Tekst Martin Zijlstra
Foto sergeant-majoor Aaron Zwaal | Video: Paris Hidden
REPMUS: oefening én experiment
Het lijkt af en toe een beetje op Star Wars, maar REPMUS 22 is geen science fiction. De door Portugal geleide NAVO-oefening vindt de afgelopen weken plaats nabij Sesimbra en het schiereiland Tróia. De marine is erbij met Zr.Ms. Rotterdam, Zr.Ms. Tromp en MV Geosea met aan boord een deel van de nieuwe mijnenbestrijdingstoolbox. Een impressie van een bijzondere oefening die zich zowel onder, op als boven het water van de Atlantische Oceaan afspeelt en waarbij 'onbemand' de hoofdrol speelt.
'Ik denk dat we aan het begin staan van een lange reis’
Volgens de commandant van Zr.Ms. Rotterdam, kapitein-ter-zee Klaasjan Schipper, staat REPMUS (Robotic Experimentation and Prototyping using Maritime Uncrewed Systems) in het teken van de toekomst. “We staan op de drempel daarvan en experimenteren daarom in deze oefening met onbemande maritieme systemen. Dat is een eerste stap die nodig is voordat we nieuwe capaciteiten kunnen integreren in bijvoorbeeld een maritieme taakgroep. Ik denk dat we aan het begin staan van een lange reis waarbij we eerst de onbemande systemen combineren met traditionele middelen en daarna misschien een ‘onbemande’ toekomst tegemoet kunnen zien.”
Ontdekkingsreis
REPMUS werd niet voor het eerst gehouden. De eerste editie van de intussen jaarlijkse NAVO-oefening was in 2019, toen met zeven marines. De industrie en onderzoeksinstituten doen ook mee, die zijn intussen uitgegroeid tot vaste deelnemers aan REPMUS, dat misschien beter een experiment kan heten dan oefening. Het gaat om een soort ontdekkingsreis van alle deelnemers in de bijzondere wereld van onbemande maritieme systemen.
Nederlandse afvaardiging
Naast drie schepen was de marine dit jaar ook vertegenwoordigd door het Maritiem Drone Team en personeel van de Maritime Battle Staff die het mijnenbestrijdingsdeel van REPMUS aanstuurde. Ook het Puma-droneteam én Nederdrone met het splinternieuwe waterstofvulstation gaven acte de présence. Verder waren leden van het project Anti Submarine Warfare Barrier Tests van de Defensie Materieel Organisatie van de partij, evenals TNO. Als klap op de vuurpijl werd een oefendoel voor onderzeebootbestrijding ingezet.
'Aanwezigheid industrie absolute randvoorwaarde'
Eén lijn
Volgens de directeur van het Portugese Maritime Operational Experimentation Centre, kapitein-ter-zee Paulo Simões, is de aanwezigheid van de industrie in REPMUS een absolute randvoorwaarde. “Er zijn in toenemende mate verschillen tussen wat de industrie ontwikkelt en wat de NAVO nodig heeft. Om dat op te lossen is er maar één oplossing: méér samenwerken zodat we op één lijn komen. Op die manier komen we erachter welke ontwikkelingen er zijn en kunnen we producten tot stand brengen voor zowel militair als civiel gebruik."
120 Verschillende systemen
Bij REPMUS 22 werden zo'n 120 verschillende onbemande systemen van zestien landen geïntegreerd waarmee aan de hand van scenario's intensief werd geëxperimenteerd. Het ging om veertig onderwatersystemen, 45 vliegende en achttien bovenwatersystemen. Naast de Nederlandse deden aan REPMUS ook de marines mee van onder meer gastland Portugal, Frankrijk, Groot-Brittannië, België, Spanje en de Verenigde Staten. Diverse NAVO-landen stuurden waarnemers.
REPMUS ging op 25 september over in Dynamic Messenger 2022, ook een NAVO-oefening. Een oefening waarin alles draait om de integratie van onbemande maritieme systemen in operaties op zee. Aan Dynamic Messenger, die vandaag afloopt, doet ook het vlootverband Standing NATO Maritime Group 1 mee waarover commandeur Jeanette Morang en haar staf aan boord van Zr.Ms. Tromp het commando voert. Daarnaast is het NAVO-mijnenbestrijdingseskader Standing NATO Maritime Counter Measures Group 1 van de partij.
'Echt indrukwekkend om de verschillende technologieën te zien'
Beste en slimste
De afsluitende conclusie over het belang van REPMUS komt van de Amerikaanse kapitein-luitenant ter zee John Kuta, directeur van de NAVO-cell voor maritieme onbemande systemen en innovatie. “Het is duidelijk dat onbemande systemen in de toekomst een belangrijke rol spelen binnen het bondgenootschap. Het is hier bij REPMUS écht indrukwekkend om de verschillende technologieën te zien die de landen mee hebben gebracht. Maar ook om vast te stellen dat ze hun beste, slimste en meest gemotiveerde mensen hebben gestuurd om hier samen te werken aan de toekomst van onbemande systemen.“
