Hoe handel je als marechaussee in het heetst van de strijd? In deze rubriek vertellen collega’s over een bijzonder moment tijdens de dienst. Een moment waarbij het er echt op aankomt.
Wachtmeester Nick (23) ziet anderhalf jaar geleden een verdacht voertuig op de A67, nabij Venlo. De slechte staat valt op door een loshangende kentekenplaat. Uit het systeem blijkt dat het voertuig als gestolen staat gesignaleerd. Op dat moment gaan alle alarmbellen af. Het kenteken hoort bij een Ford Focus, terwijl Nick een Mitsubishi voor zich heeft. Zijn collega op de bijrijdersstoel laat de meldkamer weten wat er speelt. Bij de eerstvolgende afrit geven ze de bestuurder een volgteken. Maar hij volgt niet.
Kun je ons meenemen naar het begin van deze actie?
“We verwachtten dat de bestuurder ons zou volgen en stoppen, maar hij ging er juist vandoor. We schaalden op door blauwe lampen en sirenes aan te zetten. Hij reageerde nergens op. Toen hij via een afrit de snelweg verliet, leek het even alsof hij alsnog meewerkte. Maar onderaan de afrit verraste hij ons: in plaats van te stoppen, haalde hij ons links in en ging er vandoor. Toen wisten we, dit wordt een echte achtervolging.”
Op welke wijze verliep de achtervolging?
“Het werd levensgevaarlijk. De bestuurder reed door meerdere rode verkeerslichten en scheurde met snelheden boven de 200 kilometer per uur over de snelweg. Hij haalde rechts in, reed over de vluchtstrook en bracht andere weggebruikers in gevaar. Bij een kruising reed hij de binnenplaats van een hotel op, dwars door de slagboom. Hij kende duidelijk de omgeving niet want hij kon geen kant op. Hij reed met hoge snelheid rondjes, voetgangers moesten opzij springen. Bij de uitrit reed hij de slagboom er compleet af. Hierna kregen we steun van meerdere collega’s en vroegen we om een politiehelikopter. De bestuurder keek al een paar keer onzeker om zich heen en ik zag een bijrijder zitten. Ik dacht: ‘als ze allebei te voet een andere richting op vluchten, kan de heli hun locaties volgen’. Hij probeerde ons vervolgens weer af te schudden door telkens te doen alsof hij een afrit nam en dan toch rechtdoor te rijden. Daar trapten we de tweede keer niet meer in. Het werd een kat-en-muisspel.”
‘Toen wisten we, dit wordt een achtervolging’
Wat gebeurde er vervolgens?
“Hij scheurde het boerenlandschap in, dwars door allerlei dorpjes. In de bebouwde kom reed hij tot zelfs 150 kilometer per uur. Op een verkeersdrempel vlogen de vonken van de velgen toen hij z’n banden stuk reed. Maar hij ging door. Je moet er niet aan denken dat er spelende kinderen of fietsers de weg op zouden komen. Met de andere voertuigen probeerden we ‘m in te sluiten, maar het lukte niet. Hij smeet een gereedschapskist uit de auto. Misschien in de hoop dat deze door onze voorruit zou gaan en hij ons zo kon afschudden. Of om bewijsmateriaal te lozen, want collega’s uit het derde voertuig zagen later dat de kist vol inbrekerswerktuig zat.”
‘Alsof alles zich in slow motion afspeelde’
Hoe voelde je je op dat moment?
“Enorm gefocust en heel helder. De achtervolging duurde in totaal 33 minuten, maar het voelde veel langer. Alsof alles zich in slow motion afspeelde. Bij eerdere achtervolgingen was ik bijrijder, nu reed ik zelf. Alles wat ik in de opleiding heb geleerd, kwam hier samen. ‘Hoe durft hij zó hard te rijden?’, vroegen mijn collega en ik aan elkaar. Wij moesten in diezelfde snelheden volgen, maar wel verantwoord. De veiligheid van andere weggebruikers gaat altijd voor. De officier van dienst in de meldkamer had daarom kunnen beslissen de achtervolging te staken. We gaven continu het verkeersbeeld en onze snelheden door. Met alle informatie maakte hij de afweging of het veilig genoeg was om door te zetten. Goede communicatie en ruggespraak is in zo’n situatie erg belangrijk.”
Wanneer wist je dat hij niet zou kunnen ontsnappen?
“Uiteindelijk kwamen we op een onverharde weg terecht. Bij een kruising wist ik dat links en rechts uitliepen in bospaden, maar rechtdoor was een doodlopende weg. Dat was ons moment. We dwongen hem rechtdoor te rijden door te duwen en hij trapte erin. Zijn voertuig kwam vast te zitten in een hobbelig bietenveld. Zoals ik verwachtte vlogen de portieren open en renden ze beiden een andere kant op. De bijrijder, een vrouw, gaf zich direct over. De bestuurder rende hard weg. Met 2 collega’s ging ik er achteraan. Even hadden we geen zicht meer op hem. Bij een beekje schenen we met een zaklamp over het water en zagen hem aan de overkant eruit komen. Op onze waarschuwingen reageerde hij niet, dus sprongen we ook het water in. Aan de overkant kwamen we in een maisveld terecht, een echt doolhof. De collega’s vanuit de helikopter lieten weten dat we slechts 50 meter door hoefden te lopen. Daar had hij zich verschanst. Hij was moe, maar bleef zich bij de aanhouding toch verzetten. Eenmaal geboeid moesten we via dezelfde route terug; door het water. Uiteindelijk konden we hem in een dienstvoertuig zetten.”
Wat was de reactie van collega’s?
"Na de actie hebben we met het hele team gedebrieft en was er een moment van ontlading: ‘dat hebben we mooi gedaan’. Iedereen speelde een belangrijke rol, van de achtervolging tot het veiligstellen van bewijsmateriaal.”
Weet je hoe het afliep met de verdachte?
“Onze vraag over hoe hij zo hard durfde te rijden, werd beantwoord. Hij had verdovende middelen gebruikt. Daarnaast bleek hij trouwens niet in het bezit van een rijbewijs. De auto was inderdaad gestolen en naast inbrekerswerktuig werd ook een stroomstootwapen, een mes en een kleine knuppel gevonden. Onze brigade heeft geen afhandelunit, dus we blijven tijdens de dossiervorming, het onderzoek en de rechtszaak, tot en met uitspraak betrokken. Daardoor heb ik een volledig beeld. Uiteindelijk kreeg hij 5 maanden celstraf en is hij tot ‘ongewenst vreemdeling’ verklaard. Natuurlijk betaalt hij een flinke schadevergoeding voor onder meer de kapotte slagbomen en een vernielde voortuin.”
Hoe kijk je er nu op terug?
“Vooraf weet je nooit hoe je in zo’n situatie reageert. Achteraf vind ik het heel fijn dat ik zo helder bleef. We namen de risico’s heel bewust, maar soms denk ik weleens: ‘was het puur geluk dat het ruim een half uur lang goed ging?’.”
Ben of ken jij een collega die iets bijzonders heeft meegemaakt tijdens de dienst? Een moment waarbij ‘het erop aankwam’? Laat het ons weten via kmarmagazine@mindef.nl.
