Tekst Evert Brouwer
Foto sergeant Aaron Zwaal en sergeant Gregory Fréni

MWK Lifesaving landt in IJmuiden

De vlaggen staan strak naar het oosten, vanwege de aanlandige wind. Met een watertemperatuur van 14 graden en een flinke golfslag nodigt de Noordzee bij IJmuiden nu niet écht uit voor een plons in het zilte water. Niettemin staan tien mannen in wetsuits en met badmutsen klaar, om met een soort kano zo snel mogelijk een parcours over het strand en door de branding af te leggen. “Ik snap er niks van wat ze aan het doen zijn, maar het is wel spectaculair”, zegt toevallige toeschouwer Mark uit Amsterdam.

De competitie is voor buitenstaanders soms onoverzichtelijk

Deze Mark, ondernemer in de hoofdstad, raakt daarmee voor een leek de kern van het Militair Wereldkampioenschap Lifesaving dat ons land aandeed. Want behalve dat de sport, zeker op open water en bij mooi weer, geweldige beelden oplevert, is de competitie voor buitenstaanders soms onoverzichtelijk door het grote aantal onderdelen. En dan ook nog op twee plekken. Eerst in het Amersfoortse zwembad Amerena, daarna twee dagen op het strand van IJmuiden.

Sprinten in het rulle zand. Lifesaving kent een groot aantal onderdelen, die veel van de atleten vragen.

Stoelendans

In IJmuiden, bij strandtent Makai aan het Kennemerstrand, is het al vroeg een drukte van jewelste. Ondanks de aangename buitentemperatuur lopen er sporters rond in gewatteerde jassen en is het hoofd hier en daar bedekt met een ijsmuts van een bekend rookworsten-merk.

In het rulle zand vindt ondertussen een race plaats die iets weg heeft van een stoelendans. Zes deelnemers liggen uitgestrekt in het zand, moeten zo snel mogelijk opstaan en dan proberen op enige afstand een buisje uit het zand te pakken. En daarvan zijn er nog maar vijf. “Techniek, snelheid en tactiek, het komt allemaal kijken bij deze sport”, vertelt matroos 1 Nynke Ytsma. En ze doelt dan niet alleen op dit ene onderdeel, het geldt voor alle vaak loodzware elementen die lifesaving vormen.

De eerste twee dagen speelde het MWK Lifesaving zich af in het zwembad Amerena in Amersfoort.

Virus

Zij is net zoals de andere Nederlandse deelnemers, zes mannen en vijf vrouwen, ‘gescout’ tijdens de elementaire militaire vorming. In haar geval dus bij de Koninklijke Marine. Zo werkt dat met de selectie voor deze bijzondere watersport. Als wedstrijdzwemmer van Orka uit Leeuwarden viel ze direct op. Een collega op Zr.Ms. Karel Doorman, die aan lifesaving had gedaan, gaf de doorslag. En ze is duidelijk bevangen door het goedaardige virus dat alle deelnemers aan het WK kenmerkt.

‘Saving lives is mijn werk’

“Het is een prachtige sport en heeft me al op een MWK in Zweden en de Militaire Wereldspelen in China gebracht.” Dat betekent dus flink trainen? “Dat probeer ik zoveel mogelijk ’s ochtends vóór mijn werk te doen, maar je moet ook een commandant hebben die je de ruimte geeft.”

De Spaanse ploeg verlaat het koude zeewater. Bij lifesaving komt het vaak aan op samenwerking en vertrouwen in elkaar. Een ijzeren conditie is een eerste voorwaarde.

Geen kleine sport

Het is bepaald geen sinecure om onderdelen als beach sprint, board race, beach run of board rescue onder de knie te krijgen. Hoe zit het dan met de populariteit van deze sport? “De Reddingsbrigade Nederland heeft zo’n 22.000 leden, van wie de meeste alleen opleiding en bewaking doen”, zegt internationaal scheidsrechter Wim de Klerk. “Bij een ‘gewoon’ WK zijn er al snel zo’n 7.000 deelnemers en begeleiders, dus denk niet dat het een kleine sport is.”

Topoverleg tussen de arbiters. Links: hoofdscheidsrechter Wim de Klerk.

Als medewerker van TNO heeft hij trouwens toch al veel met Defensie: “Ik doe aan lifesaving in mijn vrije tijd en saving lives is mijn werk”, luidt zijn motto. De Klerk staat bij uitzondering buiten, bij ocean, een onderdeel dat zelden in Nederland wordt gehouden. “Iets met het weer en de temperatuur van het water. De meeste nationale kampioenschappen zijn in een zwembad”, zegt hij. “Het is trouwens een écht militaire sport in mijn ogen: je hebt een topconditie en doorzettingsvermogen nodig en bij de teamonderdelen móét je elkaar blindelings kunnen vertrouwen.”

De vrouwenploeg won brons bij de relay op het strand van IJmuiden. Hier krijgt kapitein Elianne van Soest haar medaille. Denise de Vries, Nynke Ytsma en Rody van Hyfte kijken toe.

‘We hebben het beter gedaan dan we van tevoren ooit hadden kunnen bedenken’

Twaalf landen

Ruim honderd atleten uit twaalf landen die deel uitmaken van de internationale militaire sportbond Conseil International du Sport Militaire (CISM) reisden af voor dit spectaculaire en veelzijdige WK.

De Nederlandse ploeg weerde zich uitstekend op de vele onderdelen. De eerste medaille kwam in het zwembad in Amersfoort. Nynke Ytsma en Rody van Hyfte pakten het brons bij line throw. Beide marinevrouwen pakten nog een derde plek in de relay, samen met teamgenoten Elianne van Soest en Denise de Vries. Die laatste was dan weer het succesvolst, met zilver op de 2.000 meter beach run. Verder grossierde de ploeg vooral op open zee in vierde plaatsen. “We hebben het beter gedaan dan we van tevoren ooit hadden kunnen bedenken”, oordeelt teamcaptain kapitein Sander Visker.

Aan dit MWK deden behalve Nederland teams mee uit Brazilië, Canada , Colombia, Finland, Frankrijk, Iran, Italië, Koeweit, Polen, Spanje en Zwitserland. Veel complimenten waren er voor de vlekkeloze organisatie. Projectofficier majoor Twan Relou van het Bureau Internationale Militaire Sport vond dat die pluim niet alleen zijn team mag betreffen. “De samenwerking met de Reddingsbrigade Nederland en IJmuiden was werkelijk perfect. Zonder hun hulp hadden we het niet gered.”

Projectofficier majoor Twan Relou, hoofdscheidsrechter Wim de Klerk en de altijd inzetbare trainer-coach adjudant André Wijnberger werden na afloop van het MWK benoemd tot ridder in de CISM-orde.