Contract getekend voor passend uniform
‘Die pet past ons allemaal’, was ooit de kreet waarmee de politie probeerde personeel te werven. Wellicht kan Defensie in deze tijd van duurzaamheid die slogan afstoffen onder het motto ‘dat uniform past ons allemaal’. Want met het nieuwe gevechtspak (GVT) heeft de krijgsmacht een kledinglijn die niet alleen veilig en comfortabel is, maar ook aan vrijwel ieder lijf is aan te passen. Het nieuwe GVT is deze week gepresenteerd en doet in 2026 zijn intrede.
Tekst: Evert Brouwer | Foto’s: Jeroen Liebers en Hexonia
Pak is simpel aan te passen aan lichaamsvorm
De militair van een niet eens zo’n verre toekomst ziet er dus niet alleen pico bello uit, maar kan er ook nog eens van op aan dat de kleding onder alle omstandigheden bescherming biedt. Op de grond, in de lucht en op het water. Of het nou 45 graden vriest, de temperatuur tot plus 45 graden rijst of er klein ongedierte over de grond of door de lucht reist. Vanzelfsprekend is de buitenlaag van het GVT en het boordtenue voor de marine voorzien van het door TNO ontwikkelde Netherlands Fractal Pattern (NFP), in groen en blauw.
Aangepast
Wat er nu ligt, is een gevechtstenue dat in lagen is opgebouwd, van ondergoed tot jassen tegen overvloedige regenval, wind of barre winterse omstandigheden. Het past allemaal letterlijk naadloos op elkaar, waarbij de buitenlagen met elastieken of straps zijn aan te passen aan de lichaamsvorm. De overkleding is voorzien van ventilatie-opties en alle materialen hebben vlamwerende eigenschappen.
Er is een uitgebreid systeem van kledingmaten ontwikkeld. Dat is gebaseerd op de beschikbare scan- en maatgegevens van een groot aantal militairen, zowel mannen als vrouwen. Behalve mogelijkheden tot aanpassen, zijn bewegingsbereik, uiterlijke kenmerken en comfort belangrijk. Dat is allemaal meegenomen in het ontwerp.
De maatvoering wordt zo gemaakt dat het voor iedere militair passend is, dus ook voor vrouwen. Verder is er binnen het project voldoende ruimte voor toekomstige doorontwikkeling. Zo kunnen nieuwe inzichten en innovaties snel worden doorgevoerd.
Tevreden staatssecretaris
Staatssecretaris Christophe van der Maat sprak bij de bekendmaking van de producent van al die kleding, het Duits-Noorse Hexonia GMBH, van “een lange weg naar de uiteindelijke contractondertekening.” Het bedrijf is voor acht jaar aangewezen als leverancier aan het kledingbedrijf van Defensie het KPU. “Ik ben blij dat wij nu een belangrijke stap hebben kunnen zetten voor de gunning van het project. Onze militairen verdienen de beste spullen om hun belangrijke werk uit te voeren. Dat geldt zeker ook voor het gevechtstenue”, zei de staatssecretaris.
'Geleid tot een state-of-the-art-uniform'
Managing director van Hexonia, Nils Holm Tovelund, sprak van “een moment om trots te zijn.” Hij complimenteerde de samenwerking met de Nederlandse krijgsmacht. "Jullie wensen en onze kennis en ervaring hebben geleid tot een state-of-the-art-uniform, dat volgens onze tests onder Nederlandse militairen vrijwel iedereen zal passen."
Expert net over de grens
Hexonia is nog niet eens zo lang geleden onderdeel geworden van het Noorse NFM, in 1996 mede opgericht door de huidige CEO Walter Øverland. Na Duitsland, Frankrijk en Noorwegen is Nederland de vierde grote afnemer van de specialist in kleding voor veiligheidstroepen. “We willen de beste bescherming bieden aan degenen die onze vrijheid verdedigen”, is het mantra van Øverland. Hexonia heeft zich ontwikkeld tot een expert in naadloze kleding, de fabriek ligt net over de grens bij Venlo, in Nettetal.
In principe krijgen alle militairen, afhankelijk van functie en plaatsing, een nieuw kledingpakket. Voor land- en luchtmacht en marechaussees in opleiding groen; voor de marine blauw. Het gaat dan wat Hexonia betreft alleen om het GVT, dus geen schoenen, sokken, handschoenen of helm.
Passen en meten
De zoektocht naar nieuwe gevechtskleding voor de krijgsmacht begon in 2017. Het project DOKS, wat staat voor Defensie Operationeel Kledingsysteem, kende in die periode een weg met vele hobbels. Het nam onder meer door processen over de gunning zoveel tijd in beslag, dat twee tijdelijke gevechtspakken werden gekocht: het zogenoemde multicam voor alle militairen en een GVT voor uitzendingen. “Het was voor de leveranciers die voor het contract in aanmerking wilden komen passen, meten, testen en soms weer opnieuw beginnen”, bekent contractmanager Inkoop Paula Bremer, die ook aan de wieg stond van de aanbesteding.
‘Er zal best iemand zijn die ‘iets’ van dit GVT vindt’
Last van de schouders
Dat geldt zeker voor Hexonia. “Er is een last van onze schouders gevallen. We hebben vijf jaar heel intensief aan dit project gewerkt. We waren blij met het programma van eisen waarin duidelijk werd gevraagd naar een ‘kledingsysteem’. Daardoor konden we juist de ruimte zoeken om andere oplossingen te vinden dan het geëigende pad. Dat heeft ook heel wat gevraagd van ons improvisatievermogen,” vertelt productmanager Lore Pleister. “We hebben bijvoorbeeld een aantal tests, zoals de windproef, vaak moeten herhalen. Want waar je aan de ene voorwaarde voldoet, gaat dat soms weer ten koste van een andere.”
Projectleider luitenant-kolonel Bruce Mekking is trost op wat er is bereikt. “Je vindt straks onder de 45.000 militairen best iemand die er wat van vindt. Maar dit is echt het neusje van de zalm. De kleding is uit en te na beproefd door oefenende eenheden en aan bijna alle wensen aangepast. Ik ben ervan overtuigd dat meer dan het overgrote deel onze militairen heel tevreden is met deze gevechtspakken.”
