10

Dit artikel hoort bij: Landmacht 03

Dankzij Geo geen geheimen meer

Tekst KAP Jaap Wolting
Foto SGT Jan Dijkstra

Miljoenen satellietbeelden voor iedere militair

Innoveren staat tegenwoordig bovenaan in elk operationeel manifest. Het Commando Landstrijdkrachten heeft er zelfs een speciale afdeling voor: Concept Development & Experimentation (CD&E). In deze rubriek belicht Landmacht bijzondere innovatieprojecten die deze sectie ondersteunt. Ditmaal: digitale ‘Geopackages’ van de Dienst Geografie.

Satellieten. Smartphones. Schermtijd. Voor de generatie die daadwerkelijk rekening hield met aanstormende Russen over de Noord-Duitse laagvlakte zijn het relatief nieuwe begrippen. In 2020 leggen termen als ‘kaart’ en ‘kompas’ het af tegen ‘internet’ en ‘artificial intelligence’. Huisje in, trappetje op. We kunnen het nog, maar kom op; gebruikt de krijgsmacht niet steeds vaker moderne ICT om te plannen, te verkennen, te opereren?

In ’t Harde liggen nog vele papieren kaarten maar tegenwoordig maakt de krijgsmacht in haar systemen ook veel gebruik van gedigitaliseerde geo-informatie.

Als Defensie dat dan toch doet, laten wíj er dan vooral zorgen dat de geo-informatie die we in onze geavanceerde radars, Battle Management Systems, voertuigen en wapens duwen accuraat is. Kort door de bocht is dát één van de doelstellingen van de Dienst Geografie, bij de landmacht diep weggestopt tussen de Fanfare Bereden Wapens en het Cavalerie Ere-Escorte.

‘De geodata die we in onze systemen zetten, moet accuraat zijn’

Luitenant-kolonel Marcel van Loon: “De Dienst Geografie beschikt over talloze recente, gedetailleerde satellietfoto’s.”

Gedetailleerde satellietfoto’s

Bovengenoemde partij – thuisbasis ’t Harde – sloot daarom vorig jaar zeldzame contracten af. Platendeals zonder beats. “We hebben overeenkomsten met Airbus en Maxar, van wie meerdere satellieten om de aarde vliegen. Elk jaar voorzien die partners ons van 80.000 gigabytes aan gedetailleerde foto’s”, legt luitenant-kolonel Marcel van Loon (Hoofd Defensie Expertise Centrum) uit. “Daarnaast hebben we afspraken met een service broker. Die partij kunnen we inschakelen als we heel snel bepaalde beelden willen hebben. We coveren dus nu 100% imagery van gebieden wereldwijd, beschikken over miljoenen foto’s. Moet je dus nu voor steunverlening naar een door een orkaan getroffen eiland, hebben wij satellietbeelden voor je die de realiteit weergeven. Wil je een operatie plannen om Nederlandse burgers te evacueren? Wij kunnen je precies laten zien waar je je helikopter wél neer kunt zetten. Het gebruik van recente, gedetailleerde satellietbeelden gaat zo ver dat je al bijna kunt spreken van geo-intelligence.”

Voor het contract met Maxar geldt dat Defensie ook nog eens gebruik kan maken van hun archief (behelst data van 2000 tot nu) én dat alles wat recent gevlogen is en minimaal 48 uur oud is ter beschikking staat van Defensie.

Een aantal voorbeelden van satellietfoto’s die iedere militair nu via de Sharepoint van de Dienst Geografie kan bekijken.

‘We coveren 100% imagery van gebieden wereldwijd’

Geïnteresseerde partijen

Eenheden die graag op de hoogte worden gehouden van de ontwikkelingen in ’t Harde zijn onder meer het Special Operations Command, de MIVD, het JISTARC, maar ook het Defensie Cyber Commando en 306 Squadron die wil weten waar ze met de MQ-9 Reaper overheen vliegen. Je hoeft echter geen verkenner, vlieger of commando zijn om de mogelijkheden van dit buitengewone project te bekijken. Iedereen kan in Mulan bij de satellietfoto’s. Check het op intranet. 

Veilige, gecontroleerde geodata

Klinkt gaaf. Maar wat is er mis met Google Maps? Kost niks en werkt toch ook prima? “Die data is niet te controleren”, aldus Van Loon. “Je weet niet hoe oud de beelden zijn. Je weet niet wie ze geleverd hebben. Terwijl jij op internet zit, weet je niet wie er met je meekijkt. Dat is een groot gevaar en daarom zit óns systeem achter de firewall. Ik denk dat met deze contracten 80% van alle vragen binnen Defensie – waar ga ik heen, hoe ziet het er daar uit, wat kan ik aantreffen? – worden beantwoord. En het mooie; niemand kan van buiten zien wat we downloaden en in welke gebieden we zitten te kijken.”

Luitenant-kolonel van Loon: “Het gaat ons erom dat de soldaat er zijn werk beter door kan doen.”

‘Data van Google Maps is niet te controleren’

Downloaden is de toekomst

“We durven het momenteel nog niet aan om de downloadknop in onze Sharepoint-omgeving aan te zetten, door de grote hoeveelheden data die met deze optie gepaard gaan. We vragen gebruikers nu nog om zelf de juiste Geopackages op te zoeken in het systeem en vervolgens met een harde schijf naar ’t Harde te rijden. Maar als de techniek het straks mogelijk maakt – en daar steken we heel veel energie in – kan iedere gebruiker vanaf Mulan zelfstandig de kaart en satellietfoto’s uit ons systeem halen. 

De Dienst Geografie doet dit trouwens niet omdat het zo mooi is, of omdat we het gaaf vinden. Het gaat ons erom dat de soldaat er zijn werk beter door kan doen.”

Meer informatie digitaal

De Dienst Geografie wil meer, verder, dieper. In de toekomst wil het op een nog te ontwerpen Geoportaal de gebruikers ook informatie leveren over onder meer hoogtedata, topografie, aeronautica, terreinondergrond en menselijke geografie. Ten tweede wil de Dienst dat eenheden via het netwerk militaire kaarten kunnen aanvragen. Niet op de oude manier door in ’t Harde in een boek te bladeren, maar op een Geoportaal. Kaart zoeken, aanklikken en bestellen.