Tekst Evert Brouwer
Foto Embraer
Toestellen komen vanaf eind 2027 ‘binnen’
De bouw van de eerste C-390 Millennium, het nieuwe militair transportvliegtuig voor de Koninklijke Luchtmacht, is begonnen. Projectmanagers namens COMMIT kolonel Gerrit en Thijs reisden vorige week voor een kort bezoek naar bouwer Embraer in Brazilië. Ze markeerden het begin van de toekomst voor het luchttransport bij de Koninklijke Luchtmacht met het zetten van hun handtekeningen in de eerste vleugel. De C-390M is de opvolger van de sterk verouderde C-130 Hercules-transportvliegtuigen.
De bouw van het airframe neemt 8 maanden in beslag. Daarna volgt het inbouwen van de diverse systemen als het flight management system en systemen voor zelfbescherming. De productie van het gehele vliegtuig duurt zo’n 2 jaar. Nederland, Oostenrijk en Zweden hebben gezamenlijk 13 van deze toestellen besteld. Ons land neemt er 5 af, Oostenrijk en Zweden elk 4. Het Commando Materieel en IT (COMMIT) is leidend in het internationale project, met Thijs als nationale en kolonel Gerrit als internationale pion. “De internationale belangstelling dreigde de Nederlandse introductie te overschaduwen”, aldus Gerrit.
Van 4 naar 5
De verwachting is dat de eerste twee C-390M’s in het vierde kwartaal van 2027 op Eindhoven staan. Er zijn al vliegers en loadmasters in opleiding, zodat de toestellen snel beschikbaar zijn na aankomst. In het eerste kwartaal van 2028 komt de derde, de vierde en vijfde in 2029. Dat is iets later dan bij het verstrekken van de opdracht aan COMMIT aanvankelijk was begroot. “Die vertraging is goed te verklaren”, zegt Thijs (COMMIT, Directie Projecten). “Aanvankelijk was het voornemen (in 2020) om 4 nieuwe transportvliegtuigen te bestellen. Het uitgevoerde marktonderzoek kende een lichte vertraging in de beantwoording van de Request for Information. Na het besluit om eerst 4 vliegtuigen voor 2.400 vlieguren te bestellen, is de Defensienota van 2022 uitgekomen. Daarin nam het aantal toe tot 4.000 vlieguren met 5 Millenniums”, vult kolonel Gerrit aan.
“Vervolgens sloot Oostenrijk ook nog aan”, legt Thijs uit. Collega kolonel Gerrit: “Er gaat een heel traject aan vooraf. Het plan van eisen is een enorm dik boekwerk waarin is vastgelegd waaraan de C-390 moet voldoen, maar bijvoorbeeld ook de opleidingen, certificering en logistieke eisen. Plus, ook niet onbelangrijk, de toeleveringsketen voor bijvoorbeeld reservedelen. Dat laatste neemt Embraer op zich, zodat we ons daarover geen zorgen hoeven te maken.” Dat verbaast Thijs niet. “Kenmerkend voor het bedrijf is de trots en het enthousiasme van de medewerkers.”
‘Voor alle 3 de landen is de configuratie gelijk’
KC-390 klaar voor Gripen
De Braziliaanse en Zweedse luchtmacht zijn verder gegaan met de voorbereidingen op de komst van de (K)C-390M. Zweden heeft 4 Millenniums besteld bij de Braziliaanse vliegtuigbouwer, waarvan de eerste in 2028 de fabriek uitrolt.
De nagelnieuwe gevechtsvliegtuigen, de JAS-39 Gripen-E en een KC-390 Millennium hebben certificatievluchten voor het bijtanken in de lucht voltooid. De campagne is uitgevoerd in het Gripen Flight Test Centre bij Embraer in Gavião Peixoto. Tijdens de tests zijn verschillende vluchtconfiguraties, snelheden en hoogtes beproefd. De Braziliaanse luchtmacht heeft tot nu toe 36 Gripens besteld.
De testvlucht had 2 doelstellingen. De eerste was het kwalificeren van de Gripen E als ontvanger voor bijtanken tijdens de vlucht. De tweede was gericht op het verifiëren van de compatibiliteit van beide vliegtuigen over het gehele vluchtbereik van de KC-390. Dat gebeurde zowel op hoge snelheid, overdag als ’s nachts. Ook de Nederlande C-390's zijn voorbereid om als tanker op te kunnen treden.
‘Kenmerkend voor Embraer is de trots voor het bedrijf'
Personeel uitwisselen
De deelname van Zweden, in juli vorig jaar, heeft geen gevolgen gehad voor de Nederlandse en Oostenrijkse tijdlijn. Het toetreden vindt plaats op basis van dezelfde voorwaarden (terms and conditions) als Nederland. “Voor alle 3 de landen is de configuratie gelijk. Dat maakt het gemakkelijk om samen te opereren en personeel uit te wisselen”, zegt Gerrit. Die samenwerking tussen de 3 landen biedt grote voordelen bij opleidingen, onderhoud en instandhouding. “Zo gaan de operationele kosten per toestel omlaag.” De Nederlandse industrie profiteert trouwens ook. Het afbouwen van de toestellen gebeurt bijvoorbeeld door Nederlandse bedrijven in Woensdrecht.
De vliegtuigbouwer zorgt voor de integratie van een modulaire ziekenboeg aan boord; de Aeromedical Evacuation (AE)-capaciteit geproduceerd door Knight Aerospace. Dat is een innovatieve medische module die in het laadruim kan worden gerold voor medische evacuaties.
‘We kijken én werken mee met de landen waar de C-390 al vliegt’
Volle orderportefeuille
Nu rollen er 4 tot 5 Millenniums per jaar uit de fabriek in de afgelegen industriestad Gavião Peixoto in de staat São Paulo. “In 2030 wil het bedrijf de productie van de C-390M verdubbeld hebben”, weet Gerrit. Dat is ook nodig, want de orderportefeuille loopt aardig vol. Zo staan voor de Braziliaanse luchtmacht nog 8 van de 19 exemplaren in bestelling en is er belangstelling vanuit andere landen in Zuid-Amerika, Azië en meer landen in Europa.
De C-390 wint dus snel aan populariteit. Het toestel is al in gebruik bij 2 NAVO-landen: Portugal en Hongarije. “Vanzelfsprekend kijken we mee hoe het gebruik daar verloopt”, zegt Gerrit. “Het gaat wel om een nieuw toestel, maar de meeste onderdelen van het vliegtuig zijn al uit en te na getest. Embraer levert al jaren toestellen aan de commerciële luchtvaart, ook aan KLM (Embraer 175, 190 en 195-E2), met soortgelijke motoren."
Simulator
Beiden spreken van een enorme prestatie nu de eerste C-390 in productie is. “Er zijn naast onze teams bij COMMIT zóveel disciplines bij dit project betrokken”, zegt Thijs. “Specialisten voor de communicatie en datalinks, kenners van zelfbeschermingsmiddelen, de gebruikers zoals militairen van het Special Operations Command, medici, parachutisten, logistiekelingen, techneuten en vliegers en loadmasters natuurlijk. Ze werken allemaal mee.”
1 jaar voor de komst van de eerste C-390 op vliegbasis Eindhoven arriveert de simulator voor de Millennium. De bouw van deze apparatuur is uitbesteed aan de Duitse Defensiereus Rheinmetall. “De oefenruimte komt in de plaats van de C-130-simulator, ook in Rijen”, weet Thijs. “De simulator verlicht de druk op de toestellen en heeft een positief effect op het milieu. Dan bedoel ik zowel de brandstof die je bespaart, maar ook het geluid voor de omgeving.”
