F-35 op ‘missie’ in eigen land

Operationele inzetbaarheid stap dichterbij

Het zijn letterlijk bewogen weken voor het 322 F-35 squadron van de Koninklijke Luchtmacht. In het kader van oefening Frisian Lightning II werden personeel, materieel én 4 F-35-jachtvliegtuigen van thuisbasis Leeuwarden naar Volkel verplaatst voor een logeerpartij. Vanaf onbekend terrein trainen grondpersoneel en vliegers voor toekomstige uitzending. En daar komt best wat bij kijken.

Van hangaar tot hangaar is het iets meer dan 200 kilometer: 2,5 uur rijden of een klein kwartier vliegen. Het venijn zit ‘m niet in het overbruggen van de afstand tussen Leeuwarden en Volkel. Oefening Frisian Lightning II gaat vooral om alle randzaken.

Ruim een half jaar geleden is begonnen met de voorbereiding van de verplaatsing en het regelen van het papierwerk. Na een succesvolle aankomst in Volkel ligt komende weken de focus op een ander oefendoel: opereren vanaf een vreemde basis met alleen de spullen die je zélf hebt ingepakt.  

Officier logistiek eerste-luitenant Glenn (op de foto links) is de man van de lijstjes en cijfers. Samen met zijn collega’s maakte hij vooraf een zo goed mogelijke inschatting van de spullen en voorzieningen die nodig zijn om met een heel squadron wekenlang buiten de vertrouwde thuisbasis te werken en te leven. En dan hebben we het echt over álles: van huisvesting en balpennen tot reserveonderdelen en munitie.  

En als tijdens de oefening toch iets mist? Vette pech. “Het doel is zo realistisch mogelijk oefenen”, reageert Glenn. “Als je in missiegebied zit kun je ook niet even terug naar huis rijden. Dan moet je het toch op een andere manier oplossen.”   

Hoewel het zwaartepunt van Frisian Lightning II op de logistieke operatie ligt, zijn er voor de F-35 piloten ook de nodige vinkjes te behalen. Voor het gros van hen is dit de eerste keer dat ze bepaalde scenario’s met de splinternieuwe F-35 trainen. En dan ook nog eens vanaf een vreemde vliegbasis. Vlieger Daniël: “Dat is best een uitdaging. Je bent heel comfortabel met hoe het thuis gaat. Nu opereren we vanuit 2 zeecontainers en vanaf een platform dat we niet kennen. Dat maakt alles dynamischer.” 

Tot en met vrijdag 20 november voeren de F-35’s tijdens het jaarlijkse avondvliegprogramma verschillende trainingsvluchten uit. Waarom ‘s avonds? Simpel: de daadwerkelijke inzet van vliegtuigen tijdens missies vindt ook voornamelijk plaats bij duisternis. Het trainen van alle bijbehorende procedures is daarom pas zinvol als het donker is.  

Waar met de F-16 veelal zelfstandig kon worden opgetreden, zijn bij inzet van een F-35 veel meer spelers betrokken. Voor Frisian Lightning II wordt onder meer samengewerkt met verschillende logistieke afdelingen en collega’s van Object Grondverdediging (OGRV) die mens én materieel 24/7 beveiligen. 

Om coronabesmettingen tegen te gaan worden de militairen uit Leeuwarden zoveel mogelijk gescheiden van het personeel van Vliegbasis Volkel. Ook voor de legering en eventuele quarantainelocaties zijn maatregelen getroffen. Commandant 322 F-35 squadron luitenant-kolonel Guido Schols: “Er is bepaald dat operationeel kritieke processen door moeten gaan en daar valt deze oefening onder. We willen de F-35’s zo snel mogelijk inzetgereed krijgen. Daar moet voor getraind worden. Dus dat wat er conform de maatregelen kan, doen we.”   

Frisian Lightning II is het 2e deel van een serie luchtmacht-oefeningen met als doel het gereed stellen en inzetten van de nieuwe F-35-jachtvliegtuigen. Oftewel, the Road to IOC (Initial Operational Capability) die eind 2021 voltooid moet zijn. Hiermee wil de Koninklijke Luchtmacht laten zien en bewijzen dat het met 4 F-35’s voor een korte periode op uitzending kan gaan. 

Na een succesvolle afronding van Frisian Lightning II is het begin volgend jaar alweer tijd voor deel 3 van de reeks oefeningen: verplaatsen naar een buitenlandse vliegbasis en daarvandaan opereren met de F-35. Een stapje verder van de vertrouwde thuisbasis, maar dichter bij operationele inzetbaarheid.