Toespraak Minister van Defensie

'De uitdagingen zijn groot'

Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert richtte zich na de toespraken van luitenant-generaal Hans Leijtens en Harry van den Brink tot de aanwezigen op het Binnenhof. Ze bedankte Leijtens voor zijn periode als Commandant Koninklijke Marechaussee en sprak over het toenemend beroep op het Wapen.

"Excellenties, Generaals, Admiraal, Dames en heren, Geachte genodigden,

Waarde generaal Leijtens,

Zojuist heeft u - op indrukwekkende wijze - het commando overgedragen aan generaal Van den Brink. Het moment van afscheid is nu dan toch echt aangebroken. U gaat een nieuwe uitdaging aan. Als burger welteverstaan. En op zo'n moment is het gepast even terug te kijken en ook stil te staan bij wat de afgelopen jaren is bereikt. Uw loopbaan bij Defensie is lang. Gestart in 1981 als cadet op de KMA. Geëindigd als de hoogste in rang bij de Koninklijke Marechaussee. En u heeft uw sporen in de krijgsmacht nagelaten. Dat kan ook niet anders.

Ik kan nu een hele lijst opsommen maar drie dingen vallen nadrukkelijk op:

Ten eerste:  uw visie.

"Hij is de architect, de man met de vergezichten en grote ideeën", zo werd u omschreven door één van uw naaste medewerkers. En de transformatie van de Marechaussee is wellicht het beste bewijs daarvan. Van een gebiedsgebonden naar een informatiegestuurde organisatie.

Als plaatsvervangend commandant van de Koninklijke Marechaussee schetste u de hoofdlijnen voor dit plan. Als commandant zette u zich in voor de juiste uitwerking hiervan. Geen sinecure. Let wel, hiermee is een cruciale verandering in gang gezet. En zowel binnen als buiten Defensie is er veel belangstelling voor deze nieuwe werkwijze. De inzet van dit alles: een organisatie die snel en adequaat kan blijven reageren op vraagstukken die aan de staatsveiligheid raken.

Ten tweede: uw inspirerend leiderschap.

Met veel verve heeft u de afgelopen jaren leiding gegeven aan een organisatie die volop in beweging is. Een organisatie die midden in de samenleving staat. Een organisatie waarop in toenemende mate een beroep wordt gedaan.

Daarbij gaat het vaak om complexe en gevoelige zaken, zoals de verschrikkelijke ramp met de MH17, het bewaken en beveiligen van objecten en personen met een hoog risicoprofiel, het vreemdelingentoezicht, het geïntensiveerde toezicht aan de grens, het handhaven van de openbare orde in geval van grof geweld of grote dreiging, het recherchewerk, de deelname aan militaire missies waar ook ter wereld, het werk in het Caribisch gebied, onze bijdrage aan Frontex en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Dit werk vraagt veel van onze mensen. Ze worden geacht snel inzetbaar, flexibel en daadkrachtig te zijn. In Nederland en wereldwijd. Ook in onverwachte situaties, als het erop aan komt. De Koninklijke Marechaussee heeft de afgelopen tijd alle zeilen moeten bijzetten om steeds weer aan die toenemende vraag te kunnen voldoen. U wist uw personeel hiervoor keer op keer te motiveren. Want laten we wel wezen, de eersten die een verhoogd beroep op het Wapen daadwerkelijk voelen, zijn de mensen op de werkvloer. Uw mensen. En dat besefte u als geen ander. U staat voor uw mannen en vrouwen. En dan niet alleen in de vorm van een goed gesprek. U ging mee: boeven vangen, grenzen bewaken, het meedraaien van een eindoefening. En u genoot daarvan. Ook bent u zeer toegankelijk. Uw deur staat open voor iedereen die meent een bijdrage te kunnen leveren aan de diverse beleidsthema's. Het is de bijdrage die telt, en niet zozeer de rang of functie.

En ten derde noem ik nu ook graag uw verbindend vermogen. 

U heeft ervoor gezorgd dat de Koninklijke Marechaussee steviger in de krijgsmacht is verankerd. Dat is een grote verdienste, en ook zeer belangrijk. Zeker in een tijd waarin de Koninklijke Marechaussee en de andere operationele commando’s meer en meer een beroep op elkaar moeten doen bij de uitvoering van hun werkzaamheden. Dat doet u, dat deed u moet ik zeggen, met een enorme gedrevenheid en tomeloze inzet. En uw verbindend vermogen gaat ver. Zo deinst u er niet voor terug om uzelf letterlijk in de broek van uw adjudant te hijsen. Dat dit uit nood geboren was, omdat u de verkeerde broek in Dubai uit uw koffer viste, doet daar niets aan af. Dat u dit vervolgens de gehele dag vol hield, met ingehouden adem, tekent uw doorzettingsvermogen.

Tot slot, ook dat wil ik niet onbenoemd laten: Samen met uw echtgenote heeft u volop inhoud gegeven aan die andere taak van de hoogste baas van de Marechaussee: het vervullen van de rol van Gouverneur der Residentie, een ceremoniële taak. Een rol die u met veel bevlogenheid vervulde, maar tegelijkertijd heel eigentijds. Eigentijds, omdat u binnen het protocol altijd de mens centraal wist te stellen. Uw gasten voelden zich thuis bij de krijgsmacht.

Generaal Leijtens,

Na vandaag begint u aan een nieuw leven. Bij de Belastingdienst. Was u er eerder op gebrand om aanslagen te voorkómen, weldra zullen de eerste aanslagen uit uw naam worden verstuurd. Je moet het maar kunnen. En uw vernieuwingsdrang is u alvast vooruit gesneld. Want terwijl u uw blauwe uniform uittrekt, verdwijnt bij de Belastingdienst de welbekende blauwe envelop. Bij Defensie gaan wij u zeer missen. Zoals ik zei: u heeft uw sporen nagelaten, en ons veel gegeven. Het was oprecht een groot genoegen om met u te mogen samenwerken.

Het is aan uw opvolger, generaal Van den Brink, om de Marechaussee de komende jaren met vaste hand door de uitdagingen van deze tijd te leiden. En ik heb er natuurlijk alle vertrouwen in dat hij dit op uitstekende wijze zal doen. Generaal Van den Brink, ik wens u alle wijsheid en veel succes bij de uitoefening van uw nieuwe functie: commandant van de Koninklijke Marechaussee.

En dames en heren, de uitdagingen zijn groot. Ik sprak net al even over het toenemend beroep op de Koninklijke Marechaussee. Er wordt aan de Marechaussee getrokken. En mijn ragfijne voorgevoel zegt me dat het einde hiervan voorlopig nog niet in zicht is. Ik denk hierbij ook aan de vele gezagsdragers die de Koninklijke Marechaussee dient op de verschillende taakvelden, en de bestuurlijke eisen die daarmee worden gesteld aan het leiderschap van de Koninklijke Marechaussee. Op de diverse niveaus trouwens. Ik denk dan aan de toegenomen terroristische dreiging, en de toenemende verwevenheid van de interne en externe veiligheid.

Ik denk aan de grote stromen mensen die op zoek zijn naar een veilig en beter onderkomen, waarbij ook ons land voor grote uitdagingen wordt gesteld. En ik denk zeer zeker ook aan de groeiende behoefte in missiegebieden alwaar we hard werken aan capaciteitsopbouw en stabilisatie. Verbeteringen in de rule of law-sector zijn dan cruciaal. En dat is core business voor de Koninklijke Marechaussee. Slechts enkele landen beschikken over een dergelijke militaire politiedeskundigheid die ook inzetbaar is in risicogebieden. En ik ben daar ongelooflijk trots op. Dames en heren, laat ik duidelijk zijn: de Koninklijke Marechaussee is van vele markten thuis en bewijst haar waarde iedere dag.

Generaal Leijtens,

Uw inzet als Commandant van de Koninklijke Marechaussee is van grote waarde geweest. En meer dan dat! Waarvoor grote dank. U wist een heldere visie te koppelen aan concrete daadkracht en stelde dit ten dienste van de Nederlandse Staat. Het is me dan ook een zeer groot genoegen u te mogen mededelen dat het Zijne Majesteit heeft behaagd u te benoemen tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau met de Zwaarden.

En heel graag wil ik nu overgaan tot het uitreiken van de bijbehorende versierselen waartoe mijn adjudant het Koninklijk Besluit zal voorlezen."