Van Vredepeel naar Sliač

Na een lange rit is de Patriot-vuureenheid uit de Vredepeel veilig aangekomen in Sliač. In de omgeving van de Slowaakse luchtmachtbasis worden de bevlogen luchtverdedigers komende maanden ingezet om NAVO-verdragsgebied te beschermen tegen eventuele raketdreiging. Inmiddels zijn de militairen aardig gesetteld en draaien de systemen op volle toeren. Maar daar ging het nodige aan vooraf. Een korte terugblik op een bewogen week!

In een imponerende opstelling staan 99 voertuigen, 55 aanhangers en 150 militairen op de kazerne in het Limburgse Vredepeel klaar voor vertrek naar Slowakije. Bepakt en bezakt zullen de luchtverdedigers van 802 Squadron, ondersteuners van 800 Squadron en 133 Herstelpeloton komende dagen 1.300 kilometer afleggen. Dat klinkt misschien niet zo spectaculair, maar rijdend in colonnes met een gemiddelde snelheid van zeventig kilometer per uur duurt dat wel even. Bij het krieken van de dag worden daarom de eerste voertuigen al ‘aangeslingerd’ om niet veel later onder toeziend oog van de toegestroomde pers de kazerne af te rollen. De Patriots zijn los!

Waar in Nederland en Duitsland nog relatief vrij in pakketten van 9 voertuigen kon worden gereden, staan de Tsjechen en Slowaken erop dat dit in colonnes van 20 voertuigen én onder politiebegeleiding gebeurt. Bij de grensovergang tussen Duitsland en Tsjechië is het daarom alle hens aan dek voor sergeant-majoors Robin en Jeanette van Movement Control (MOVCOM). Razendsnel zetten ze samen met de Tsjechische politie een plek af waar de voertuigen worden opgevangen en samengevoegd. “Het is nogal een stoet waarmee je een land binnenkomt”, legt Robin uit. “Ze willen ons hier graag faciliteren, maar toch ook een beetje controle houden. Dat gaat op deze manier natuurlijk net iets makkelijker.”

Dat de gloednieuwe Scania’s het redden tot aan Slowakije, daar bestaat weinig twijfel over. Maar de Viertonners uit de jaren tachtig zorgen onderweg, zoals verwacht, al snel voor uitdagingen. Een aantal valt op de eerste dag uit met problemen, andere hebben met enige regelmaat een flinke lik olie of serieuzer onderhoud nodig. Om te zorgen dat pech onderweg niet leidt tot onnodig veel oponthoud rijden er de hele rit twee ‘veegploegen’ mee. Bij mankementen maken zij direct op de vluchtstrook de afweging: is het mogelijk om het voertuig ter plekke te repareren of moet hij worden afgesleept? In het laatste geval wordt een voertuig op de Rest Over Nights (RON) overgedragen aan sergeant-1 Yordie en zijn collega’s van 133 Herstelpeloton. Vanavond is het ‘slachtoffer’ een viertonner met een vermoedelijk accuprobleem. “Het zijn lange dagen”, erkent Yordie. “Maar ach, dat hoort bij het werk. De dankbaarheid van de chauffeurs de volgende dag maakt een hoop goed.” 

En dan zijn de poorten van de luchtmachtbasis nabij Sliač eindelijk in zicht. Op de kleinschalige, ‘vintage’ kazerne middenin de beboste heuvels nemen de luchtverdedigers de komende maanden, samen met Duitse collega’s, de bewaking van een deel van het Slowaakse grondgebied voor hun rekening. De militairen bivakkeren in een tijdelijk tentenkamp op het voetbalveld, terwijl de legeringsbouwen door de Slowaken worden opgeknapt. Maar waar die slaapzak uitgerold moet worden, maakt op dit punt eigenlijk niemand meer uit. Slapen zal vanavond hoe dan ook wel lukken.

Na een veiligheidsbriefing in de eetzaal van de kazerne pakt Geestelijk Verzorger majoor Gert-Jan zijn moment. Want inzet of niet, het is ook Pasen en daar wil hij graag even bij stil staan. Juist nu. “Met Pasen vieren we het nieuwe leven. Hier staan we ook aan de start van iets nieuws”, aldus de aalmoezenier. “De aanloop naar deze inzet was kort en soms hectisch. Ik vind het belangrijk om nu even een momentje van rust te creëren en samen stil te staan bij de reden waarom we hier zijn. Democratie is geen vanzelfsprekendheid. Dat we op deze manier ons steentje kunnen bijdragen, maakt mij ontzettend trots.”

De militairen hebben inmiddels aardig hun draai gevonden op het tentenkamp. De eerste wasjes hangen aan de lijn en ook de laatste containers met persoonlijke spullen zijn uitgepakt. In razend tempo wordt er tussen de bedrijven door nog even een recreatietent uit de grond gestampt. Waarom? “Simpel”, stelt Hoofd Inwendige Dienst adjudant Walter. “We zijn gebonden aan de kazerne en veel vertier is hier niet. Dan slaat de verveling snel toe. En mensen die zich vervelen worden er doorgaans niet gezelliger op. Des te belangrijker om een plek te hebben waar je even samen kunt komen om een kop koffie te drinken of een kaartje te leggen. Gewoon, ontspannen.”

Het is tijd om de raketten op de lanceerinrichtingen te takelen. Een precisiewerkje en voor veel jonge lanceerders de eerste keer dat ze met scherpe munitie werken. Korporaal-1 Levi blijft er koel onder. “Het schoot heel even door mijn hoofd, maar al snel val je terug op de aangeleerde procedures. Wel heel bijzonder om dit nu een keer in echt te doen natuurlijk.” 

De afgelopen dagen is er door het detachement keihard gewerkt om het wapensysteem met radar, commando- en ondersteunende elementen op te bouwen. Als ook de laatste verbindingen zijn gelegd, is het dan écht zover. Het Patriot-wapensysteem is operationeel inzetbaar en gereed om Slowakije te beschermen tegen dreigingen vanuit de lucht. “Een mooi moment natuurlijk”, vertelt detachementscommandant luitenant-kolonel Patrick Wekking. “Het was een intensieve week, maar ik ben trots op wat hier is neergezet. Nu kunnen we écht aan de slag.”