Tekst kapitein Djenna Perreijn
Foto Herman Zonderland
Oefenevacué over rol bij Schneller Adler
Fons van de Wetering is student Russian and Eurasian Studies én lid van de Studentenweerbaarheid Den Haag. Dat brengt hem soms in bijzondere situaties. Vorige week was hij 'evacué' bij oefening Schneller Adler in Duitsland. Speciaal voor de Defensiekrant vertelt hij over zijn deelname aan de oefening.
‘Het scenario heeft iets weg van de chaotische situatie in Kabul’
“We zijn met 250 oefenevacués. Als figurant bij deze grote Duits-Nederlandse oefening krijgen we een kijkje in de keuken van de grote, binationale oefening. Het scenario heeft iets weg van de chaotische situatie in Kabul, afgelopen zomer. De meesten van ons zijn ingehuurd via een castingbureau, maar ik en mijn vrienden van de Studentenweerbaarheid hebben ons aangemeld om zulke chaos na te bootsen.”
Fromonia
Het is half zeven ’s ochtends als oefening Schneller Adler in het Noord-Duitse Trinwillershagen van start gaat. De vrienden zijn met z’n zessen, waarvan vier een dag eerder nog opgesteld stonden bij de Dodenherdenking in Den Haag. De club reed de nacht door om het Duitse dorpje tijdig te bereiken.
‘Dat we afgepeigerd zijn van de lange reis voegt een scheut realisme toe’
“We kunnen direct in de rij aansluiten voor registratie en doorzoeking van onze bagage door het crisisteam van het Duitse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat we afgepeigerd zijn van de lange reis voegt een scheut realisme toe, want vanaf nu zijn we in het instortende landje ‘Fromonia’, waarvandaan we halsoverkop proberen te vluchten.”
Pro Libertate
Fons van de Wetering en z’n vrienden zijn lid van het Haagsch Studenten Schutters Korps ‘Pro Libertate’. Dit is een Nederlandse ‘Studentenweerbaarheid’ met Van Heutsz als moederregiment. Leden van deze studentenvereniging kunnen deelnemen aan allerlei defensieactiviteiten; van parachutespringen tot optreden als oefenvijand. Daarnaast kent het korps ceremoniële taken, zoals ondersteuning van herdenkingen.
Dag één
Vanaf dat moment is het haasten en wachten. Bij het fouilleren haalt Fons alles zo snel mogelijk uit z’n rugtas. Met evenveel haast loopt hij door naar een klaslokaal. “Daar wachten we 'tot we een ons wegen' op een bus naar het vliegveld. Daar begint de ellende opnieuw: tas open, spullen eruit, fouilleren, registeren. En… wéér wachten.”
Ondertussen zorgen militairen van 11Luchtmobiele Brigade voor de veiligheid terwijl ze de menigte begeleiden naar het transportvliegtuig van de Luftwaffe. In een mum van tijd wordt een afstand afgelegd die met de auto twee uur rijden is. De eerste dag zit erop.
Nederlandse koffie
De volgende oefendagen zijn complexer. Rubberen bootjes moeten de evacués naar Zr.Ms. Rotterdam brengen. Dit vereist onderlinge samenwerking van het schip, de mariniers van 21 Raiding Squadron, het Duitse crisisteam, Militärpolizei, Seebattalion, Duitse en Nederlandse helikopters en snelle Rigid Hull Inflatable Boats. Al deze eenheden moeten de mensen snel in veiligheid brengen. En ervoor zorgen dat opstootjes worden gesust binnen de groep gefrustreerde en angstige evacués. Die ontstaan al snel als iemand van voordringen wordt beschuldigd of iets te dicht bij een buurman een sigaret opsteekt.
‘De gespannen sfeer leidt om de haverklap tot opstootjes’
Deutsche Gründlichkeit
De menigte houdt geen rekening met de Deutsche Gründlichkeit. Er staan weliswaar dranghekken om de menigte gestroomlijnd te begeleiden, maar er houdt slechts één dame toezicht. Die wordt snel geconfronteerd met het gegeven dat vluchtelingen geen geduld kunnen opbrengen. Binnen no-time duwen hordes mensen tegen de hekken.
“De toezichthouder wordt pas echt boos als een te hulp geschoten beveiliger ons terugduwt en een evacué met een prothetisch been ten val komt. De gespannen sfeer onder de evacués leidt om de haverklap tot opstootjes die kordaat worden aangepakt. Dit gaat zo door tot we aan boord van de Rotterdam weer Nederlandse koffie mogen proeven.”
Baldadig
De volgende dag worden nieuwe evacués ondergebracht in een koele loods zonder voorzieningen. De baldadige deelnemers maken het de militairen niet gemakkelijk. “Eén van ons weet zelfs onder de neus van twee Duitse MP's (militaire politieagenten, red.) een koffer te pakken om die later op een andere plek terug te leggen”, deelt Fons z’n ervaringen.
Ondertussen staan beveiligers continu boze evacués te woord en moeten ze ervoor zorgen dat niemand naar buiten glipt.
Braaf wachten
“Waren wij onze redders tijdens Schneller Adler aan het treiteren?”, vraagt Fons zich hardop af. “Uiteraard, maar dat was geen doel op zich. Als we braaf zouden blijven wachten op instructies, dan was het geen oefening waar de tweeduizend betrokken militairen iets van zouden leren. Een goede voorbereiding op een evacuatie-operatie vraagt om uitdagende trainingen.”
‘Things get done and they get done right’
Hoe dan ook, tegen het einde van de oefening zijn de evacuées in veiligheid gebracht. Een Amerikaanse militair die eerder vergelijkbare oefeningen coördineerde, en als waarnemer bij de oefening aanwezig is, merkt op: “When the Dutch and Germans work together, things get done and they get done right.” Als oefendeelnemer kan Fons dat alleen maar beamen.
