Achter de schermen

…bij de Collegiale Ondersteuningsgroep

Marechaussees maken van alles mee tijdens de dienst: reanimaties, verkeersongelukken of geweld. Dit zijn heftige zaken, die de betrokken collega’s soms niet onberoerd laten. De Collegiale Ondersteuningsgroep KMar (COG-KMar) kan hen een luisterend oor bieden. De COG is een netwerk van collega’s die helpen bij de verwerking van ingrijpende gebeurtenissen. 

Jaarlijks wordt de COG zo’n 250 keer ingezet. In jaren met grootschalige incidenten - zoals de Schipholbrand, de crash van Turkish Airlines en orkaan Irma - lag dat aantal aanzienlijk hoger. Het netwerk telt in totaal ongeveer 40 medewerkers die collega’s opvangen met een ondersteuningsgesprek.  

Wachtmeester-1 Marco is zo’n ‘COG’er’. Hij is werkzaam op het OTCKMar in Apeldoorn als junior instructeur bij de sector Basis Opleidingen. Daarnaast, als neventaak, is Marco actief voor de COG. KMarMagazine sprak met de wachtmeester-1. Scroll naar beneden om meer te weten te komen over zijn COG-werkzaamheden.  

Tekst: ritmeester Henny de Boer | Foto: sergeant Cristian Schrik

Voor collega’s, door collega’s

De Collegiale Ondersteuningsgroep bestaat uit een groep van zo’n 40 onderofficieren die opgeleid zijn om collega’s te ondersteunen. Marco: “Wij zijn zelf geen hulpverlener, maar wij kennen de hulptrajecten binnen de Marechaussee. Dus wij kunnen de collega erop wijzen dat hij of zij aanvullende hulp kan krijgen bij de huisarts, een Geestelijk Verzorger of een Bedrijfsmaatschappelijk Werker. Maar vaak hebben mensen aan een of meerdere gesprekken met ons al genoeg.”  

Incidentenlijst

Er bestaat een speciale incidentenlijst van de COG. Indien zo’n gebeurtenis zich voordoet, moet de COG worden ingelicht. Het gaat om incidenten waarbij een collega bijvoorbeeld ernstig gewond is geraakt, een reanimatie heeft verricht of betrokken is geweest bij een schietincident. In dergelijke gevallen licht de meldkamer of de leidinggevende van de collega de COG in. En die neemt vervolgens contact op met de betreffende collega om te bespreken hoe het gaat.   

Marco: “Tijdens een gesprek zoomen we in op wat er is gebeurd en hoe het met de collega gaat. Slaapt hij slecht? Spoken de beelden van het incident door zijn hoofd? Heeft hij moeite met concentratie? Er zijn meerdere indicatoren die kunnen duiden op een moeilijke verwerking en wij hebben geleerd die te herkennen. Als er na verloop van tijd geen verbetering optreedt, kunnen we iemand adviseren aanvullende hulp te zoeken. Maar meestal kan de collega met voldoende sociale steun en veerkracht het incident zonder problemen een plek geven.”  

Foto: KMar-collega’s namen deel aan de repatriëringsmissie van de neergestorte vlucht MH17. 

24/7

De COG is 24/7 bereikbaar. Marco heeft om de zoveel weken piket. Meestal wordt hij 2 à 3 keer per week gebeld, maar er zitten ook uitschieters tussen met 6 à 7 telefoontjes per week. Marco neemt meestal niet direct na het incident contact op. Dan zit de collega nog vol adrenaline. Hij belt vaak in de avond of de dag erna. Hij peilt de gemoedstoestand van de collega, luistert naar zijn verhaal, en legt uit wat de COG voor hem/ haar kan betekenen. 

Behoefte
Collega’s hebben zeker niet altijd hulp nodig. Marco: “Ze weten zelf vaak goed waar ze behoefte aan hebben. Het is per persoon en per incident verschillend. Iemand kan na een niet-succesvolle reanimatie denken: ‘het is niet gelukt, maar ik heb er alles aan gedaan’. Maar het kan ook zijn dat een reanimatie ineens veel meer indruk maakt doordat het slachtoffer dezelfde leeftijd heeft als bijvoorbeeld zijn of haar dochter.”  

Waardering

De operationele collega’s waarderen het dat er belangstelling wordt getoond na een incident. Marco: “De gesprekken verlopen heel verschillend. De een is nuchter en blijft luchtig, de ander kan emotioneel worden. De collega’s geven in elk geval aan dat ze het fijn vinden dat deze zorg er is. Niet iedereen heeft thuis dezelfde opvang en ieder mens is anders.”  

Vertrouwelijkheid
Vertrouwen is de basis van elk contact. Marco: “Alles wat er wordt gezegd, blijft tussen ons tweeën. En ik voer deze gesprekken in burger, om eventuele hiërarchische barrières weg te nemen. De focus moet liggen op de persoon, de rang is hierbij niet belangrijk.”

Pikettelefoon

Marco neemt de pikettelefoon ook op tijdens zijn werkzaamheden op het OTC. “Dat is niet altijd ideaal, maar de noodzaak is er wel. Dus het is goed uit te leggen. Bovendien leren de studenten op deze manier wat er binnen de organisatie speelt.” 

Afwisselend
Marco is inmiddels 6 jaar actief bij de COG. Voorheen draaide hij zelf mee in de operaties, dus hij weet waar de collega’s over praten. “Ik vind het belangrijk dat ik iets voor hen kan betekenen. Deze hulp is nodig, praten is belangrijk. Voor mezelf betekent het ook dat ik nog enigszins in contact sta met de operaties. Dat vind ik een mooie afwisseling.” 

Foto: oefening tijdens de initiële fase van de marechausseeopleiding. Archief, sergeant-majoor Hille Hillinga.