Gemoderniseerde Apaches terug in Nederland

Zo goed als nieuw

Twee gemoderniseerde Apache helikopters staan sinds begin december weer op Nederlandse bodem. Het zijn de eerste van twintig voor het Defensie Helikopter Commando op Gilze-Rijen. Een mijlpaal voor het projectteam van COMMIT, dat de upgrade van de AH-64D naar de AH-64E configuratie met bliksemsnelheid verwezenlijkte.

De snijdende winterwind is geen partij voor luitenant-kolonel John de Groot. Hoe lang het ook duurt om de toestellen uit de C-17 te krijgen, de projectleider van COMMIT zal met eigen ogen zien hoe deze twee Apache AH-64E’s van de ramp afrollen.

Hij en zijn team zetten zich de afgelopen jaren keihard in voor de modernisering van de Nederlandse Apache-vloot. “Een mooi moment voor ons en voor de luchtmacht”, zegt hij langs de flight line op de vliegbasis in Woensdrecht. “Het is de start van een nieuw tijdperk. Hier hebben we sinds 2018 naartoe gewerkt.” Defensie beschikt namelijk sinds 1997 over de gevechtshelikopters. Momenteel is de Delta-variant nog in gebruik, maar een upgrade naar de nieuwe ‘Echo’-uitvoering was broodnodig, geeft De Groot aan.

Van transportgereed naar uitzendgereed

In totaal beschikt de krijgsmacht nu over 28 Apaches. Daarvan zijn er straks weer acht op de trainingslocatie op het Texaanse Fort Cavazos en de overige twintig in Nederland. “We liggen goed op schema. De eerste Nederlandse Echo werd in 2022 geaccepteerd bij de fabrikant Boeing in Arizona. Zes Echo’s staan inmiddels in Texas en worden al sinds mei dit jaar gebruikt voor opleiding en trainingen. In feite zijn dit Echo nummer zeven en acht die nu in Nederland zijn.” Door de coronapandemie liep het project wat vertraging op, maar: “We hebben geregeld dat luchtmacht nog wat langer met wat Delta’s kon doorvliegen, zodat de vertraging geen negatief operationeel effect had. We hebben in dit project de nodige hobbels overwonnen en zijn de soms enorme uitdagingen succesvol aangegaan. Daardoor loopt alles nu soepel.”

Met de aankomst van de Echo’s gaan de handen uit de mouwen bij het 980 squadron, legt De Groot uit. “De toestellen hebben in de Verenigde Staten bij Boeing al een flight test gehad, voldoen aan de eisen en zijn daar door de US Army ‘vliegklaar’ verklaard. Daarna zijn de kisten transportgereed gemaakt. Aangekomen in Woensdrecht worden de Echo’s nagelopen en voorzien van de resterende mission kits, bestaande uit onder andere de radar bovenop, de zelfbeschermingssystemen en de radio’s.

“Er is de afgelopen jaren veel effort in gestoken om alles uiterst nauwkeurig voor te bereiden. We hebben in dit Apache-project zelfs speciale softwaretools en robots ontwikkeld om alle data van zowel de reservedelen, gereedschappen en natuurlijk de helikopters zelf in SAP te krijgen. Zonder dit zouden we nu nog maanden extra nodig hebben. Om ervoor te zorgen dat die informatie nog correct is, worden de serie- en onderdeelnummers de komende tijd ook extra gecontroleerd.” Na een laatste testvlucht en het afgeven van het Bewijs van Luchtwaardigheid door de Militaire Luchtvaart Autoriteit gaan de Apaches dan terug naar de thuisbasis bij het 301 squadron op Vliegbasis Gilze-Rijen.

Slagkracht

In negen weken moet de klus bij 980 voor deze twee heli’s geklaard zijn. Stilzitten is er niet bij, operationele inzetbaarheid staat voorop. In januari en februari komen weer tweemaal twee Echo’s terug naar Nederland. 1 april wil de luchtmacht Initial Operational Capable zijn met de zes AH-64E helikopters (vier operationeel en twee reserve).

Gelijktijdig met de komst van deze eerste twee Echo’s is deze maand ook gestart met de installatie van de eerste van de twee nieuwe Apache Echo flight simulators op Gilze-Rijen. De eerste is medio januari gereed. Medio 2025 wordt de laatste omgebouwde Apache terug in Nederland verwacht. “We geven de luchtmacht weer veel capaciteit en slagkracht terug”, aldus de projectleider.

Blik op de horizon

De modernisering was een enorm materieellogistiek complex project. Vooral de planningsfase kostte ‘wel wat nadenkwerk en veel afstemming in zowel Nederland als in de Verenigde Staten’, vertelt De Groot. Nu in deze uitvoeringsfase is het vooral blijven monitoren of de plannen goed worden uitgevoerd: “Ondertussen zijn we alweer aan het plannen voor de cockpitsoftware-update die we na 2025 op de Echo’s willen uitvoeren. Die kist moet blijven evolueren omdat de wereld ook continue veranderd en zolang dit project actief is blijven wij zoveel als mogelijk betrokken.”

Prioriteit

Wat betreft De Groot is de uitrol nu één rechte lijn naar de finish. Enige dat roet in het eten kan gooien is de fluïde veiligheidssituatie in de wereld: “Kijk bijvoorbeeld naar dit luchttransport van de Apaches naar Nederland. Daarvoor hebben wij aan de  Amerikanen gevraagd om een van hun C-17’s in te mogen zetten. Dat willen we ook met de resterende Echo’s doen. Als er ergens ter wereld een andere inzet is en daarmee de prioriteit voor de Amerikanen verschuift, is luchttransport van onze toestellen op het door ons gewenste tijdstip misschien opeens een uitdaging.”

Meteen daarna voegt hij toe: “Onze relatie met de US Army en US Air Force is goed. Ze weten wat wij met Apache kunnen bereiken en hechten daardoor ontzettend veel waarde aan het hierbij ondersteunen, dus vooralsnog zie ik geen beren op de weg.” Voor vandaag is het genieten, geeft De Groot aan. “En dan morgen weer gelijk aan de slag.”