Drie vrouwen opgeleid tot Medewerker Bijzondere Opdrachten BSB
De Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten is een eenheid die niet veel voor het voetlicht treedt. Daardoor hangt er een vleugje mystiek omheen, die vrouwen en ook mannen ervan kan weerhouden te solliciteren. Dat gold niet voor Sophie (32) en Sara (27)*. Zij behoren sinds kort tot de weinige operationele dames bij de brigade, Sophie als teamleider en Sara als operator. Ja, de 32 weken-durende opleiding was pittig. “Maar wij hebben laten zien dat de weg naar de BSB ook voor vrouwen openligt.”
Tekst: Michael Simon I Foto's: Sergeant Gregory Fréni
Sara heeft in totaal acht jaar bij de landmacht gewerkt, alvorens de BSB op haar pad kwam. Sophie meldde zich als burger op haar 26e bij de Koninklijke Militaire Academie en kwam uiteindelijk terecht bij het eskadron Hoog Risico Beveiliging in Den Haag. "Daar kwam ik in aanraking met de BSB. En toen wist ik; dat is wat ik wil."
Vrouw in mannenwereld: ‘Vat het niet te persoonlijk op’
De BSB is, zeker naar buiten toe, een gesloten eenheid. De mist die daardoor enigszins om de BSB hangt, zorgt soms voor drempelvrees bij potentiële kandidaten. Het weerhield Sophie noch Sara ervan te solliciteren. “Het heeft wel door m’n hoofd gespookt hoor”, zegt Sara. “Ik wist niet zo goed wat me te wachten stond in eerste instantie. Maar ik treed graag buiten m’n comfortzone en ik wilde het ook echt graag. Ik zie wel wat er op me afkomt, dacht ik.” Sophie: “Ik kende al wat mensen bij de BSB en kon zodoende informatie inwinnen. Daardoor ging ik vol vertrouwen de opleiding in. Maar ik kan me voorstellen dat als je die mogelijkheid niet hebt en weinig weet over de BSB, de stap groot kan zijn, zeker ook voor vrouwen.”
Van de ongeveer 450 collega’s bij de BSB waren er slechts 3 én vrouw én operationeel werkzaam als medewerker bijzondere opdrachten. Met Sara, Sophie en hun derde collega zijn dat er zes geworden. Al met al vormen ze dus een significante minderheid binnen wat nog altijd een mannenbolwerk is. Sara: “Het grote voordeel is dat we al bij Defensie werkten en weten hoe zo’n ‘mannencultuur’ werkt. Als je als vrouw direct vanuit de burgermaatschappij bij de BSB zou komen, kun je wel een cultuurshock krijgen. We weten hoe een mannenwereld werkt en voelen ons daar prettig bij.”
Sophie: “Wat vooral belangrijk is: je moet het niet te persoonlijk opvatten.” Ze merkt ook wel dat hun aanwezigheid invloed heeft op de groepsdynamiek. “Dat is ook niet gek als je van een groep van alleen maar mannen naar een gemixte groep gaat. Maar ‘ondanks’ onze aanwezigheid kunnen mannen nog altijd prima superlompe grappen maken, hoor. Het gaat er niet om of je man of vrouw bent. Zolang je presteert en niet onderdoet, ben je op bepaalde vlakken juist van meerwaarde als vrouw. Als je minder presteert zal je dat te horen krijgen, ongeacht of je man of vrouw bent. Naar mijn idee wordt de meerwaarde van vrouwen bij de eenheid ook zeker gezien door de collega’s."
‘Het gaat er vooral om hoe graag je het wil’
Sara en Sophie leerden elkaar pas kennen tijdens de opleiding. Sara: “Ik merkte dat ik het af en toe prettig vond om met één van de andere vrouwen te sparren over hoe zij over bepaalde situaties dachten, hoe zij ergens instonden of om soms gewoon even m’n hart te luchten. Als vrouwen onderling 'level' je gewoon net even meer met elkaar.”
Sophie hoopt andere vrouwen te inspireren zich ook aan te melden bij de BSB. “Ik ben een vrouw bij de BSB, maar ik wil niet als zodanig beoordeeld worden. Maar ik wil wel - en dat klinkt dan wellicht zwaarder dan ik het bedoel - een soort ambassadeur zijn, om te laten zien dat het kan als vrouw. Ik weet dat er veel verhalen de ronde doen over de BSB, die zowel mannen, maar vooral ook vrouwen ervan zouden kunnen weerhouden zich aan te melden. Ik denk dat wij hebben laten zien dat het dus écht wel kan.”
Sara: “De toelatingseisen zijn te trainen en over het overige deel kun je informatie inwinnen bij collega’s en de voorlichting bijwonen. Je weet in principe van tevoren precies wat je te wachten staat. Dan maakt het echt niet uit of je man of vrouw bent. Het gaat vooral om wilskracht. Het is echt niet zo dat je als vrouw hier moeilijker doorheen komt of als man makkelijker. Natuurlijk is er het anatomische aspect. Mannen kunnen op dat vlak simpelweg meer dan vrouwen. Dat is iets waar je je bij neer moet leggen. Het is ook maar een deel van de opleiding. Op andere gebieden hebben vrouwen wellicht weer meer voordeel. Op het sociale vlak, bijvoorbeeld. Vrouwen moeten weten dat de weg naar de BSB geen makkelijke is, maar wel openligt.”
Sophie: “Hopelijk draagt ons verhaal eraan bij om vrouwen die het overwegen het laatste zetje te geven wel te solliciteren.” Maar, zo benadrukken beiden ook: je moet het wel écht willen. “Wij doen ons verhaal niet om mensen over te halen, dat zou niet nodig moeten zijn. Je gaat 8 maanden in opleiding. Dus als je het niet echt wil, ga je het nooit redden. Maar onze boodschap is vooral: laat je niet afschrikken door het feit dat dit écht alleen maar een mannenwereld zou zijn. Dat hebben wij ook niet gedaan.”
32 weken opleiding: ‘Je moet af en toe relativeren’
De opleiding tot Medewerker Bijzondere Opdrachten van de BSB duurt 32 weken en is pittig, erkennen Sophie en Sara. Sophie: “Waar ik het meeste aan moest wennen was het feit dat je continu in de gaten werd gehouden. Bij alles wat je deed waren er vier, vijf of zes paar ogen op je gericht. En niet alleen tijdens oefeningen, maar echt tijdens de kleinste details. Hoe je van A naar B liep of hoe je de auto uitlaadde op de schietbaan. Er werd constant gekeken hoe je een bijdrage leverde. Bovendien was ik in m’n vorige functie leidinggevende en nu werd alles weer voor me bepaald: hoe lang m’n dag duurde, hoe die eruit zag, wat ik aan moest, hoe ik moest lopen, hoe hard ik moest lopen…, letterlijk alles werd voor je bepaald. En het waren hele lange dagen, dus je werd vrijwel volledig geleefd.” Ondanks die continue monitoring was er wel voldoende ruimte voor eigen initiatief. “Je werd vrijgelaten om dingen te regelen op je eigen manier, zolang je de opdracht maar haalde.” Sara: “Je komt jezelf zeker een paar keer goed tegen. Dat komt ook omdat je in een sneltrein zit die maar doordendert. Dus als je over een bepaalde casus de terugkoppeling krijgt dat je aan een competentie moet werken, dan moet je daar ook direct mee aan de slag. Daar moest ik het meeste aan wennen: toegeven dat het niet altijd goed gaat en continu aan jezelf werken.”
Toch waren er in die acht maanden nooit momenten dat ze aan opgeven dachten. “Nee”, zegt Sara resoluut. “Als dat moment er was geweest, had ik het ook niet gered.” Na een korte stilte volgt een kleine glimlach. “Al waren er wel momenten waarop ik dacht: waarom dóé ik dit in hemelsnaam?!” Sophie: “We hebben vaak in de auto gezeten en met elkaar gelachen, terwijl we tegen elkaar zeiden: waar zijn we mee bezig?” Op die momenten hadden ze niet alleen veel aan elkaar, maar ook aan de rest van de collega’s in de opleiding. “Het groepsgevoel is zó ontzettend sterk. Je zit er met elkaar in en dat betekent dat je op bepaalde momenten elkaar ook even in de ogen kunt kijken en zeggen: waar gáát dit eigenlijk over. Even relativeren, zeg maar. Als we iets geleerd hebben, is dat humor veel oplost.”
Interesse? Neem contact op met de BSB
Vrouwen zijn van harte welkom bij de eenheid. Zowel op operationeel als op tactisch gebied hebben vrouwen een meerwaarde. Bijvoorbeeld wanneer de BSB te maken heeft met een vrouwelijke Te Beveiligen Persoon (TBP).
Wil jij meer te weten komen over hoe het is om te werken als vrouw bij de BSB? Meld je dan snel aan voor een voorlichting op www.werkenbijdefensie.nl of stel je vraag via BSB.werving.en.selectie@mindef.nl.
