‘Er komt meer bij kijken dan je denkt’
Om irreguliere migratie en grensoverschrijdende criminaliteit tegen te gaan voert de Koninklijke Marechaussee met ingang van 9 december extra grenscontroles uit. Waarom doen we dit en hoe zien de controles er precies uit? Majoor Bas, stafadviseur grensmanagement binnen de Directie Operaties, legt uit.
1. Waarom voert Nederland grenscontroles in?
“De kabinetsmaatregel is bedoeld om irreguliere migratie naar Nederland te bestrijden en mensensmokkel aan te pakken. Als grootste motivatie geeft het kabinet de uitdagingen in de migratieketen en in het bijzonder de asielinstroom. Dit zou problemen als een overvolle opvang, uitdagingen met huisvesting en overlast veroorzaken. Nederland betoogt dat deze situatie een gevaar oplevert voor de openbare orde, vooral als door de grote druk de migratieketen ontwricht raakt. Vandaar dat is besloten deze grenscontroles in te voeren.”
2. Wat is het verschil met de huidige MTV-controles?
‘Wat wijzigt is de grondslag op basis waarvan de controle plaatsvindt’
“Bij Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV) controleert de Marechaussee personen binnen 20 kilometer van de binnengrens. Dit gebeurt op basis van nationale wetgeving. Bij grenscontroles controleren we of personen aan de voorwaarden voor toegang voldoen. Dit doen we op basis van Europese afspraken, artikel 25 van de Schengengrenscode. Grenscontroles kunnen aan alle grenzen of op een deel van het grondgebied worden ingevoerd, afhankelijk van de reden voor de controles.
In de verschijningsvorm zal het publiek niet veel verschil zien in ons optreden. We werken nog steeds zoveel mogelijk op basis van informatie en we controleren niet alle grensovergangen. Net als tijdens MTV worden voertuigen vanaf de weg geselecteerd en naar een controleplaats geleid voor een verdere controle.
Wat wel wijzigt is de grondslag op basis waarvan de controle plaatsvindt. Er is dus een ander juridisch kader en er zijn geen beperkingen in de duur en intensiteit van de controles. Tijdens MTV mag een enkele controle op een dag niet langer dan 6 uur duren, tijdens de grenscontroles mag dit in theorie 24 uur per dag.”
3. Waar vinden de controles plaats?
“We voeren controles uit aan de grens met België en Duitsland. Dit kan op alle grensovergangen gebeuren. We gaan tevens controleren op internationale treinen die uit het Schengengebied komen en op specifieke vluchten met een hoger risico.”
4. Wat betekent dit voor reizigers?
“Het kan zijn dat reizigers tegen een controle aanlopen en geselecteerd worden wanneer ze reizen van en naar de buurlanden. Maar omdat we niet de opdracht, en overigens ook niet de capaciteit, hebben om alle grenzen te controleren zal de impact gering zijn. Daarbij wordt het grensverkeer niet systematisch gecontroleerd, dus niet alle voertuigen worden aan de kant gezet. We hebben de opdracht gekregen om de impact op de economie zo klein mogelijk te houden. Er zullen om die reden in principe geen snelheidsbeperkende maatregelen worden genomen, tenzij dit voor onze collega’s noodzakelijk is om veilig te werken.”
5. Tot wanneer duren de grenscontroles?
“Deze opdracht is afgegeven voor de duur van 6 maanden vanaf 9 december en loopt dus af op 9 juni 2025.”
‘Hoe zit het met mijn werkrooster?’
Terwijl 9 december in rap tempo nadert, wordt er achter de schermen op het Landelijke Tactisch Commando (LTC) keihard gewerkt om het concept op strategisch, tactisch en operationeel niveau vorm te geven. En daar komt meer bij kijken dan je denkt, benadrukt hoofd Sectie Grens majoor Remco.
“Het gaat niet alleen over de vraag hoeveel collega’s we in kunnen zetten en op welke locaties. Om tot een goed operationeel concept te komen werken we naast de betrokken brigades samen met intel, opsporing en ondersteunende afdelingen als Materieel en Diensten, Informatievoorziening en Communicatie. Gezamenlijk proberen we niet alleen de controles goed te plannen, maar ook alle overige zaken. Denk aan een juridisch kader, aanpassing van informatiesystemen en het regelen van de benodigde middelen. Daar valt zo’n beetje alles onder. Voertuigen, papierwerk, opleidingen, lunchpakketten, mobiele toiletten, noem het maar op.”
Remco snapt dat collega’s in aanloop naar de 9e nog met de nodige vragen rondlopen. Want hoe zit het met werkroosters of verlofdagen die zijn opgenomen? “Wat dat betreft kan ik collega’s gerust stellen. De grenscontroles voeren we uit vanuit de bestaande MTV- en andere grenscapaciteit. We gaan én kunnen niet 24/7 alle grenzen dichtgooien. Op bepaalde momenten creëren we tijdelijk en plaatselijk meer mensen. In feite bundelen we diensten om zo de gewenste capaciteit aan de binnengrens te creëren”.
Dat dit wellicht ten koste gaat van andere (grens)werkzaamheden is volgens de majoor onoverkomelijk. “Dit is echter de opdracht die we vanuit de politiek hebben gekregen en daar proberen we als organisatie zo goed mogelijk uitvoering aan te geven. Alle 5 de betrokken brigades (Scheldestromen, Brabant-Zuid, Limburg, Midden en Noord, red.) geven aan te kunnen voldoen aan deze vraag. Vanuit het oogpunt ‘zichtbaarheid’ focussen we nu eerst op de binnengrenscontroles op de wegen. Later kijken we verder naar de uitvoering op het spoor en in de lucht. Stap voor stap. Het is kort dag, maar wat we doen willen we goed neerzetten.”
