Defilé Wageningen springlevend

Nieuwe opzet bij viering bevrijding

Een heerlijk zonnetje en een rijen dikke enthousiaste menigte die de handen stuk klapte langs de route. Na twee jaar van stilte ging Wageningen gisteren ‘los’ met het traditionele defilé langs het Bevrijdingsvuur voor Hotel de Wereld op het 5 Meiplein.

De opkomst van honderden veteranen én de overweldigende belangstelling langs de route onderstreept dat hét Bevrijdingsdefilé leeft. Juist nu. Daarvoor is een aantal redenen aan te voeren. Twee jaar geleden zag het er naar uit dat Defensie zou stoppen met de (mede)financiering van het jaarlijkse evenement. Eens in de vijf jaar zou genoeg zijn. Dat is niet gebeurd, wel is het defilé kleiner van opzet en dus ook minder lang. “Ik ben ermee opgegroeid. Dit hoort op 5 mei bij Wageningen, elk jaar”, vindt inwoner Liesbeth Vos.

Inspireren

Vanzelfsprekend speelt de oorlog in Oekraïne een belangrijke rol of zowel 4 als 5 mei. “Juist nu we in Europa worden opgeschrikt door een vreselijke oorlog, benadrukken we hier het belang van vrede en veiligheid”, sprak Thera Westerhoud, directeur Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen. En tot de veteranen: “U maakte het verschil voor onze vrijheid, waardoor we in Nederland al 77 jaar in vrede en veiligheid leven. Daarmee inspireert u nieuwe generaties. De verschilmakers van nu en in de toekomst.”

Verandering

Het defilé van veteranen is dan niet geschrapt, het is dus wel aan verandering onderhevig. ‘Wageningen, stad der bevrijding’ stond immers altijd in het teken van de Duitse capitulatie in mei 1945. Het aantal veteranen dat in die periode actief is geweest, neemt zienderogen af.

Ook minister van Defensie Kajsa Ollongren gaf in haar toespraak aan, waarom de herdenking juist nu weer meer betekenis heeft gekregen. “We vieren hier onze vrijheid in de wetenschap dat er in de Oekraïne geen muziek klinkt, maar het geluid van luchtalarmen, raketinslagen en artilleriebeschietingen. De geschiedenis leert ons dat het makkelijker is om een oorlog te beginnen, dan die te beëindigen. Daarom is het belangrijk te voorkomen dat er oorlog komt. Daar hebben we een sterke krijgsmacht voor nodig. Militairen die beschermen wat ons dierbaar is.”

Mayhew

Onder de aanwezigen Ridder Militaire Willemsorde majoor Marco Kroon en mr. Pieter van Vollenhoven. Een speciale plek was ingericht voor de vorig jaar overleden Britse Ridder MWO majoor Ken Mayhew, wiens foto op de stoel stond naast zijn weduwe Trish.

Broederlijk

Tijdens de speech van de minister, verzamelt zich een bont gezelschap van veteranen in het Arboretum aan de Generaal Foulkesweg. De verenigingen Jonge Veteranen, de Dutch Veteran Bikers Associaton, de Koude Oorlogveteranen en de Oud-Koreastrijders, om maar een paar te noemen, lopen broederlijk door elkaar en later tijdens het defilé achter elkaar.

De afgelopen twee jaar zijn moeilijk geweest voor veel veteranenclubs, constateert Ben Sünnen van Es van de Commandovereniging Gelderland. “We hebben wel wat bijeenkomsten gehad, bij de herdenking van Market Garden en in Roermond (Indiëmonument), maar heel kleinschalig. Het is voor het eerst dat we weer in groter verband bij elkaar zijn.”

Mengelmoes

Aan een aparte tafel zit een mengelmoes aan kleuren baretten en emblemen. Het is de piepjonge commandovereniging SSVCIE KCT. “Wij bestaan sinds 2012”, vertelt voorzitter Marty Smetters van de Staf-Staf Verzorgingscompagnie. “We mogen best bij de groene baretten zitten hoor, maar er was gewoon geen ruimte. Ook is er een flink leeftijdsverschil. Onze leden hebben een aantal missies gedraaid met het KCT, met name in Bosnië, terwijl we geen commando’s zijn.”

De sfeer zit er ondertussen goed in bij de Vereniging Nederland Nieuw-Guinea Veteranen 1945-1962. “Onze jongste deelnemer is bijna tachtig jaar, de oudste 92”, roept een van hen trots. Niet zo vreemd, want in april was er nog een reünie omdat de laatste Nederlandse militair zestig jaar geleden uit Nieuw-Guinea vertrok. Een van hen is dienstplichtig korporaal Hendriks. “Ik had als dienstplichtige in 1961 vier dagen de tijd om me niet geheel vrijwillig te melden voor vertrek. Acht maanden ben ik daar geweest. Dat is wel wat anders dan het nu gaat. Ik had als 19-jarige net een huis gekocht, maar dat telde gewoon niet mee als reden om te weigeren.”

Joegoslavië

Hij kijkt jaloers naar de rode baretten en dito shirts van de veteranen Garde Grenadiers en Jagers. De oudste deelnemer daar tikt de zestig aan, weet secretaris Jos van Doornspeek. Zij denkt dat het ‘gedoe’ rond de viering in Wageningen én de pandemie hebben bijgedragen aan de grote opkomst voor het defilé. De meesten kennen elkaar van de missies in voormalig Joegoslavië. Ook deze vereniging herbergt echter veteranen van lang geleden.

Maar ze zijn er bijna niet meer, de leden die nog vochten in de Tweede Wereldoorlog, 15 bataljons in mei 1940, of van de tien bataljons die werden uitgezonden naar Nederlands-Indië. “Het enthousiasme om mee te lopen tijdens defilés neemt trouwens niet af. Voor veteranendag hebben we al bijna 150 aanmeldingen. En daarbij zit een veteraan van 94 jaar.”