Twee jaar na de Russische invasie in Oekraïne
De Nederlandse steun aan Oekraïne blijft „onvermijdelijk noodzakelijk en urgent”. Dat concludeert de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) op verzoek van de Tweede Kamer. Dat urgentiebesef is er ook onder de Nederlandse bevolking; uit representatief onderzoek onder duizend Nederlanders blijkt dat 42 procent van de ondervraagden zich op dit moment zorgen maakt over een oorlog in eigen land.
Tekst: kapitein Jessica Bode | Foto: archief MCD
“De ‘speciale militaire operatie’ die president Poetin voor ogen had, transformeerde de oorlog in een langdurig conflict. In een poging het tij te keren schroefden Westerse landen de militaire steun aan Oekraïne afgelopen jaar massaal op. Van het sturen van materieel en trainen van Oekraïense militairen tot bewaking van het luchtruim.” Deze zinnen komen uit een verhaal dat we precies een jaar geleden in de Defensiekrant publiceerden. Woorden die vandaag de dag nog steeds van toepassing zijn. Al is de veiligheidssituatie inmiddels nóg nijpender.
Sterker leger
Ook de zorgen om de Russische agressie onder de Nederlandse bevolking neemt toe. Een ruime meerderheid van de ondervraagden (61 procent) in het opinieonderzoek van Bureau Panelinzicht is inmiddels voor een sterker leger. In datzelfde onderzoek onderschrijft tweederde van de respondenten de recente waarschuwingen van hoge Europese militairen, dat we ons beter moeten voorbereiden op een oorlog. “Ik denk dat mensen in Nederland heel goed weten waar het om gaat”, benadrukt defensieminister Kajsa Ollongren. “Rusland vormt een bedreiging en Oekraïne vecht voor de veiligheid van ons allemaal.”
De minister is dan ook duidelijk over de steun aan Oekraïne. “De oorlog kan nog lang duren. Wat mij betreft is er geen grens aan wat we zouden moeten leveren.” Ook een grote meerderheid van de Tweede Kamer vindt dat het kabinet onverminderd steun moet blijven bieden.
Scenario’s
Ook het adviesorgaan van de Tweede Kamer stelt dat Nederland zich actief moet voorbereiden op verschillende scenario’s voor de oorlog in Oekraïne, omdat de dreiging vanuit Rusland groter wordt. De AIV benadrukt dat er structureel extra geïnvesteerd moet worden in het Nederlandse defensieapparaat en dat er geld moet worden vrijgemaakt voor de wederopbouw van Oekraïne. “Voor Europa is dit niet slechts een oorlog op afstand, maar een conflict waar onze eigen veiligheid en waarden direct op het spel staan”, benadrukt AIV-voorzitter Bert Koenders. “Er is behoefte aan steun, zodat Oekraïne zich goed kan blijven verdedigen, zo mogelijk het offensief kan hernemen en op termijn in elk geval een zo sterk mogelijke onderhandelingspositie krijgt.”
Europa moet sneller, meer munitie produceren
Europa moet sneller, meer munitie produceren, zodat Oekraïne de strijd tegen Rusland kan volhouden. "De industrie moet echt een stap gaan zetten, willen we de hoeveelheden munitie produceren die nodig zijn. Anders verliest Oekraïne de wedstrijd.”
Dat waarschuwt Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Onno Eichelsheim. Oekraïne kampt al langer met munitietekorten en heeft het op dit moment moeilijk. "En de Europese industrie heeft moeite om de aantallen te produceren die we nodig hebben om onze eigen krijgsmacht te versterken én Oekraïne te steunen.” Hij ziet nog te weinig voortgang bij een aantal bedrijven. “Je kunt dan boos worden op de industrie. Maar het is de verantwoordelijkheid van de Europese landen om onze aanvragen zo goed mogelijk te bundelen, zodat de industrie weet wat er op lange termijn nodig is."
Hij wijst erop dat de Russen samen met Iran en Noord-Korea dit jaar driehonderdduizend drones willen bouwen. Dat zijn grotere aantallen dan Europa kan produceren. “Dat vind ik vreemd, want gezien de financiële middelen die we hebben en de capaciteit van onze industrie moeten wij dat ook kunnen. Productiecapaciteit is een deel van de afschrikking en die voldoet nu niet. De Russen hebben de zaken wat dat betreft beter op orde.”
Defensiebudget
Wat de financiën betreft heeft de Europese Unie in februari besloten om Oekraïne de aankomende drie jaar met een budget van vijftig miljard euro te steunen. Nederland heeft, voor de eerste vier maanden van dit jaar, een budget vastgesteld van 102 miljoen. Ook bijna de helft van de respondenten van het panelonderzoek van Bureau Panelinzicht stelt dat een hoger defensiebudget noodzakelijk is.
Dat Nederlanders zich steeds bewuster worden van een potentiele dreiging in eigen land, komt mede voort uit het feit dat de strijd veel meer in beeld komt dan andere oorlogen waarvoor Nederlandse militairen eerder zijn uitgezonden. Er gaat geen dag voorbij dat het internet gevuld wordt met video’s die door de strijdende partijen zijn vrijgegeven. Zoals dit filmpje dat de Oekraïense strijdkrachten deze week, in samenspraak met de droneproducent, hebben verspreid. Op de beelden is te zien dat verschillende Wild Hornets een loods binnenvliegen, waar onder meer Russische tanks en pantservoertuigen staan. Stuk voor stuk schakelen de onbemande vliegtuigjes hun doelen uit. Volgens de informatie bij het filmpje stonden de voertuigen verstopt in het dorp Staromlinivka, vijf kilometer van de frontlinie van Zaporizja, om gebruikt te worden bij een grote aanval. Hiermee lijkt de drone in ieder geval een onmisbaar wapen te zijn geworden.
