01

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 44

Wake-upcall voor slapend ziekenhuis

Tekst André Twigt
Foto sergeant-majoor Sjoerd Hilckmann

Traumachirurg kapitein-ter-zee Eelco Huizinga had nog zo gezegd alle patiënten voor opname eerst goed te fouilleren. Toch lukt het een gewonde terrorist om met een pistool binnen te komen en de crashroom op stelten te zetten. Het is uiteraard allemaal nep. Maar voor de deelnemers aan calamiteitenoefening 'Future World' afgelopen zaterdag in het Utrechtse Calamiteitenhospitaal is het incident een wake-upcall' om het koppie er goed bij te houden.

Bij een terroristische aanslag op een klimaatconferentie in de provincie Utrecht raken zo’n honderdtwintig mensen licht tot zeer ernstig gewond. Voor een catastrofe van deze omvang wordt meteen het Calamiteitenhospitaal opengesteld. Personeel van het Universitair Medisch Centrum Utrecht en het Centraal Militair Hospitaal haasten zich naar de aangrenzende noodvoorziening die 24/7 gereed staat voor gebruik.

De terrorist die een vuurwapen weet binnen te smokkelen in volle actie in de crashroom. Gelukkig duurt zijn actie maar kort. Na het nemen van deze foto wordt hij rap in de boeien geslagen en afgevoerd.

Als een donderslag bij heldere hemel begint de terrorist aan zijn verderfelijke werk

Assistentie

De dames en heren medici worden hier geassisteerd door vele ketenpartners, onder wie het Rode Kruis, de gezamenlijke hulpdiensten waaronder de brandweer, het Wilhelmina Kinderziekenhuis en personeel van 400 Geneeskundig Bataljon (KL).     

Ook het Rode Kruis is goed vertegenwoordigd tijdens Future World.

Druk op de ketel

Medebedenker van het script eerste luitenant Jaap Beumers wacht op het juiste moment om de 'patiënt-met-vuurwapen' in te zetten. Eerst moet de gewondenstroom goed op gang komen. Pas dan mag de quasi-terrorist als een donderslag bij heldere hemel aan zijn verderfelijke werk beginnen. “Wat extra druk op de ketel kan bij een oefening van dit kaliber zeker geen kwaad”, gniffelt Beumers. “Eigenlijk kan het niet realistisch genoeg zijn.”    

Militair en burgerpersoneel werkt zij aan zij. De toestroom van zwaargewonden is op sommige momenten heel groot.

Strenger

Over hoe het fouilleren in de eerste uren van de gewondenopvang verliep, is triage-arts Huizinga bepaald niet geamuseerd. “We moeten hier veel strenger op zijn. Op het moment dat zo’n vent hier begint te schieten of een bomvest laat afgaan, zijn we verder van huis.”

Vier schutters schieten in de menigte hun wapen leeg

Gelukkig wordt de schutter door de toegesnelde beveiliging kwiek overmeesterd, waarna de medische staf in de crashroom weer ongestoord verder kan met levens redden. Tijdens het congres schieten vier schutters in de menigte hun wapens leeg. Ook laten ze een scherfgranaat afgaan. In de commotie die ontstaat, worden mensen vertrapt.

De emoties lopen hoog op wanneer een patiëntje tijdens de triage overlijdt. Het acteerwerk van het LOTUS-personeel is op zulke momenten werkelijk levensecht.

Kinderen

Het letsel van de getroffenen is door dit alles zeer gevarieerd, net als hun leeftijd. Onder de deelnemers bevinden zich ook kinderen. Met dank aan de leden van de Landelijke Opleiding tot Uitbeelding van Slachtoffers (LOTUS). Zij namen hun kroost niet voor niets mee, want hun presentie is als de kers op de taart.

‘Kinderen dragen heel erg bij aan het realisme’

“Kinderen dragen heel erg bij aan het realisme van Future World”, oordeelt observant en IC-verpleegkundige reserve-kapitein Ingelise Roelen. “Veel deelnemertjes vinden het allemaal reuze spannend”, constateert IC-verpleegkundige Beumers. “Zeker zo’n eerste keer komt er in deze gecontroleerde chaos een hoop op je af.”

Het Calamiteitenhospitaal staat 24/7 gereed voor de opvang van grote aantallen ernstige gewonden.

Wetmatigheid

Aan realisme ontbreekt het afgelopen zaterdag absoluut niet. Gegil, gekerm,  gekrijs, een overdaad aan kunstbloed en een variatie aan geschminkte fracturen, schot-, snijwonden, open botbreuken en kneuzingen brengt het dienstdoende medisch personeel vrij rap in de sfeer van een echte ramp.

Het letsel van de slachtoffers is zeer gevarieerd. Deze patiënt werd binnengebracht met brandwonden.

Vanwege de vrij grote wissel die de calamiteitenoefening op de landelijke zorgverlening trekt, wordt op deze schaal slechts een keer per jaar geoefend. Oud-militair en opleider bij het Calamiteitenhospitaal Jan Veneklaas vindt daar wat van. Hoewel hij wel weet dat hij aan deze bijna wetmatigheid weinig kan veranderen, moedigt hij aangewezen personeel aan toch wat vaker bij het ‘slapende ziekenhuis’ langs te gaan. “Om een triage vanaf het begin goed te laten verlopen, moet je weten hoe de lijntjes lopen. Om deelnemers daarin bij te staan, zijn er de coördinerend verpleegkundigen met hun rode pet.”   

Echte ramp

Wat IC-verpleegkundige eerste luitenant Nick belangrijk vindt aan Future World, zijn de realistische tijd- en ruimtefactoren. Zo wordt bij het bezet houden van de drie operatiekamers gekeken naar hoe lang een behandeling in het echt duurt. “Hierdoor krijg je nog meer inzicht in de capaciteiten van het hospitaal. Wat dit belangrijke aspect betreft, doet Future World niet echt onder voor een echte ramp.”