‘Het is gewoon een unieke ervaring’
Het Dienjaar van Defensie is een daverend succes. 118 jongeren draaiden al een jaar mee als militair, waarvan 10 bij de Koninklijke Marechaussee. Pionier Mila maakte deel uit van de allereerste lichting Dienjaarmilitairen en deed ervaring op bij de brigade Grensbewaking op Schiphol. Samen met KMarMagazine blikt ze terug op deze periode.
De kaart ‘west 32, Amersfoort’ hangt prominent ingelijst aan de muur tegenover de eettafel. Het papier gekreukt, de randen wat smoezelig. “Goed, hè? Een mooie herinnering aan onze eindbivak”, lacht Mila. “Ik zie ons nog lopen met dat kompas. Vanaf die hoek rechts, moesten we naar het gebied in het midden lopen. Dat is gelukt, maar met een hoop omwegen zullen we maar zeggen.”
Een korte scan door de rest van de woonkamer levert meer Defensiehints op. De bekende groene thermosfles op de hoek van de tafel, een sticker van het Dienjaar op de laptop. Dat de 22-jarige Rotterdamse een link met Defensie heeft, is duidelijk. Een naar eigen zeggen ‘gezonde fascinatie’ die terugleidt naar haar jeugd.
‘Even niet nadenken, gewoon doen’
Vastigheid
Stoere dingen doen, door het bos rennen. Het leek Mila altijd wel wat. Helaas is ze na de middelbare school met haar 17 jaar nog te jong om bij de krijgsmacht te solliciteren. Jammer, maar uiteindelijk geen grote ramp. “Toen puntje bij paaltje kwam, voelde het eigenlijk niet goed om me meteen voor lange tijd ergens op toe te leggen. Ik ben eerst eens rustig verder gaan kijken.”
Mila rondt een studie Bedrijfskunde af en gaat als marketing- en communicatiemedewerker aan de slag bij een duurzaam projectbureau. Een leuke functie, maar ook nu begint die vastigheid haar al snel te benauwen. Na een reis door Zuid-Amerika stuit ze bij thuiskomst op een vacature voor het Dienjaar. De perfecte optie voor de vrijbuiter. “Zo kon ik toch kennismaken met Defensie zonder verplichtingen op lange termijn.”
Dienjaar
Het Dienjaar bij Defensie biedt jongeren een unieke kans om een waardevolle bijdrage te leveren aan de veiligheid van Nederland, terwijl zij tegelijkertijd essentiële vaardigheden ontwikkelen voor hun persoonlijke en professionele groei. Gedurende het Dienjaar leren deelnemers belangrijke competenties zoals discipline, teamwork, leiderschap en probleemoplossend vermogen, die in elke toekomstige carrière van grote waarde zijn. Daarnaast versterkt het Dienjaar de verbinding met de samenleving. Dit draagt uiteindelijk bij aan een breder draagvlak voor Defensie. Een belangrijk bijkomend voordeel is de toename van het aantal reservisten, wat de flexibiliteit en schaalbaarheid van de organisatie verder vergroot. Na het Dienjaar kunnen jongeren ervoor kiezen om bij Defensie te blijven als militair, reservist of burger. Of uiteraard om buiten Defensie verder te gaan, met waardevolle ervaringen op zak.
Brede gasten
In september 2023 begint Mila aan de Basis Opleiding Koninklijke Landmacht (BOKL) in Ermelo. Ze meldt zich blanco en ietwat gespannen aan de kazernepoort. “Wij waren de eerste lichting van het Dienjaar. Ik had geen idee wat ik kon verwachten. Eigenlijk was ik bang dat ik tussen allemaal brede gasten zou staan… Ik ben sportief aangelegd, maar echt niet de fitste ooit. Uiteindelijk viel het allemaal reuze mee.”
Mila komt terecht in een 50-koppig peloton met andere Dienjaarmilitairen. Uit die spijkerbroek, in het uniform én in het stramien. “Dat was echt wel even wennen”, geeft ze toe. “In Zuid-Amerika kon ik iedere dag doen wat ik wilde, nu vertelde iemand anders me letterlijk waar ik rechts of links moest. Maar stiekem vond ik dat al snel best lekker. Even niet nadenken, maar gewoon doen.”
In 10 weken tijd worden de jongeren ‘groen gespoten’. In sneltreinvaart leren ze alle militaire skills en drills, met één belangrijk doel: als groep de eindstreep halen. Mila: “Dat is wat me het meeste bij is gebleven van de opleiding, dat groepsgevoel. In Nederland zijn we best individualistisch. Daar pas ik over het algemeen prima tussen, maar tijdens zo’n opleiding móet je je wel collectivistisch opstellen. Dat heeft me een hoop nieuwe inzichten en bovenal mooie vriendschappen opgeleverd.”
‘Je doet onwijs veel wereldkennis op’
Grensbewaking
Al bij het tekenen van haar contract is duidelijk dat Mila, samen met 9 andere Dienjaarmilitairen uit haar lichting, na de BOKL zal instromen bij de Koninklijke Marechaussee. Een onderdeel waar ze tot dan toe nog niet veel van weet. “Op het opleidingscentrum in Apeldoorn kregen we gelukkig een aanvullende opleiding op het gebied van wet- en regelgeving en andere politionele zaken.”
In januari ‘24 begint de kersverse marechaussee der 3e klasse binnen de brigade Grensbewaking op Schiphol. Onder toezicht van een begeleider leert ze hier de fijne kneepjes van het ‘grensvak’. In eerste instantie alleen in de EU-balie, later ook op all passports. Mila: “Vooral de verschillende culturen die je achter de balie tegenkomt vond ik heel tof. Je doet onwijs veel wereldkennis op.”
Om haar ervaring binnen de organisatie verder uit te breiden, gaat Mila tevens op stage bij brigade Noord-Holland en brigade Zuid-Holland, waar ze verschillende diensten meedraait. “Er werd iemand aangehouden voor rijden onder invloed, een inklimmer aangetroffen bij de boot richting Engeland en er werden onderweg een aantal keren mensen geholpen. Je komt zoveel tegen op straat.”
Reservist
Met ook deze ervaring op zak, rondt Mila het Dienjaar af. Ze kijkt nog wat rond binnen Defensie, maar een passende vacature vindt ze niet. Toch heeft het Dienjaar haar ‘blauwe’ vlammetje aangewakkerd; in het nieuwe jaar start ze bij de politie. De deur naar Defensie houdt ze tot die tijd op een kier. “Ik heb me zodra het kon aangemeld als reservist. Zo kan ik af en toe toch nog oefeningen of een dienst meedraaien.”
Hoewel het werk aan de grens terugkijkend niet helemaal bij haar paste, is Mila toch blij dat ze het Dienjaar heeft gedaan. “Ik heb ontzettend veel geleerd, zowel tijdens de opleiding als in mijn werk. Het is gewoon een unieke ervaring.”
Motivatie
Voor haar opvolgers heeft Mila 1 belangrijke tip: denk na welke eigenschappen je wilt ontwikkelen. “Je krijgt tijdens de opleiding alle kans om hieraan te werken. Er is continu toezicht en begeleiding, dat is voor je eigen ontwikkeling wel echt chill. Dat maakt je niet snel meer mee.”
Twijfelaars zou ze zeker aanraden om de stap te nemen. “Maar alleen als je écht gemotiveerd bent. Ik wil niemand overhalen, alleen inspireren. In een peloton waar de helft het alleen '‘voor de leuk’ of voor de buitenwereld doet, ga je geen leuke tijd hebben. Maar met de juiste motivatie is er heel veel mogelijk. Laat je vooral niet weerhouden. Je ziet: ook zonder die grote spierballen red je het!”
Succes
Dat veel jongeren er wel wat voor voelen om een jaar mee te draaien als militair blijkt uit de meest recente cijfers; in 2024 meldden zich al 4.000 kandidaten aan. Momenteel wordt de derde lichting klaargestoomd en lopen er binnen de Marechaussee, zowel op het opleidingscentrum als op Schiphol, 31 Dienjaarmilitairen rond.
De Marechaussee streeft voor 2025 naar het opleiden van ongeveer 180 Dienjaarmilitairen. Zij gaan behalve op de grens, ook aan de slag binnen het domein Bewaken & Beveiligen. “We zijn zo populair dat zelfs onze reservebanken vol raken”, vertelt kapitein Petra, liason van de Marechaussee bij het Dienjaarprogramma. “Dit vraagt om veel flexibiliteit en creativiteit van onze organisatie om te zorgen dat we deze mensen kunnen binnenhalen. Daar werken we met z’n allen hard aan.”
Naast het reguliere Dienjaar is Defensie voornemens uit te breiden met een nieuwe categorie: het ‘Specialisten Dienjaar’. Petra: “Dit programma richt zich op mensen met minimaal 3 jaar ervaring binnen specifieke vakgebieden. Deze Dienjaarmilitairen zullen worden ingezet op specialistische functies binnen de organisatie, zowel op het niveau van officier als onderofficier. Met het Dienjaar hebben we als Marechaussee een belangrijke tool in handen die erin resulteert dat we beter in staat zijn om snel en effectief te reageren op de uitdagingen waar we als organisatie voor staan.”
Meer weten over het Dienjaar en de mogelijkheden die het biedt? Check: https://www.defensie.nl/onderwerpen/dienjaar of neem contact op via Dienjaar.Defensie@mindef.nl
