Vier weken oorlog

Wat valt op?

Het is nu vier weken geleden dat de oorlog in Oekraïne uitbrak. De impact van de Russische aanval is groot. De onvoorspelbaarheid van het verloop van het conflict is nog groter. Analisten proberen wanhopig de gang van zaken te duiden. Maar niemand kent president’s Poetin agenda en weet wat Rusland voor ogen heeft met Oekraïne. 

Duizenden doden en gewonden. Miljoenen vluchtelingen. Het westen is volop in actie om Oekraïners te helpen. Ondertussen trekken de Russen zich weinig aan van de ellende die ze veroorzaken. Ook in eigen land. Een hoge NAVO-ambtenaar stelt dat er tot veertigduizend Russische militairen zijn gesneuveld, gevangengenomen of vermist  geraakt in Oekraïne. Dat betekent dat er dus ook heel wat Russische families in rouw zijn ondergedompeld.

Beer

Oekraïners, burgers en militairen, vechten met man en macht voor hun vaderland. Dat was te verwachten, maar dat ze zo succesvol zouden zijn tegen de Russische overmacht komt ook in het Westen als een verrassing. Volgens het Britse leger heeft het Oekrainse leger inmiddels verschillende, belangrijke Russische doelwitten uitgeschakeld, waaronder een munitiedepot en troepentransportschip.

Het land weert zich kranig tegen de Russische beer. Analisten zien hier twee oorzaken voor: onderschatting door de Russen én de daadwerkelijke inzet van de Oekraïense bevolking. Wat betreft die onderschatting, het leidde er toe dat de Russen de manier van opereren hebben aangepast. In het begin zijn minder eenheden, ondersteuning en logistiek in de strijd geworpen. Dit laatste is een van de oorzaken voor de enorme file aan legervoertuigen die ontstond op de weg naar Kiev. Wat daar ook meespeelde was de dooi die het terrein op sommige plekken onbegaanbaar maakte en de Russen dwong op verharde wegen te blijven.

Zwaardere wapens

De Russen zetten vanaf het begin alle voorhanden zijnde middelen in, waarbij burgerdoelen niet worden geschuwd. Het lijkt er op dat Rusland in sommige gebieden gaandeweg zwaardere wapens inzet om doelen te realiseren. Volgens experts heeft dit niet alleen te maken met de tegenstand, maar ook met het uitputten van de voorraden precisiewapens. Het Russische verzoek aan China voor wapens zou daarvoor als bewijs gelden.

Hypersonische raket

Een ding is zeker: de Russische militaire commandanten hebben vorige week vrijdag een troefkaart gespeeld die sommige experts al voorzagen. Ofwel de inzet van de nieuwe hypersonische Kh-47M2 Kinzhal raket. Dit type wapen met een snelheid van vijf tot tien keer de geluidssnelheid is moeilijk te onderscheppen. De raket van vorige week was voorzien van een conventionele lading en werd gelanceerd door een gevechtsvliegtuig. De lancering werd bevestigd door zowel de Russen als de Amerikaanse president Joe Biden.

Kort voor de Russische invasie heeft Poetin deze Kinzhal-raketten naar Belarus en de enclave Kaliningrad aan de oost-Poolse grens verplaatst. Dat blijkt uit video’s en satellietfoto’s die op social media worden gedeeld. Vanaf die locaties ligt heel Oekraïne binnen het bereik van de hypersonische raketten die doelen tot  tweeduizend kilometer ver kunnen aanvallen. Experts zien de lancering van de Kinzhal dan ook niet alleen als een aanval op een Oekraïens doel maar ook als een demonstratie van het vermogen van de raket, een waarschuwing van Poetin aan de NAVO.

Wil om te vechten

Wat stelt Oekraïne tegenover al dat wapengekletter? Naast die enorme motivatie om voor het vaderland te vechten hebben Oekraïners de nodige lessen getrokken uit de Russische verovering van de Krim in 2014. Van de opbouw en structuur van de krijgsmacht tot de manier van opereren en uitrusting. Het land is sindsdien beter in staat om de Russische agressie te weerstaan. Al zullen ze dit zonder hulp van het Westen ook niet oneindig kunnen volhouden.

Intussen heeft het leger van Zelensky de beschikking gekregen over een groot aantal wapens uit het Westen. Video’s van juichende Oekraïners met Westerse anti-tankraketten zijn volop te zien op social media net als dat ene filmpje van het neerhalen van een Russische helikopter met een Stinger-achtige luchtdoelraket. Aan de uitmonstering van de Russische wapens kun je zien dat ze proberen te ontkomen aan de nieuwe Westerse wapens met provisorische beschermingsmiddelen, zoals een constructie boven op de koepel van tanks. Het bouwwerk is bedoeld om Javelin anti-tank raketten die hun doel van boven aanvallen waar het pantser minder dik is, minder effectief te maken.

Turkse drone

Een ander wapen waardoor het zweet de Russen uitbreekt is de Turkse Bayraktar TB2 drone. Het gaat hier om een betrekkelijk eenvoudig systeem waarmee lasergeleide anti-tank raketten kunnen worden afgeschoten. Het gebruik ervan is zo succesvol dat er naar verluidt extra systemen worden geleverd door de Turkse regering. Veel deskundigen twijfelden aan de waarde van de relatief kleine drone op het moderne slagveld. Toch heeft Bayraktar TB2 in het najaar van 2020 boven Nagorno-Karabach, en nu in Oekraïense, bewezen zeer effectief te zijn.

De Oekraïense militairen kregen dankzij 'donaties' uit het buitenland bovendien de beschikking over duizenden Stinger-raketten tegen vliegtuigen. Dergelijke wapens zorgen er in combinatie met de nog steeds actieve Oekraïense luchtmacht voor dat de Russen nog steeds niet beschikken over luchtoverwicht. Dat is pijnlijk voor de Russen, want hun vliegtuigen en gevechtshelikopters kunnen daardoor onvoldoende luchtsteun bieden aan de grondtroepen.

Nog een factor die de Russische aanval frustreert en er waarschijnlijk toe zal leiden dat de strijd in Oekraïne niet van vandaag op morgen beëindigd is, laat staan dat te voorspellen is hoe het afloopt. Duidelijk is wel dat er aan beide kanten verliezers zijn.

Dit artikel is gebaseerd op informatie uit open bronnen.