Minister Brekelmans en staatssecretaris Tuinman ingewijd bij Defensie
Op de dag dat het Nederlands elftal een overwinning boekt op Roemenië tijdens het EK voetbal, worden de nieuwe minister en staatssecretaris van Defensie officieel ingewijd bij de krijgsmacht. Fan van de balsport blijken ze allebei, al wordt de wedstrijd kijken lastig vanwege afspraken die al in de agenda staan. “En als je dan toch met een schuin oog meekijkt, moet je voorzichtig zijn als je roept dat onze defensie niet op orde is en Nederland meer moet aanvallen”, grapt de kersverse minister Ruben Brekelmans.
Tekst: kapitein Jessica Bode | Foto: Sjoerd Hilckman
De ‘mindef’ en ‘stas’ wordt het hemd van het lijf gevraagd
Nog geen twee uur nadat hij en staatssecretaris Gijs Tuinman de belofte hebben afgelegd in Paleis Huis ten Bosch, het woonpaleis van de koning, komen ze rond het middaguur aan op hun nieuwe werkplek. Op het ministerie van Defensie in Den Haag vindt dinsdag eerst de ceremoniële overdracht van de functies plaats, gevolgd door een kennismakingsbijeenkomst met personeel. Voor die laatste stroomt de zaal al snel vol met nieuwsgierige collega’s. In een ‘collegetour-achtige setting’ wordt de ‘mindef’ en ‘stas’ het hemd van het lijf gevraagd.
Ceremoniële overdracht
Rond het middaguur komt de ministeriële dienstauto aanrijden voor Plein 4. Nadat de dan net beëdigde minister en staatssecretaris zijn uitgestapt, worden de Mars van de Staten van Holland en het eerste couplet van het Wilhelmus gespeeld. Daarna lopen ze het ministerie van Defensie binnen voor de ceremoniële overdracht van de functies tussen hen en de oude bewindslieden. Dat gebeurt met de ondertekening van het Protocol van Overdracht door de nieuwe minister en de uitwisseling van de onderscheidingsvlaggen, waarvan zowel de minister als de staatssecretaris er een heeft. Tot slot draagt de oud-minister de klewang van de Koninklijke Marechaussee over aan haar opvolger. Dit korte sabel staat symbool voor de verantwoordelijkheid die de minister van Defensie heeft voor het beheer van de marechaussee.
'We wonen vlakbij het bos met speeltuinen, daar hoop ik nog vaak te komen’
Gezinsuitbreiding
Een van de eerste vragen is gelijk een persoonlijke, want hoe zit het met de privésituatie van beide heren? Verliefd, verloofd of getrouwd? De 37-jarige Ruben Brekelmans woont met zijn jeugdliefde Karlijn, in blijde verwachting, en hun driejarige dochter Feline in het Brabantse Oisterwijk. “Het wordt een uitdaging om alles te combineren, maar ik heb er vertrouwen in dat het goed komt.”
Wanneer hem gevraagd wordt naar hobby’s moet hij lachen. “Dat was voorheen al lastig qua tijd en ik verwacht dat dat nog veel lastiger wordt. Ik hoop m’n vrije tijd met m’n gezin door te brengen. We wonen vlakbij het bos met tal van speeltuinen, daar hoop ik nog vaak te komen. Werk kan in principe eindeloos doorgaan, dus thuis moet ook echt thuis zijn.”
Windsurfen
En sport? Defensie is immers een fitte organisatie. “Laten we het erop houden dat daar op zondag wat tijd is voor en dat moet ik proberen zo te houden.” Bij Tuinman staan sportieve aangelegenheden hoger op het prioriteitenlijstje. Uit een interview in het defensiemagazine Landmacht tien jaar geleden, blijkt al dat hij geen uitdaging uit de weg gaat. "Van survivalruns tot triatlons; Tuinman was niet te stoppen", deelden zijn collega's destijds. Maar met zo’n drukke agenda is dat nu anders.
‘Het is goed om mentaal en fysiek fit te blijven’
Daarom probeert de staatssecretaris met roots in Heerlen en Valkenburg waar mogelijk tijd vrij te maken voor z’n grote passie kitesurfen. “Eens in de twee weken hoop ik in de buurt van de (Scheveningse, red.) pier te zijn. Het is goed om mentaal en fysiek fit te blijven”, vertelt de oud-militair die in Oud-Beijerland woont en vader is van drie tieners; twee dochters en een zoon.
Uitdagingen
Maar eerlijk is eerlijk, zowel het ministerschap als het werk als staatssecretaris kost veel tijd. Om precies die reden koos voorganger Christophe van der Maat ervoor de politiek te verlaten. Minister Brekelmans is nog niet goed en wel geïnstalleerd of hij gaat al naar Washington voor de NAVO-top. Veel meer reizen naar het buitenland en troepenbezoeken zullen volgen. Ziet hij daar niet tegenop? “Natuurlijk zullen er uitdagingen ontstaan, maar dat zal z’n weg vinden”, verwacht de minister. Sterker nog, hij hoopt dat hij snel naar Irak kan. En als hij het wat dichter bij huis moet zoeken, zijn het de defensielocaties in Brabant waar hij allereerst een kijkje wil nemen. De provincie waar hij geboren en getogen is en waar zijn opa jarenlang als militair diende.
Willems-Orde
Onderwijl kijkt de nieuwe staatssecretaris ontspannen voor zich uit in de ‘Leeuwenkuil’ van het ministerie, waar de bijeenkomst plaatsvindt. Vele járen diende Tuinman bij de krijgsmacht. In 2014 werd hij voor zijn moedige inzet door koning Willem-Alexander zelfs onderscheiden met de Militaire Willems-Orde. Zijn collega’s roemde hem destijds om het feit dat niemand om hem heen kon. “Als hij op missie zijn operatieplan presenteerde, wist je dat hij over ieder detail had nagedacht”, zei een van z’n oud-collega’s destijds. “Ook schakelde hij ontzettend snel. Gijs was altijd tien stappen verder dan de rest.” Eigenschappen die de staatssecretaris nu heel goed van pas komen.
Nu, tien jaar later, legde hij bij diezelfde koning de belofte af. “En dat is bijzonder, kan ik u vertellen. Toen ik vanmorgen opstond dacht ik; we gaan een fase in die z’n weerga niet kent.”
Op tijd komen
Maar zijn er na die positieve noten ook valkuilen te bespeuren? Even blijft het stil en de gevatte minister en staatssecretaris lijken even terughoudend. "Nou…", begint Brekelmans. "...op tijd komen is nogal eens een ding”, bekent hij. “Maar we gaan hier geen boetepot invoeren”, voegt-ie toe. Daar waar Brekelmans vaak dat minuutje te laat is, blijkt Tuinman het weer lastig te vinden om ergens weg te gaan. “Een punt ergens achter zetten is mijn uitdaging.”
‘Ik stond niet klaar voor deze baan’
Volmondig ja
Voor de minister stond zijn functie “bovenaan zijn wensenlijstje, zonder dat hij het zelf door had”, erkent hij. “Nee, ik stond niet klaar voor deze baan, maar nadat ik ben gevraagd heb ik wel volmondig ‘ja’ gezegd. Nu kan ik echt een bijdrage leveren aan de enorm grote veiligheidsopgave waar we als land voor staan.”
Op de vraag of Tuinman al langer ambitie had om als staatssecretaris op deze post te komen komt geen pasklaar antwoord. Wel benadrukt hij dat-ie al sinds z’n militaire opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda de missie heeft om te beschermen wat ons dierbaar is. “En dat is na al die jaren niet veranderd. Nu alleen vanaf een andere positie.”
Honderd dagen
Voor het tweetal geldt de komende honderd dagen als stip op de horizon. Daar waar de oud-militair door Defensie al gepokt en gemazeld is, wil Brekelmans de periode gebruiken om de organisatie door en door te leren kennen. “We nemen het stokje rennend over”, verwijst hij naar een uitspraak van z’n voorgangster. Hij benadrukt dat hij het werk van Ollongren graag wil voortzetten. “Daarbij is de steun aan Oekraïne onverminderd belangrijk. Ook moet er veel aandacht blijven voor de inzetbaarheid van de eigen krijgsmacht.”
En dat is geen gemakkelijke opgave. Er is meer defensiebudget dan ooit tevoren, maar er moeten nog altijd moeilijke keuzes worden gemaakt. Een taak waarvan de twee zich bewust zijn. “Toen ik eenmaal beëdigd werd voelde ik heel sterk de verantwoordelijkheid die nu op m’n schouders rust”, verduidelijkt Tuinman.
Tweelingbroer
Hoewel hij z’n militaire pak in 2022 aan de wilgen hangt, kan het maar zo zijn dat Tuinman binnenkort toch in gevechtstenue wordt gespot. “Dat is dan mijn tweelingbroer Joost”, benadrukt hij.
‘Er is geen boetepot toch?’
Daar waar Gijs in augustus 2001 als 21-jarige begint bij het Korps Commandotroepen, start de carrière van broer Joost bij 11 Luchtmobiele Brigade. Het tweetal werkt nooit direct met elkaar samen. Uit principe niet. Wel volgen ze elkaar één keer op in Afghanistan. “Er was daar een politiechef waar wij allebei mee te maken hadden. We hadden de beste man alleen niet verteld dat Joost en ik hadden afgewisseld. Die denkt waarschijnlijk nog steeds dat één van ons dubbel zo lang is gebleven.” Daarop reageert Brekelmans ad rem: “Moet ik nu ook telkens controleren wie er aan tafel zit?”
Wijze woorden
Na nog wat voetbalpraat en grapjes over en weer wordt de kennismakingsbijeenkomst afgesloten met wijze woorden van de hoogste militair in de zaal, Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim. “We hebben een team van zeventigduizend mensen waarmee we dit samen gaan doen. Dus: aan de bak!”
