Schreeuw om brandstof-door-de-lucht

MMU kampt met toegenomen vraag naar air-to-air refueling

De Multinational Multirole Tanker Transport Unit (MMU) van de NAVO heeft het druk. Voor de bewaking van de oostgrens moeten continu gevechtsvliegtuigen worden bijgetankt. En ook de huidige editie van oefening Frisian Flag schreeuwt van tijd tot tijd om brandstof-door-de-lucht. Om aan de toegenomen vraag te voldoen, draait het grondpersoneel overuren. De Defensiekrant reisde in allervroegte af naar vliegbasis Eindhoven om te zien wat er bij het gereedstellen van tankvliegtuigen komt kijken.    

Nederland ligt nog op één oor wanneer de ochtendshift binnendruppelt. Op het programma staan twee vroege refueling flights. De ene voor de NAVO bij de oostflank, de andere voor Frisian Flag. Op het platform is het nog donker, maar in de cockpit van de Airbus A330 MRTT met nummer T-056 brandt licht. Ongeveer drie uur voor vertrek richting Noord-Nederland is personeel druk met het controleren van de vele computers aan boord. De vijf tankervliegtuigen, waarvan er drie op Eindhoven staan, zijn nieuw en state of the art. Maar kinderziektes vallen niet uit te sluiten. Bovendien zijn veel geautomatiseerde systemen gevoelig voor storingen. Daarom kijkt het grondpersoneel alles nauwkeurig na.

Onderhoudstechnicus sergeant-1 Dimitri heeft net een bakje koffie op voordat hij op het platform de T-057 inspecteert. De techneut voert een totaalcheck van de mechanische systemen uit. Onder meer de uitgebreide hydrauliek, pompen en het landingsgestel. Ook de motoren ontkomen niet aan de spiedende ogen van Dimitri. Hij is gebrand op lekkages, slijtages en beschadigingen. De turbinebladen krijgen speciale aandacht, want niet iedere vogelaanvaring veroorzaakt duidelijk zichtbare schade. Dimitri schijnt met zijn zaklamp nog een keer in de motorgondel: “Je weet maar nooit.”

De pompwagen om de T-057 met bestemming het oosten vol te tanken, is gearriveerd. Op het programma staan vele refuelings. De Duitse Air Refueling Officer adjudant Kai is vandaag de man achter de knoppen. Vanachter zijn paneel in de cockpit bedient hij zowel de drogues aan de vleugels als de boom onder de romp.  De laatste gebruikt hij voor het bijtanken van onder meer F-16’s en F-35’s. Tornado’s en Eurofighters worden vanaf de vleugels bediend. Dat de T-057 straks volledig opgetopt de startbaan verlaat, is geen overbodige luxe, want vooral de F-35 lust een aardige slok. Kai vertelt verder dat het aankoppelen van de boom bij dit toestel met de grootste voorzichtigheid moet gebeuren. De lak beschadigen is uit den boze, want hieraan dankt de machine zijn stealth-kwaliteiten.         

In de cockpit bereiden luitenant-kolonel-vlieger Niko en collega majoor Michael zich voor op de vier á vijf uur durende vlucht. Het grondpersoneel heeft het toestel net overgedragen aan de vliegtuigbemanning. Vluchtgegevens worden in de computer getikt en tientallen checks uitgevoerd. De mannen hebben het druk en tijd voor een praatje is er niet. Wel wil Niko kwijt dat het vliegen van de huidige refueling missies in de buurt van de oostgrens nauwelijks verschilt van reguliere trainingsmissies. “We oefenen juist voor situaties als deze. Maar doordat er geen directe luchtdreiging in de buurt van Oost-Europa is, verandert er voor ons weinig.”     

Het is tijd om te vertrekken. De push back truck is aangekoppeld om de T-057 naar achteren te duwen, waarna het toestel weg taxiet en opstijgt. De T-056 met bestemming de Noordzee verlaat kort daarna het platform.

In het gebouw van de MMU op Eindhoven buigt de Noorse kapitein Jostein zich over de missies voor de komende dagen. De Flight Planner heeft het druk. Er komen veel vluchten aan die zorgvuldig moeten worden voorbereid. Is de vliegroute bekend en hoeveel brandstof moet er mee? Is het eten en drinken geregeld, en hoe zit het met de landingsrechten?  De oorlog in Oekraïne heeft volgens Jostein alles complexer gemaakt. “Normaliter lopen vrijwel alle opdrachten via het European Air Transport Command, gevestigd hier op de basis. Nu komen ook via het NATO Air Command in het Duitse Ramstein veel opdrachten binnen. Met maar vijf vliegtuigen is het soms puzzelen om alle aanvragen uit te voeren.”