‘Meer vraag om uw inzet’
Minister van Defensie Ank Bijleveld-Schouten richtte zich na de toespraken van luitenant-generaal Hans Leijtens en Harry van den Brink tot de aanwezigen op het Binnenhof. Ze bedankte Van den Brink voor zijn periode als Commandant Koninklijke Marechaussee en sprak over toegenomen migratiestromen, terrorismedreiging, de groei van de luchthavens en het toegenomen beroep op het Wapen.
“Excellenties, Vlag- en opperofficieren, Aangetreden eenheden, Geachte genodigden, Dames en heren,
Net hoorden wij de mooie woorden van de voormalige en nieuwe commandant van de Koninklijke Marechaussee. En zoals u heeft gemerkt zijn beide generaals geen onbekenden van elkaar. Integendeel. Zij stonden hier op 5 november 2015 ook al samen, op deze historische plek in de hofstad, als voormalige en nieuwe Gouverneur der Residentie.
Alleen waren de rollen toen omgedraaid. Een unieke gebeurtenis, die in de historie van commando-overdrachten die onze krijgsmacht rijk is, niet eerder zo voorkwam.
De afgelopen 4 jaar stond de marechaussee allesbehalve stil. Er werd een steeds groter beroep op u allen gedaan. U kreeg meer financiële middelen en meer mensen om uw taken goed te kunnen uitvoeren. Geen doel op zich, maar geboren uit noodzaak. Daar liggen 3 belangrijke ontwikkelingen aan ten grondslag.
Allereerst de toegenomen migratiestromen richting ons vasteland. De gewelddadige conflicten in het Midden-Oosten en Afrika bewegen mensen naar Europa die veiligheid, geborgenheid en een stabiele toekomst zoeken. De Koninklijke Marechaussee heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het bewaken van de Europese buitengrenzen. Controles op irreguliere migratie in onze havens, op onze vliegvelden en aan onze landsgrenzen zijn hierdoor meer dan nodig.
Hoe schrijnend is het, dat uw mensen vandaag de dag nog steeds migranten vinden die onder mensonterende omstandigheden gesmokkeld worden. Zoals de 15 Vietnamezen en Afghanen eind mei dit jaar in Hoek van Holland, opgesloten in een koelwagen die uit stond. Dit is helaas geen uitzondering. Dit is realiteit. Realiteit die wat doet met uw mensen.
Het laat zien hoe belangrijk uw werk is voor de handhaving van de rechtsorde en het tegengaan van mensensmokkel en grensoverschrijdende criminaliteit. En tegelijkertijd laat het zien dat u levens redt. U wilt er niet aan denken wat er gebeurd zou zijn als u hen niet op tijd had gevonden. Het ligt in uw handen, mannen en vrouwen van de marechaussee.
Ten tweede de gevolgen van de toegenomen terrorismedreiging. Wij kunnen ons de aanslag op het Brusselse vliegveld Zaventem in maart 2016 nog goed voor de geest halen. Weer een terroristische daad binnen de Europese grenzen en dit keer zelfs nóg dichter bij Nederland dan voorheen. Het maakte ons land nog meer, en zichtbaarder, alert dan het al was. U kunt zich misschien de ophoging van de beveiliging van Schiphol nog herinneren, in de zomer dat jaar.
En eind 2016 werd een nieuwe mijlpaal bereikt: de Hoog Risico Beveiliging-pelotons zijn volledig operationeel. Pelotons die overigens zijn opgericht onder het commando van Leijtens en in 2016 opgeleid en gevuld werden onder het commando van Van den Brink. U staat voor bewaken en beveiligen. Het ligt in uw handen, mannen en vrouwen van de marechaussee.
‘Het ligt in uw handen, mannen en vrouwen van de marechaussee’
Ten slotte de groei van de Nederlandse luchthavens. Meer reizigers betekent meer controle. Meer kans op eventuele onveilige situaties. Meer vraag om uw inzet. Het ligt in uw handen, mannen en vrouwen van de marechaussee.
Ik ga graag over naar uw toenmalige commandant in die periode, de luitenant-generaal Van den Brink. Harry. Het was een periode waarin jij de Koninklijke Marechaussee groter moest maken. Het belang van de veiligheid van ons allen nog duidelijker en inzichtelijker maakte. Diezelfde veiligheid van ons allen naar een hoger niveau tilde. Iets wat spijtig genoeg ten koste ging van iets kostbaars. Jouw eigen gezondheid.
Harry, het is geen geheim dat jij graag nog langer in het zadel had gezeten. Dat hadden wij je ook allemaal gegund. Maar je moest noodgedwongen, vanwege je gezondheid, de keuze maken om te stoppen. Ik weet het, met pijn in het hart. Ik heb er diepgaand met je over gesproken.
Ik kijk vandaag met u allen terug op deze zeer intensieve jaren. Met deze commandant, die soms onzichtbaar en soms juist weer heel zichtbaar was. Eigenlijk net als zijn mannen en vrouwen van de marechaussee. Op de achtergrond zijn bergen werk verzet. Harry, jij hebt de eigenschap dat je daar goed in gedijt. Je hebt alle rangen in de organisatie doorlopen. Weet wat er op ieder niveau van belang is. Wat je mensen in iedere rang doormaken. Wat er voor hen nodig is om hun werk goed te kunnen blijven doen. Dat is iets waardevols.
Dat is wat jij zelf, op je niveau als commandant, altijd wilde bewaken. De connectie met je mensen. Knokken waar zij voor staan. Knokken dus waar jij voor staat. Een van jouw beroemde uitspraken is dan ook: “Vanuit het werk naar de organisatie kijken en niet vanuit de organisatie naar het werk.” Jij knokte hiervoor.
En die instelling heeft geholpen om veel voor elkaar te krijgen. Jij vond aansluiting bij alle levels. Praat ieders taal. Met oprecht oog voor de verschillende belangen, maar zonder het grotere belang van jouw marechaussee en jouw mensen uit het oog te verliezen. Dat kan niet zomaar van iedereen gezegd worden. Daaruit spreekt kwaliteit én ervaring. Harry, op jouw schouders lag de taak om de groei van de marechaussee waar te maken. Te balanceren tussen de groei van de organisatie enerzijds en het behoud van de kwaliteit anderzijds. Dat deed je in stappen. Want zoals jij zei: “De problemen zijn niet in 1 dag ontstaan en daarom ook niet in 1 dag opgelost.” Daarin heb je gelijk.
‘Op de achtergrond zijn bergen werk verzet’
Daarnaast kreeg je nog een grote uitdaging: het behoud van je medewerkers. Want ook vele collega’s verlieten de organisatie. De verhalen van je vertrekkende mensen baarden jou zorgen, maar wakkerden ook je vechtlust aan. Samenwerking was voor jou het onvermijdelijke sleutelwoord. Je schakelde als commandant met diverse opdrachtgevers… vanwege de bijzondere positie van de Koninklijke Marechaussee was dat niet alleen met Defensie, vaker zelfs niet dan wel. De meeste taken worden van oudsher uitgevoerd namens het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Je was daarnaast voorzitter van diverse internationale verbanden, zoals de FIEP. Mooie voorbeelden van samenwerkingen zijn de border security teams op Chios en later Lesbos: de marechaussee, IND, politie en andere krijgsmachtdelen werkten samen toen vele vluchtelingen, soms onder erbarmelijke omstandigheden, de Griekse eilanden bereikten.
Maar samenwerking tekende zich ook af tijdens internationale oefeningen. Het delen van ervaringen tijdens fora en kennisbijeenkomsten. En niet te vergeten het samen hulp bieden aan de getroffen inwoners, eigen mensen en hun gezinnen gedurende de nasleep van orkaan Irma in september 2017.
Harry, jouw mensen staan bij jou zonder twijfel op 1. De bekende uitspraak ‘computer says no’ gaat er bij jou niet in. Je kijkt, mede vanwege jouw neventaak als coach, altijd naar het proces en de omstandigheden. Het gedrag en de mindset van mensen kunnen daardoor nu eenmaal veranderen. Mensen mochten en konden jou, laagdrempelig als je bent, altijd benaderen. Als zaken jouw mensen raakten, raakte jou dat ook. Daarom weet ik dat vooral de menselijke dossiers en intieme momenten jou altijd bij zullen blijven. Je ziekenbezoeken, het ontvallen van collega’s en de kleine dingen, zoals op dienstreis eens een normaal patatje oorlog met kroket eten met je wapenadjudant. Een welkome afwisseling tussen al die luxe lunches en diners met gezagsdragers.
Harry, het heeft Zijne Majesteit de Koning behaagd jou te benoemen tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden.
Ik reik je deze met liefde uit.
(…)
Dan zal nu Majoor Den Heijer de Koninklijke Beschikking voorlezen.
(…)
De Koninklijke Marechaussee is niet meer weg te denken uit onze veiligheidsketen.
Alleen al deze zomer schreven de media volop over aangehouden mensensmokkelaars aan de grens met Duitsland, geredde vluchtelingen uit vrachtwagens bij Hoek van Holland en de vakantiedrukte en valet-parking problematiek op Schiphol. Voor u niets nieuws. Voor de veiligheid, en het gevoel van veiligheid in Nederland, echter onmiskenbaar belangrijk.
En daarom ook des te belangrijker om het commando in goede handen achter te laten. Hoe uniek is het, om dit terug te mogen geven aan je voorganger. Van kwaliteit én ervaring…aan kwaliteit én ervaring.
Harry, veel dank voor jouw professionele commandantschap. Jouw betrokkenheid, het staan voor je idealen. Je bent een mooi mens. Een mensenmens, zoals jouw mensen zelf terecht zeggen. Ik wens je alle succes toe met je gezondheid en alle geluk voor jou, je vrouw Ellen en jullie kinderen en kleinkinderen in de toekomst. Mooie wandelingen samen. Op pad met jullie 100e hands camper, naar plekken waar je ook je oud-collega’s André en Bert zult blijven treffen. Trompet spelen. Paardrijden wellicht. Klussen in en rondom je huis. Heb je al een nieuw project bedacht nu je veranda af is? Harry, het ga je goed.
Luitenant-generaal Leijtens, Hans, er wacht je een mooie klus. Een klus, die je zelf ooit in gang zette. De ‘8 van IGO’, oftewel informatie-gestuurd optreden. Hij komt je nu weer toe, evenals een ‘warm nest’. En bovenal: een mooie en nog grotere groep mensen dan 4 jaar geleden. Die er staan, als het erop aankomt. Die een commandant willen die er staat, als het erop aankomt. Dat weet je als geen ander. Dat is jou wel toevertrouwd. Jij bent de commandant die past bij de organisatie, bij deze tijd. Met een bekend netwerk dat de marechaussee nog verder kan brengen. In het belang van ons aller veiligheid. Een nieuwe, bekende commandant van de Koninklijke Marechaussee en Gouverneur der Residentie.
Beste Hans, ik wens je veel succes toe in deze nieuwe, bekende functie voor jou.
Ik zie als korpsbeheerder uit naar de samenwerking.
Dank u wel.”
