Finse toetreding tot de NAVO: wat betekent dit?

Vijf vragen aan NAVO-topman luitenant-admiraal Bauer

Voor het NAVO-hoofdkwartier in Brussel wappert sinds deze week ook de Finse vlag. Met de toetreding van de Finnen heeft het bondgenootschap er niet alleen een 31e lid, maar tevens in een klap ruim duizend kilometer ‘buitengrens’ met Rusland bij. Wat betekent dit voor de toekomst? Vijf vragen aan de hoogste militair binnen de NAVO, luitenant-admiraal Rob Bauer. 

1. Waarom was Finland nog geen lid van de NAVO?

“Finland had een lange geschiedenis van neutraliteit. Maar na de Russische inval in de Krim in 2014 en de grootschalige Russische invasie in februari 2022 zagen zowel Finland als Zweden dat dit niet langer een optie was. Neutraliteit kan immers alleen bestaan als er een internationale rechtsorde is die dit respecteert. De Russische agressie zorgde ervoor dat er een brede maatschappelijk beweging ontstond in Finland die de regering vroeg om het verzoek tot toetreding in gang te zetten. De NAVO heeft hier positief op gereageerd, conform de ‘open-door policy’ in artikel 10 van het Washington Verdrag.”

2. Wat levert het Finse lidmaatschap de NAVO op? 

“Dit historische besluit maakt zowel Finland als de NAVO sterker. Finland heeft aanzienlijke militaire capaciteiten. De Finse strijdkrachten hebben zwaar geïnvesteerd in wat traditionele landoorlogvoering zou kunnen worden genoemd; artillerie, pantservoertuigen, antitankwapens, munitievoorraden et cetera. De Finse marine is daarnaast gespecialiseerd in het opereren in ondiepe wateren en de archipel. Ook wordt het luchtverdedigingsvermogen van Finland versterkt door de aanschaf van 64 F-35-jachtvliegtuigen. Verder zijn de Finse strijdkrachten gespecialiseerd in arctische oorlogsvoering.

Met de toetreding van Finland en daarna Zweden zijn zeven van de acht Arctische staten lid van de NAVO. Ook het beschermen van de Baltische Zee wordt makkelijker. Het wordt veel ingewikkelder voor de Russen om ongezien in deze wateren te opereren.”

3. Verandert er op militair gebied veel voor de Finnen? 

“Omdat Finland al decennialang missies, operaties en oefeningen uitvoert met NAVO-bondgenoten, is de Finse krijgsmacht in hoge mate interoperabel met geallieerde krijgsmachten. Het draait er nu vooral om dat wij zorgen dat Finland voldoet aan alle NAVO-standaarden en onderdeel wordt van de NAVO-commandostructuur. Dit proces is volop in gang.” 

4. Met de toetreding van Finland krijgt de NAVO een dubbel zo lange grens met Rusland te verdedigen. Is dat geen enorme belasting? 

“Vooropgesteld, de NAVO is geen bedreiging voor Rusland en is niet uit op een conflict. We zijn een defensieve alliantie. De grens tussen het NAVO-grondgebied en Rusland wordt inderdaad langer, maar de NAVO krijgt er een sterke Finse krijgsmacht en een weerbare Finse maatschappij bij. Dat voordeel heeft Rusland niet. Finland heeft zoals gezegd een sterke verdediging opgebouwd. Er ligt dan ook nog geen verzoek om NAVO-troepen te stationeren op hun grondgebied. Mocht dat toch nodig zijn, dan kan Finland daartoe een verzoek indienen. Dat is het fundamentele verschil tussen het zijn van partner en het zijn van bondgenoot.”

5. Zweden wil ook lid worden van de NAVO, maar dat is tot op heden nog niet gelukt. Hoe staat dat er nu voor? 

“Het Finse lidmaatschap is niet compleet zonder het lidmaatschap van Zweden. Er wordt nog steeds alles aan gedaan om dat zo snel mogelijk rond te krijgen. Terwijl dit politieke proces gaande is, worden er aan militaire kant voorbereidingen getroffen voor de militaire integratie. Dan moet je denken aan personeel, interoperabiliteit, doctrine en communicatiesystemen.

En onderschat niet: sinds het besluit op de NAVO-top in Madrid zit Zweden als ‘invitee’ aan tafel bij vrijwel alle NAVO-vergaderingen. Dat betekent dat we veel gedetailleerder informatie uitwisselen. Militair gezien worden er dus volop voorbereidingen getroffen voor het moment dat het politieke besluit tot Zweedse toetreding is genomen. Het proces staat verre van stil.”