Een creatief initiatief
In Den Bosch vond in januari de aftrap plaats van de Vaktechnische Opleiding (VTO) Communicatie- en Informatiesystemen (CIS). Deze opleiding wordt verzorgd door het Koning Willem I College in nauwe samenwerking met de Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL). In principe heeft iedereen met affiniteit met dit vakgebied toegang tot de opleiding. Ook kandidaten die niet over de juiste vooropleiding beschikken.
Tekst: André Twigt | Foto’s: sergeant Gregory Fréni
De CIS-opleiding is een vaktechnische onderofficiersopleiding voor werken in een snelgroeiende functiegroep. Vooral nu het werkveld van de F-35 en de MQ-9 Reaper en ook dat van satellieten en geleide wapens verder wordt uitgebreid, is er met spoed meer personeel nodig. Daarbij moet ook het verloop van personeel de komende jaren worden opgevangen. “In principe is iedere kandidaat die affiniteit met het vakgebied CIS heeft welkom om de opleiding te volgen”, begint projectofficier René Derksen. Wie niet aan de gestelde vooropleidingseisen voldoet, volgt eerst een schakeltraject. “Dat brengt je op het startniveau van de VTO.”
Aan militaire IT-specialisten worden hoge eisen gesteld
Salaris
“CIS-personeel bij de luchtmacht beschikt doorgaans over een MBO-3 Elektro- of MBO-3 ICT-opleiding. Maar vanwege de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt zijn zij domweg onvoldoende te krijgen”, aldus Derksen over waarom vasthouden aan de toelatingseisen niet werkt. In Nederland volgen zo’n 3.500 mannen en vrouwen de opleiding MBO-3 Elektro, terwijl er zo’n 10.000 elektro-vacatures zijn. Om toch instroom te genereren, worden de toelatingseisen verruimd. Hierdoor vist de luchtmacht opeens in een vijver van maar liefst 15.500 schoolverlaters per jaar. Ben je bakker of kok en wil je liever IT-specialist worden? Heb je een MBO-2 of VMBO-diploma in een ander vakgebied? Dan is dit een kans op een boeiende, afwisselende baan. Kandidaten komen na selectie (keuringstraject) in dienst, waarna de luchtmacht de opleiding betaalt. En je krijgt meteen een salaris. “Uiteraard is affiniteit met IT wel een vereiste”, zegt Derksen. “Of je meer voelt voor de software- of de hardware-kant maakt niet uit. Dit zijn overigens twee verschillende vakrichtingen die binnen de CIS nauw met elkaar samenwerken”, benadrukt de projectofficier.
Kwaliteitsbewaker
Volgens Derksen is de samenwerking met het Koning Willem I College het recept om jaarlijks honderden specialisten op te leiden. De opleidingscapaciteit op de KMSL is te beperkt om de benodigde aantallen te leveren. Door samenwerking met het ROC in Den Bosch kan de KMSL haar taak als kwaliteitsbewaker en opleider optimaal uitoefenen. Op termijn is het bedoeling dat het opleidingstraject regionaal wordt uitgebreid. Motto daarbij is dat je de opleiding volgt in de regio waar je straks ook werkzaam bent. Ga je werken op vliegbasis Leeuwarden, dan word je in de buurt aldaar opgeleid. Voor Woensdrecht geldt hetzelfde stramien.
Zoals de kaarten nu zijn geschud, begonnen in januari 42 leerlingen aan de beroepsopleiding. In september volgt de tweede groep van ongeveer veertig leerlingen. Derksen spreekt de verwachting uit dat de aantallen deelnemers verder zullen groeien. “We verwachten veel van mond-tot-mondreclame. Op het ROC zitten onze militairen straks in de kantine met medestudenten van andere reguliere MBO-opleidingen. Hun verhalen kunnen jongeren helpen om uiteindelijk de stap in de richting van de luchtmacht te zetten.”
‘We verwachten veel van mond-tot-mond reclame’
Voltooid
Docent ICT Peter Ihmels vertelt dat de vaktechnische opleiding bestaat uit twee gedeeltes; een deel beroepsopleiding op het ROC en een ander deel op de KMSL. Cursisten zijn ruim 36 weken verder voordat beide opleidingsdelen zijn voltooid en zij op hun onderdeel tewerkgesteld kunnen worden. De variatie van de lessen die zij krijgen, is volgens Ihmels groot. Op het ROC staan onder meer ICT, netwerkinfra, technisch Engels, rekenvaardigheden en elektronica op het programma. Bij het KMSL draait het vooral om specifieke kennis van wapen- en aanverwante technische systemen.
Uitgelezen mogelijkheid
Korporaal Bennie van Brakel stapte afgelopen zomer over van de landmacht naar de luchtmacht. Om hier te kunnen doorgroeien, besloot hij de opleiding CIS te gaan doen. Voor hem was dit een uitgelezen mogelijkheid, want zijn opleiding tot verkoopspecialist op MBO-3 niveau sloot niet aan op zijn wens om IT-specialist bij het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) te worden. “Mooi aan deze opleiding vind ik dat je verzekerd bent van een functie. Ik ga bij 800 Squadron aan de slag als hersteller van communicatiemiddelen, zoals portofoons en satellietradio’s.” Bennie vertelt dat hij niet de enig luchtmachter is die zich inschreef. Meerdere collega’s bij het DGLC meldden zich aan om zodoende onderofficier te kunnen worden. “Fijn vind ik ook dat de avondbelasting niet erg hoog is. Dat komt mooi uit, want sinds kort ben ik vader. En met zo’n kleintje thuis, doe je niet zoveel, is mijn ervaring.”
‘Deze aanpak past helemaal bij hoe Defensie werkt’
Samenwerkend leren
Volgens Ihmels verschilt het gros van de deelnemers qua technisch niveau en achtergrond sterk van elkaar. Om dit op te vangen, maken de leraren gebruik van zogenoemd samenwerkend leren. Hierbij doen ze een beroep op de verantwoordelijkheid van de cursisten om niet individueel, maar klassikaal als een team over de eindstreep te gaan. Hiervoor worden de deelnemers gestimuleerd om elkaar zoveel mogelijk te helpen. “Deze aanpak past helemaal bij hoe Defensie werkt”, vindt Ihmels. “Samenwerken is in 'het militaire' de aangewezen sleutel om operaties voor elkaar te krijgen. Dat hierdoor tegelijk de werkdruk op de leraren wordt verminderd, is natuurlijk mooi meegenomen. Want ook in ons vakgebied zijn de huidige personele tekorten goed merkbaar.”
