzone. Op dat gebied van ongeveer 1,2 vierkante kilometer kan het afwerpen van materieel en personeel in 'vijandelijk gebied' worden beoefend. De helft van de projectielen had een trillingsgevoelige ontsteker. Het is nog niet bekend wanneer de EOD op andere delen van de vliegbasis gaat zoeken naar niet gesprongen explosieven uit WOII. De verwachting is namelijk dat er nog veel meer liggen.
Tachtig jaar na dato blijken de explosieven naar de oppervlakte te komen. Door het verouderingsproces worden die bovendien instabieler waardoor ze gevoeliger zijn voor schokken en trillingen. De kans op explosies neemt daardoor toe. Tijdens de opruimactie vlogen helikopters uit voorzorg daarom alleen vanaf de verharde delen van de vliegbasis zoals taxibanen en startbanen. Foto: uit collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Europese Patriots voor Nederland

De defensie-industrie in Europa gaat zelf duizend Patriot-luchtverdedigingsraketten produceren. Een deel daarvan is bedoeld voor Nederland, zo werd begin januari bekend gemaakt. De NATO Support and Procurement Agency (NSPA) heeft hiervoor een gunning gedaan namens een coalitie van Duitsland, Roemenië, Spanje en dus Nederland.

Een consortium van de Europese fabrikant MBDA en het Amerikaanse Raytheon is verantwoordelijk voor de productie, die plaatsvindt op de COMLOG-faciliteit in Zuid-Duitsland. Daar vindt al onderhoud van de Patriot-raketten plaats. Vraagbundeling levert de landen niet alleen economische voordelen op. Ook kunnen zij zichzelf makkelijker bevoorraden doordat er minder logistiek is. Bovendien blijft de totale voorraad aan Patriot-raketten hiermee op peil.
In 2022 maakte Nederland al bekend voor ruim € 2 miljard versneld munitie in te kopen. De Patriots maken hiervan onderdeel uit. Aanvulling van de munitie is nodig om Hoofdtaak 1 van Defensie te kunnen uitvoeren: de eigen en de bondgenootschappelijke verdediging. De bestelling is primair voor de Nederlandse voorraad bedoeld. Foto: Gerben van Es

Apache Delta zwaait af

Actief dienend en voormalig personeel van de AH-64D nam op 11 januari op Vliegbasis Gilze-Rijen afscheid van de Apache Delta. ’s Ochtends werden de laatste vluchten gemaakt door operationele en gastvliegers. ’s Middags maakte een Apache een aantal passes over de vliegbasis. Als afscheidsgroet wierp het toestel een flink aantal flares af.
Op 16 januari maakten twee Apache Delta’s een afscheidsvlucht boven een deel van Nederland. De allerlaatste vlucht van een AH-64D vond plaats op 5 februari. Op die dag vloog de eerste voor Nederland gebouwde Delta van Gilze-Rijen naar Vliegbasis Woensdrecht. Daarvandaan gaat het toestel naar de VS voor ombouw tot Apache Echo.
In een volgend nummer meer aandacht voor de carrière van de AH-64D Apache. Foto: sergeant Gregori Fréni

50 jaar na eerste F-16-vlucht

Voor de F-16 is 2024 een jaar van afscheid – in Nederland – maar ook van viering. Dat deden ze bijvoorbeeld op Edwards Air Force Base waar het afgelopen 20 januari vijftig jaar geleden was dat de F-16 voor het eerst vloog.

Per ongeluk, dat wel, want tijdens de high speed taxi test kwam het prototype YF-16 door heftige schudbewegingen ongepland los van de baan. Om het toestel te behouden, koos testvlieger Phil Oestricher ervoor om het toestel dan maar echt te vliegen en na één rondje om het vliegveld weer veilig aan de grond te zetten (foto boven). Om het herinneringsmoment kleur te geven, werd een van de F-16’s van het 416th Flight Test Squadron Edwards voorzien van een rood-wit-blauwe staart die lijkt op die van het prototype uit de jaren 70. Foto’s: US Air Force

Eerste QRA voor F-35 en laatste voor F-16

Een duo F-35's en evenzoveel F-16's staan vanaf 25 januari bij toerbeurt stand-by voor de bewaking en bescherming van het luchtruim van België, Nederland en Luxemburg.

Deze Quick Reaction Alert (QRA) voeren Nederland en België bij toerbeurt uit. Nederland neemt de taak tot 9 mei over, voor het eerst dus ook met de F-35. De laatste QRA-dienst voor de F-16 start op 29 februari.
Aansturing van de jachtvliegtuigen gebeurt in Nederland door het Air Operations Control Station in Nieuw Milligen (AOCS NM). Wanneer de gevechtsleiding een vliegtuig opmerkt dat geen radiocontact maakt, wordt de QRA gealarmeerd om het toestel te onderscheppen. Foto: sergeant-majoor Jan Dijkstra

Apache Echo-vliegsimulator in gebruik

Na de aankomst van de eerste Apache Echo’s in Nederland kunnen de vliegers sinds 25 januari ook trainen met een Apache Echo-simulator. De eerste werd die dag in gebruik genomen op Vliegbasis Gilze-Rijen. Het tweede exemplaar volgt later dit jaar.

Apache-vliegers trainen dagelijks in zowel binnen- als buitenland. Ze moeten vlieguren maken om getraind aan een missie deel te nemen. Oefenen in een simulator biedt daarbij veel voordelen. Vliegers zijn niet afhankelijk van weersomstandigheden, een simulator vergt minder onderhoud dan een echte helikopter en hij kan non-stop ‘vliegen’. Bovendien zijn complexe missies onder andere omstandigheden dan in Nederland realistisch na te bootsen.
Toch blijft het voor helikopterbemanningen noodzakelijk om ook echt te vliegen. Diverse vaardigheden zijn niet (goed genoeg) met een simulator na te bootsen. Foto's: Barend Westerveld

Elektrische highloaders op Eindhoven

Het 940 Squadron heeft sinds 2 februari twee nieuwe elektrische highloaders in gebruik. Deze moderne TLD 929-reGen (op de foto rechts) vervangt de voorgangers van inmiddels dertig jaar oud (links op de foto). Dit is niet alleen een grote stap voorwaarts in duurzaamheid, maar ook een enorme verbetering voor het personeel. Met deze elektrische highloaders werkt 940 Squadron groener en creëert het een veiligere en gezondere werkomgeving voor personeel. Foto: Edward Osendarp

Geen F-16’s naar Draken

Nederland staakt de gesprekken met de Amerikaanse firma Draken International over de mogelijke verkoop van zes F-16, zo meldde Defensie op 5 februari.

Nederland maakte met Draken in 2021 afspraken over de verkoop van twaalf F-16’s. Daarmee zou het de eigen vloot uitbreiden met vierde generatie vliegtuigen. Daarmee wilde het bedrijf meedingen naar opdrachten om als oefenvijand voor de Amerikaanse luchtstrijdkrachten op te treden. Deze verkoop ging echter niet door, waarna Nederland Draken de mogelijkheid bood om in de toekomst alsnog zes F-16’s te kopen. Dat zou gebeuren onder nog nader vast te stellen voorwaarden.
De zes toestellen worden nu toegevoegd aan de achttien F-16’s die zijn bestemd voor levering aan Oekraïne. Achttien andere F-16’s zijn bestemd voor het European F-16 Training Center in Roemenië. Daar worden vliegers uit Oekraïne, maar ook uit NAVO-landen in het oosten van Europa, opgeleid op de F-16.

Eerste F-35 voor onderhoud op Woensdrecht

De eerste F-35 heeft zich voor onderhoud en modificatie gemeld op Vliegbasis Woensdrecht op 8 januari. Het betreffende toestel was sinds oktober 2019 in dienst bij 322 Squadron en was toe aan groot onderhoud en de eerste modificaties.

De afgelopen jaren is er door 980 Onderhoudssquadron van het Logistiek Centrum Woensdrecht hard gewerkt aan de komst van de F-35. Zo is onder andere de onderhoudshangaar verbouwd naar de eisen van de F-35 en zijn monteurs omgeschoold naar dit type. Alle kennis, faciliteiten en logistiek zijn daarmee aanwezig waarmee 980 Squadron Initial Depot Capable verklaard is. Deze eerste belangrijke mijlpaal is een stap naar een volwaardige Full Depot Capable status. Foto: Edward Osendarp

Belgisch F-16 Solo Display Team stopt

Nog meer F-16 nieuws: eerder dan verwacht stopt ook de Belgische Luchtmacht met haar F-16 Solo Display Team. Oorspronkelijk was 2024 het laatste operationele jaar voor het team. Dit jaar zou onder andere in het teken staan van 50 jaar F-16, waarvan 45 in België. Het team genoot ook onder Nederlanders veel belangstelling en bewondering.

De reden voor het vervroegde einde is de omschakeling van de Belgische luchtmacht naar de F-35 die dit jaar vorm gaat krijgen, het bereiken van het einde levensduur van de toestellen en de Belgische bijdrage aan de opleiding van Oekraïense vliegers.
Het Belgische demoteam deed sterk denken aan dat van de Nederlandse luchtmacht, dat bestond van 1979 tot 2014. Ook dat team moest om operationele verplichtingen en een steeds kleiner wordende luchtmacht zijn activiteiten stoppen. Van 2009 tot 2013 vloog het team met de Orange Lion, een zwart-oranje beschilderde F-16 met op de romp en vleugels een grote leeuw. Foto: Belgische Luchtmacht

Tekst: Arno Marchand