Tekst kapitein Charlotte Snel
Foto korporaal Gregory Fréni

‘Het is echt pionieren’

Bij berichtgeving over de inzet van de Patriots in Slowakije ligt de focus vaak op het draaien en in stand houden van de imponerende wapensystemen. Maar om zo’n omvangrijke operatie soepel te laten verlopen, is veel meer nodig. Deze collega’s bieden de luchtverdedigers op vliegbasis Sliač komende maanden de nodige ondersteuning!

Majoor Gert-Jan

Aalmoezenier

“De reden waarom we hier in Slowakije zitten is natuurlijk niet mooi. Het is oorlog in Oekraïne, daar heeft de NAVO op gereageerd door de oostflank te versterken en er worden Nederlandse militairen ingezet. Maar in dat pak zit ook een mens.

Een mens die van huis is, hier dingen meemaakt. Ook al is de dreiging hier niet direct zichtbaar, deze wordt weldegelijk ervaren. Bij mij kunnen mensen terecht met hun zorgen en verhalen. Als GV’er ben ik een vrijplaats binnen de krijgsmacht. Wat iemand tegen mij vertelt, wordt niet gedocumenteerd en komt niet in een personeelsdossier.

‘In dat pak zit ook een mens’

Toen we hier naartoe gingen, wisten we niet wat we konden verwachten. Het was even zoeken hoe ik me in deze setting kon positioneren. Ik knoop op de werkvloer overal een praatje aan, maar als iemand zorgen heeft moet hij of zij deze in een veilige omgeving kunnen delen. Dat ging de eerste weken tussen vier tentdoeken lastig, maar inmiddels heb ik een werkcontainer die zich daar prima voor leent.

Als aalmoezenier heb ik een katholieke achtergrond, al maakt dat geloof hier niet uit. Iedere zondag organiseer een dienst en daar is natuurlijk iedereen welkom. Religieus of niet religieus. Ik ben er voor íedere militair.”

Sergeant-1 Jeffrey

Algemeen Militair Verpleegkundige, 400 Gewondentransportpeloton

“Samen met een militair arts neem ik komende maanden de medische zorg voor alle militairen op het kamp voor mijn rekening. Dagelijks draaien we een spreekuur, eigenlijk net als in Nederland.

Gevallen waar een doorverwijzing naar een specialist of het ziekenhuis voor vereist is, handelen we in overleg met de Duitse medische dienst af. De Patriot-eenheid valt onder Duits commando, zij hebben hier de leiding in. Moeten we met iemand naar ziekenhuis, dan gaat er via hun een tolk mee. De Slowaken spreken niet altijd even goed Engels, dus dat is geen overbodige luxe. 

Er is in Slowakije op het moment geen directe dreiging, dat maakt de sfeer natuurlijk anders dan bij mijn eerdere inzetten in bijvoorbeeld Afghanistan en Mali. Het gaat er allemaal wat gemoedelijker aan toe. Hoe dan ook mooi om hier in zo’n prille fase bij te zijn en de opbouw mee te maken. Het is echt pionieren.”

Opperwachtmeester Frank

Artikel 4 Detachement, Koninklijke Marechaussee

“Ik hoefde niet lang na te denken toen ik begin maart het telefoontje kreeg of ik mee kon naar Slowakije. Ik vind mijn werk als groepscommandant in Nederland heel leuk hoor, maar als je zo’n buitenlandse inzet mee kan pakken…Tja, die kans kun je niet laten schieten.

Hier op de kazerne fungeer ik samen met mijn collega Thom als wijkopper. Daarnaast zijn wij, mocht er iets gebeuren, belast met het strafrechtelijk- en feitenonderzoek. Dus stel er wordt bij iemand iets uit de tent gestolen dan kan diegene bij ons aangifte doen.

‘Er kan van alles gebeuren’

Ook houden we nauw contact met de Slowaakse politie. Als onze militairen buiten de poort iets overkomt en er zijn Slowaakse burgers bij betrokken, is in een zogeheten status of forces-akkoord (SOFA) vastgelegd dat het Openbaar Ministerie de rechtsmacht over de Nederlandse militair mag claimen. Belangrijk, want het kan zomaar zijn dat een bepaald land totaal andere strafeisen hanteert dan wij. Sommige zaken kunnen zwaarder, of juist minder zwaar worden bestraft. Zo’n SOFA werkt dus twee kanten op.

Er kan van alles gebeuren als je met ruim honderd man een langere tijd zo’n inzet draait, maar daar gaan we natuurlijk niet vanuit. Ik vind het vooral belangrijk dat we hier op Sliač zichtbaar zijn voor collega’s. Mensen moeten te allen tijde met hun problemen bij ons terecht kunnen.”

Kanonnier-1* Kim

Operator, Counter-Rockets Artillery and Mortars (C-RAM)

“Ruim twee weken voordat het detachement aankwam was ik hier al om samen met een kapitein van de staf de droneactiviteit rondom de vliegbasis te analyseren.

Met een passief detectiesysteem kunnen wij vaststellen waar de meeste drones vandaan komen, hoe lang en hoe hoog ze vliegen. Dit doen we om de vliegbasis en bovenal de Patriots en haar personeel te beschermen voor eventuele dronedreiging van buitenaf. Met een nieuw systeem, de Skywall, zijn we straks daadwerkelijk in staat om indien nodig een drone met netten uit de lucht te halen.

‘Laat mij maar lekker bezig zijn’

Normaal gesproken wordt het C-RAM alleen ingezet bij nationale taken, bijvoorbeeld op Prinsjesdag of recent nog bij de Invictus Games. Dit is de eerste keer dat we een inzet in het buitenland draaien. Heel tof natuurlijk! 

Ons systeem draait nu in principe zelfstandig. Omdat ik toch even mijn handen vrij had, ben ik gaan assisteren bij alle voorbereidingen voor de komst van het detachement. Ik heb vluchtroutes en brandmelders opgehangen in de tenten, schoonmaakspullen gehaald, kasten in elkaar gezet, mensen gependeld naar het vliegveld. Als ik collega’s een beetje kan ontlasten, waarom niet? Laat mij maar lekker bezig zijn.”

* Een kanonnier is  soldaat bij de artillerie.