Tekst kapitein Jessica Bode
Foto Rutger Stiekema

Defensie gaat periodiek gehoor testen

Gehoorschade bij Defensie komt nog vaak voor, zo blijkt uit recent onderzoek. Daarom gaat de krijgsmacht voor het eerst periodiek gehoortesten afnemen en wordt er een campagne gelanceerd om het onderwerp onder de aandacht te brengen. 

OORTJES! Het is de alom bekende term die militairen gebruiken bij veel lawaai, zodat de gehoorbescherming opgezet kan worden. Maar met name jonge miltiairen durven een oefening of training vaak niet te stoppen als hun gehoorbescherming niet goed functioneert. Ook weten veel militairen nog onvoldoende hoe ze gehoorbescherming veilig moeten plaatsen. Er heerst een soort angst en schaamte tegenover collega’s om hierover aan de bel te trekken. En juist daardoor lopen ze gehoorschade op. 

Recent onderzoek toont aan: gehoorschade komt nog vaak voor

Het is voor het eerst dat Defensie periodiek haar medewerkers gaat controleren op gehoorschade.

20.000 per jaar

In twee nieuwe gehoortestcontainers kunnen voortaan zestien gehoortesten per uur worden afgenomen. Ofwel 20.000 per jaar. Dat betekent dat alle defensiemedewerkers (burgers én militairen) bij indiensttreding een audiogram krijgen om vast te stellen hoe het met zijn of haar gehoor gaat. Een nulmeting. Daarna volgt iedere vijf jaar een herhalingsonderzoek. Voor de hoog-risico beroepen zoals artilleristen, monteurs en vliegtuigpersoneel is dat vaker. Soms wel jaarlijks.

“Voorheen werden deze gehooronderzoeken niet structureel gedaan”, vat bedrijfsarts luitenant-kolonel Harry de Groot de geschiedenis samen. “Tsja, dat is eigenlijk heel vreemd.”

Vinkje

Bij de militaire aannamekeuring wordt het gehoor wel onderzocht, maar dat is alleen voor het vinkje ‘geschikt’ of ‘ongeschikt’. Bovendien moeten die gegevens na de aanstelling worden vernietigd. Gedurende een loopbaan krijgt het gehoor geen extra aandacht. Daarom is de bedrijfsarts blij met de nieuwe gehoortestcapaciteit. “Nu kunnen we eventuele schade vroegtijdig ontdekken. Want mensen die met goede oren komen, moeten ook weer met goede oren weggaan.”

Campagne

Omdat gehoorschade en onwetendheid over het juiste gebruik van gehoorbescherming vaker voorkomt dan gewenst, lanceert 13 Lichte Brigade dinsdag een campagne om het risico op gehoorschade onder de aandacht te brengen. Via een instructievideo, waarin slachtoffers centraal staan, moet defensiepersoneel zich bewuster worden van de gevaren. Ook is er aandacht voor het juiste gebruik van de beschermende maatregelen.

Met name jonge militairen durven een oefening niet te stoppen als hun gehoorbescherming niet goed functioneert

Het gaat om twee mobiele trailers die uitgeschoven kunnen worden.

Hollandse vinding

De gehoortestcontainers zijn een Hollandse vinding. Bedacht door het CEAG en Materieel Logistiek Commando. Gebouwd door Carrosserie Akkermans uit het Brabantse Oud Gastel.

‘Als volgend jaar blijkt dat alle commando’s doof worden, dan weet je dat er iets mis gaat’

Niet te vermijden

Audiogrammen of niet, Defensie is nu eenmaal een bedrijf waarin geluidsbelasting niet te vermijden is. Schieten zonder lawaai kan niet. Maar de overlast kan wel worden beperkt. Denk aan meer training in een simulator, korter schieten maar wel vaker, munitie gebruiken die minder geluid maakt of in een ruimte schieten die minder galmt. En dan is er nog het gebruik van gehoorbescherming. 

“Met de audiogrammen kunnen we nu van het hele personeelsbestand vaststellen hoe het met hun gehoor gaat. Aan de hand daarvan kan Defensie ook bepalen of de genomen maatregelen wel effectief zijn. En of er beleidsmatig actie moet worden ondernomen. Als volgend jaar blijkt dat alle commando’s doof worden, dan weet je dat er iets mis gaat”, reageert de overste. 

De foto’s van de apparatuur ontbreken nog, want die is nog niet aangesloten. Wel is het de bedoeling dat de trailers in de komende weken in gebruik worden genomen.

Mobiele trailer

De spiksplinternieuwe, uitschuifbare gehoortestwagens van 13 bij 3,5 meter zijn voorzien van vier audiocabines en audiomaten om onderzoeken uit te voeren. De trailer is verplaatsbaar en zodoende op elke defensielocatie neer te zetten. Dat maakt ze zeker bij opleidingscentra of operationele eenheden extra waardevol, omdat daar grote groepen militairen tegelijkertijd moeten worden onderzocht.