Amerikaanse leger geeft ‘mediamilitairen’ inzicht in werken onder dreiging

Als eerste buitenlandse deelnemer ooit heeft een Nederlands combat mediateam van Defensie acte de présence gegegeven in de Amerikaanse oefening Scorpion Lens. Deze training is speciaal ontwikkeld voor militairen met mediagerelateerde functies in het leger.

Tekst: kapitein Jessica Bode | Foto: 1st Combat Camera Squadron

Het Nederlandse combat mediateam bestond uit de redacteuren kapiteins Jaap Wolting en Arjen de Boer, de fotografen sergeant-majoors Cristian Schrik en Hille Hillinga en de videografen sergeant-majoors Malcolm Duregger en Robbert Harteveld.

Een militair staat bij een slachtoffer dat zogenaamd gewond is en naast hem staat een collega die tekst en uitleg geeft.
Kapitein Arjen de Boer bespreekt een medisch scenario met een van de Amerikaanse instructeurs.

Met twee redacteuren, twee fotografen en twee videografen vertrok het team vorige maand naar het United States Army Training Center op Fort McCrady (South Carolina). Tijdens Scorpion Lens leerden zij en hun Amerikaanse collega’s hoe je als fotograaf, videograaf, redacteur, communicatieadviseur of woordvoerder moet opereren en overleven in gevechtssituaties en hoe je ondertussen in dat soort gevaarlijke omstandigheden in beeld en tekst verslag doet. “Wanneer maak je beeld en wanneer laat je je camera zakken en pak je je wapen op”, vat een van de deelnemers, fotograaf sergeant-majoor Cristian Schrik, de situatie samen.

Hij verduidelijkt een en ander met een scenario: “Na een raketaanval was onze opdracht om daar zo snel mogelijk beeldmateriaal over aan te leveren”, vervolgt Schrik. “Maar de dreiging was nog steeds hoog en om ons heen lagen allemaal gewonden. Je moet dus je werk doen en ondertussen waakzaam blijven en eerste hulp verlenen in een ontzettend stressvolle situatie.” De fotograaf erkent dat dit lastig was. “Ik kreeg een standje, omdat ik er lustig op los fotografeerde en mijn omgeving onvoldoende in de gaten hield. Je moet wel de juiste balans houden.”

Een zogenaamd gewonde pop wordt door de bossen versleept in een provisorisch gemaakte brancard.
Een van de missies was het redden van een gewonde piloot en daarbij beelden maken van onder meer de crash site.
De eerste week bestond uit een combinatie van praktijk- en theorielessen die veelal werden gegeven in de conference room van het 1st Combat Camera Squadron-gebouw.

Intelligence

Bovendien gaat het niet alleen om de verslaglegging van een bepaalde inzet. Het is ook zaak dat de deelnemers goed naar de omgeving kijken en materiaal maken van intelligence die mogelijk interessant is voor andere collega’s in de operatie. “In een van de scenario's vond bijvoorbeeld een wapenuitwisseling plaats met een ander land. Naast het vastleggen van die uitwisseling moesten we ook beelden maken van bijvoorbeeld beveiligingscamera’s en posters aan de muren. Die informatie kan later in de missie essentieel zijn”, legt Schrik uit.

‘Ik heb nog nooit in zo’n korte tijd zo vreselijk veel geleerd’

En net toen ze dachten dat ze klaar waren werd het vuur geopend en kwam het team in een hinderlaag terecht. “Dan spelen er ineens heel andere prioriteiten en pak je het wapen op. Om daarna weer foto’s te maken van gesneuvelde tegenstanders. Zo ben je constant bezig met schakelen tussen gevechtssituaties en je werk als beeldmaker”, legt Schrik uit, die in team zeven met de bijnaam ‘Lucky 7’ zat. “Ik vond het geweldig om eens volledig 'omgehangen' met scherfvest, magazijnen, wapen én cameratassen door het veld te ‘stekkeren’.”

Drie militairen in gevechtspak en met helm en wapen staan op een trap te wachten totdat hun scenario begint.
Kapitein Arjen de Boer bekijkt als team lead een training Close Quarters Battle (CQB) van zijn team ‘Lucky 7’.

Wat vonden de Amerikanen ervan?

Het Nederlandse mediateam is de allereerste internationale deelnemer aan Scorpion Lens ooit. En dat deden de zes mannen, verspreid over acht teams, niet onverdienstelijk. ‘Key planner’ master sergeant Davin Nothstine raakt niet uitgepraat over het zestal. “Die Nederlandse inzet, mentaliteit en kennis heeft de oefening absoluut naar een hoger niveau getild. De mannen hebben ons gemotiveerd en geïnspireerd”, begint Nothstine, terwijl hij steeds sneller en enthousiaster vertelt. “Het was absoluut een eer om deze mannen te ontvangen.” En alsof dat nog geen veren genoeg zijn: “Met dit soort personen willen wij maar al te graag omringd worden.” In z’n moedertaal voegt hij eraan toe: “Those guys are phenomenal. Their attitude was second to none”, om hun ongeëvenaarde houding te benadrukken. Vrij vertaald vervolgt hij: “Geen geklaag en altijd klaar om te leren. Alsof ze 48 uur per nacht sliepen. Ze hebben een internationaal aspect toegevoegd en dat heeft Scorpion Lens naar een hoger niveau getild. Soms denken we wel eens dat wij Amerikanen als enige weten hoe een combat camera werkt. Maar landen zoals Nederland zijn er ook heel bedreven in. Daar kunnen wij nog veel van leren. We hebben niet alleen vriendschappen gesloten en de samenwerking versterkt, we hebben ook onze combat camera family uitgebreid. It was awesome!”

Zes militairen staan door elkaar heen met hun handen vast en moeten proberen om zichzelf los te krijgen.
Onderdeel van teambuilding en integratie was een menselijke knoop waarbij, alleen door de Nederlanders, Nederlands gesproken mocht worden om zo uit de knoop te komen. 

Script

Gedurende de hele oefening lag er een script op tafel waarbij het fictieve eiland Formarro, een zogenaamde bondgenoot van Amerika, werd bedreigd door het land Chendong en uiteindelijk aangevallen. Daaromheen werden allerlei deelscenario’s opgetuigd. Inclusief hinderlagen, aanvallen met improvised explosive devices (IED’s) en vuurgevechten.

‘Communicate or die’

De vier beeldmakers van het Nederlandse mediateam zaten in een zogenoemd ‘field team’ dat in het veld verantwoordelijk was voor de uitvoering van veel opdrachten in hoog tempo. Dat deden ze samen met Amerikaanse militairen van de land- en luchtmacht en met mariniers. Die field teams werden aangestuurd door de stafleden in het Joint Operation Centre; het epicentrum van de operatie. Hier hadden de redacteuren, de kapiteins Jaap Wolting en Arjen de Boer, een belangrijke rol. “Als ‘field leads’ in dit commandocentrum hielden wij het grote geheel in de gaten, gaven we onze teams instructies en loodsten hen door de scenario’s”, reageert De Boer. Zijn collega vult aan. “Stel een team kwam in een hinderlaag terecht: dan moesten wij vanuit het JOC zicht krijgen op bijvoorbeeld het dreigingsbeeld, het aantal gewonden, de hoeveelheid munitie, water en voeding die het team nog had en welke voertuigen er nog inzetbaar waren.”

Twee Nederlandse militairen werken in het Joint Operation Center achter een computer en twee Nederlandse collega’s kijken over hun schouder mee.
De twee Nederlandse kapiteins Arjen de Boer en Jaap Wolting (zwarte muts) in het Joint Operation Center, waar ze bezoek krijgen van brigadegeneraal Laurens Jobse (cdt Divisie Facilitair, Logistiek en Beveiliging, Defensie Ondersteuningscommando, rechts in beeld) en luitenant-kolonel Sidney Plankman (cdt Mediacentrum Defensie).

Geïmproviseerd tourniquet

En dat betekende voornamelijk bellen, rapportages maken, via de radio contact houden met het team op de grond en veel regelen. De Boer: “Communicatie was het toverwoord. Het motto ‘communicate or die’ hebben we veel gehoord.”

Ondertussen kregen de stafleden in het JOC ook tal van ad hoc-opdrachten. “Kwam er ineens een gewonde militair binnen met een schotwond. Moest je opspringen, onder tafels doorkruipen en zo snel mogelijk een geïmproviseerd tourniquet aanleggen met je riem. Of in rollenspellen een commandant vertellen dat een fotograaf van jouw team mee moest op patrouille, hem ervan overtuigen dat een go pro echt niet genoeg is. Je stond letterlijk nooit uit. Verwacht het onverwachte", weet Wolting nog. De Boer vult aan: “Ook kwam er ineens een melding dat er een raket onderweg was en dat we binnen twee minuten onze spullen moesten pakken en wegwezen. Alles wat we nodig hadden om te werken moest mee; laptop, laders, tas, papieren met de meest gevoelige informatie… en dan rennen! Direct daarna moesten we dan gewonden eerste hulp bieden.”

Een hele donkere foto met een zichtbare sterrenhemel waarop een militair met een rood lampje is uitgelicht.
Sergeant-majoor Robbert Harteveld in het holst van de nacht gedurende een van de no light/low light-oefeningen.

Snelkookpan

Voor de Nederlandse deelnemers was Scorpion Lens op alle gebieden flink schakelen. “Ik heb nog nooit in zo’n korte tijd zo vreselijk veel geleerd. Een snelkookpan”, benadrukt Wolting. “Soms zelfs overweldigend”, vult De Boer aan. “Een nieuwe omgeving met nieuwe gezichten en een proces met opdrachten dat we niet regelmatig doen. In het Engels met allemaal afkortingen en jargon waar we nog nooit van hadden gehoord. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, dag in dag uit.”

Maar het blijkt achteraf wel een geweldige ervaring, vertellen ze net nadat ze weer geland zijn op Hollandse bodem. Schrik: “Er ontstond ook een groepsgevoel en het is heel mooi om daar onderdeel van uit te maken. Het is bijzonder om te zien hoe trots Amerikanen zijn. Ze hebben ons echt met open armen ontvangen. Ik spreek voor ons allemaal als ik zeg dat we dit voor geen goud hadden willen missen.”