Tekst Evert Brouwer
Foto Jeroen Verburg

‘Begonnen met kladblok en pen’

De Patriot-eenheid bestaat met name uit militairen van 800 Ondersteunings-squadron, 802 Patriot Squadron en 133 Herstelpeloton.

De eerste Nederlandse Patriot-eenheid die de afgelopen maanden werd uitgezonden naar het Slowaakse Sliač is afgelost. De militairen van het Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) vertrokken in april halsoverkop naar de Oekraïense grens, om daar samen met de Duitsers het luchtruim te beschermen. Morgen keren zij terug op Hollandse bodem.

Benieuwd naar de ervaringen? Een terugblik vanuit vijf paar ogen:

Sergeant der eerste klasse Rob

Hoofd Informatie Detectietechniek 802 Squadron

“Na dertien jaar is het er dan eindelijk van gekomen: een uitzending. Het vertrek uit Nederland was nogal chaotisch, vooral omdat lang onduidelijk was wanneer we zouden vertrekken. Ook de eerste weken waren best wennen. Een kale plek met boogtenten en het was bijvoorbeeld echt plannen om te kunnen douchen.

‘Het was eerst plannen om te douchen’

Het Patriot-systeem heeft zich hier trouwens heel goed gehouden, wat niet wil zeggen dat we als onderhoudsmonteur achterover konden leunen. We hadden het druk genoeg, zodat de tijd heel snel voorbij is gegaan. Normaal gesproken gaat er een sergeant-majoor mee als hoofd van onze groep, maar die kon niet mee. Vandaar dat ik die functie hier heb vervuld en dat ging best goed.

Ik heb trouwens bij 43 en 13 Herstelcompagnie van de landmacht gediend, onder meer als monteur geschutskoepel op de CV90. Bij het DGLC heb ik eerst als monteur Stinger Wapenplatform gewerkt. En in 2017 omgeschoold naar de Patriot bij 802 Squadron. Het was heel leerzaam om de hele periode 24 uur per dag bezig te zijn met de Patriots. Je leert het complexe wapensysteem zo beter kennen. Wat ik ga doen in Nederland? Ik ben aan het begin van de coronaperiode begonnen met een verbouwing; het is nu wel tijd om dat af te maken.”

Kapitein Arnd

Battle Captain 802 Squadron

“Schrikken deed ik niet toen ons squadron werd gevraagd naar de oostgrens van Europa te gaan. Sterker nog: we hadden wel een idee dat de Patriot een rol kon gaan spelen.

‘Ik hield rekening met een verblijf van zes maanden’

Ik heb me vrijwillig gemeld voor de advance party, dus heb het kamp van het begin af zien groeien. We begonnen met een kladblok en een pen, maar binnen een week was er door de Slowaken een weg aangelegd en een harde plaat voor onze Patriots. Ik had veel te veel spullen bij me, want ik hield er rekening mee dat de uitzending wel eens een half jaar kon duren.

De eerste weken waren best spannend, omdat we dicht op het front zaten. Dan zie je ook veel gebeuren. Nu de gevechten naar de Donbas zijn verplaatst, is het voor ons rustiger. En als wij niets te doen hebben, gaat het dus goed.

Je hoeft je hier trouwens niet te vervelen. Als de dienst het toelaat, kun je prima sporten en we hebben de afgelopen tijd meer vrijheid gekregen om de omgeving te verkennen. En straks? Ik heb de Zeeuwse kust en duinen gemist. Dus eerst tijd voor mijn gezin, de jongste was drie maanden toen ik wegging. En uiteraard lekker toeren op mijn motor, een ‘Royal Enfield’.”

Sergeant Selim
Onderhoudsmonteur 133 Herstelpeloton

“Poeh, we hebben met ons vijven het héél druk gehad tot nu toe. Niet dat de Patriotsystemen veel werk opleveren, het gaat vooral om de verouderde spullen als de aggregaten. 

‘We wisselen zo nodig spullen uit om te blijven draaien’

Er waren veel storingen en onderhoud. Onderdelen zijn lastig te krijgen en daar moeten we soms lang op wachten. En àls die dan binnenkomen, wil je de boel ook meteen weer aan de praat krijgen. Het is dus al een paar keer voorgekomen dat we tot diep in de nacht aan het sleutelen waren. Daar doe je het ook voor, maar het vraagt ook om een strakke planning.

Er is goed contact met de Duitse collega’s en helpen elkaar waar kan. Wisselen zo nodig spullen uit, zodat alles kan blijven draaien. We werken ook in één grote tent, dus je kunt snel met elkaar overleggen.

Ik blijf trouwens nog drie maanden. Er was door andere uitzendingen en oefeningen niemand anders beschikbaar. Gelukkig kan ik wel van mijn verlof gebruikmaken om naar de bruiloft van mijn broer te gaan. Ik mis mijn familie enorm. En voetbal. Ik was geselecteerd voor het Nederlands militair elftal op het veld en in de zaal, dat hoop ik wel weer te kunnen oppakken.”

Korporaal Melissa

Netwerk Operator C2 Ondersteuningscommando, tevens CLS’er

 “Met mijn collega Gijs zijn we als bijzondere eenheid, gelegerd in Stroe, hier goed geaccepteerd door onze collega’s van het DGLC. De omgang met elkaar was even wennen, maar ik kijk terug op een fijne eerste uitzending.

‘Na een dag thuis begin ik aan de Vierdaagse’

Het was super chill. Ik heb hier mijn 21e verjaardag gevierd en dat hebben ze hartstikke leuk gedaan. Er was zelfs een taart besteld. Wat werk betreft ging het soms van vrij rustig naar maximale inzet. Gisteren bijvoorbeeld lag het systeem om naar huis te bellen er uit en ook de satellietcommunicatie had kuren.

Ondertussen probeer ik het schema voor de Vierdaagse erin te houden. Als we zaterdag terugkomen in Nederland heb ik een dag om thuis door te brengen en dan ga ik alweer naar Nijmegen. Mijn vriend is ook militair, dus die begrijpt het wel. Na de Vierdaagse ben ik zes weken vrij en ga ik eens nadenken wat ik verder wil bij de landmacht. Eigenlijk wil ik alles zien en meemaken, dus waarschijnlijk eerst nog een functie als korporaal en dan naar de Koninklijke Militaire School (KMS). Ik ben leergierig en wil nog veel leren en bereiken binnen Defensie.”

Luitenant-kolonel Patrick Wekking
Detachementscommandant

“Het is fantastisch om te zien dat de samenwerking van onderaf zo leeft. Ik kijk met zeer veel plezier op deze missie terug.

‘De Slowaken zetten alles op alles om ons te helpen’

Iedereen, zowel onderling als met de Duitse en Slowaakse collega’s, ondersteunt elkaar. Op commandantenniveau hoefden we nauwelijks in te grijpen. Het gaf tijd om na te denken hoe we onze omgeving konden verbeteren en meer ontspanning kunnen bieden aan de mannen en vrouwen.

De commandant van deze basis heeft veel voor ons gedaan. Zo werd in korte tijd de benodigde infrastructuur aangelegd. En inmiddels heeft iedereen zaken als een kast, bed met nachtkastje en een lamp op de kamer. En ondertussen werd dertig kilometer ten zuiden van Sliač een internationale brigade van tweeduizend man gestationeerd. Om het in perspectief te zien: de hele Slowaakse krijgsmacht is klein, dus ze zetten echt alles in om ons te helpen.

De Nederlandse krijgsmacht heeft zich hier heel goed gepresenteerd. En we hebben met deze uitzending veel ervaring opgedaan. Ik zie het als een zeer serieuze en langdurige oefening. Al was het in een statische opstelling wel eenzijdig, juist verplaatsingen vragen om meer ervaring. Dus bij terugkeer gaan we verder in ons leerproces voor de ultieme gereedheidstest, de Operational Evaluation (Opeval) in 2024-2025.”