Tekst Martin Zijlstra
Foto Familie Drape

Bloed kruipt waar het niet gaan kan

75 jaar geleden eindigde de Tweede Wereldoorlog. Meer dan ooit tevoren wordt dit herdenkingsjaar duidelijk hoe groot de gevolgen van het conflict waren voor de gewone man of vrouw. Iedereen kreeg er op de een of andere manier mee te maken. De komende weken vertelt de Defensiekrant de verhalen van mensen die de oorlog van dichtbij meemaakten. Vandaag is dat Heinrich Drape. Een Duitser die zijn hele jeugd in Nederland woonde, maar toen puntje bij paaltje kwam toch in dienst ging bij de Kriegsmarine. 

Heinrich wordt door zijn vrienden Henk genoemd

Toen de Duitsers op 10 mei 1940 binnenvielen waren er in Nederland, volgens historicus Dr. Lou de Jong, zo'n 52.000 Rijkduitsers; mensen met een Duits paspoort die hier woonden en werkten en  soms zelfs in ons land geboren waren. In sommige streken was het heel gewoon Duitsers tegen te komen, zoals in de Limburgse steenkolenmijnen. 

Wilhelm Heinrich Friedrich Adolf Drape, roepnaam Heinrich, is zo’n Rijksduitser. Hij wordt op 2 januari 1908 geboren in Argestorf. Een dorpje middenin Duitsland. Een jaar later verhuizen zijn ouders met hem en zijn 2 zussen naar Zuid-Limburg, waar later nog 2 zoons worden geboren. De kinderen groeien op als gewone Nederlanders en vrijwel niemand die merkt dat ze uit Duitsland komen. 

Heinrich, die door zijn Nederlandse vrienden steevast Henk wordt genoemd, is sportief. Zijn turnprestaties halen regelmatig de krant. Op school haalt hij eerst het diploma Mulo B en 2 jaar later zijn onderwijsakte. 

In oktober 1942 sneuvelt Heinrich's jongste broer Otto (links), hij wordt begraven in Finsterwalde bij Berlijn (rechts). Zijn dood raakt Heinrich.

NSDAP-lid

Net als iedereen hoort Henk Drape de berichten uit Duitsland waar de nazi's aan de macht zijn. De propaganda spreekt hem aan. Op 1 mei 1936 vraagt hij het lidmaatschap aan van de partij van Hitler, de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei. Hij wordt toegelaten en krijgt het lidmaatschapsnummer 336.831. Omdat hij leraar is, wordt hij ook lid van de Nationalsozialistischer Lehrerbund. In 1938 gaat hij in Venlo werken bij de Duitse school. 

Ook sluit hij zich aan bij de Hitlerjugend. Eerst als lid, later als leidinggevende. In Venlo schopt hij het bij de jeugdorganisatie van de nazi’s tot Ortsgruppenhauptstellenleiter. In 1941 wordt Drape leraar aan een nieuwe Duitse school in Helmond. Ook hier krijgt hij de leiding over de Hitlerjugend. In de krant 'Zuid-Willemsvaart' van 11 juni 1942 staat een artikel over sportwedstrijden van de Hitlerjugend en de Bund Deutscher Mädel. Drape houdt een toespraak en terloops meldt de krant dat hij is opgeroepen voor de militaire dienst en dus weg moet. 

In 1936 wordt Heinrich lid van de NSDAP, in 1942 gaat hij onder de wapenen bij de Kriegsmarine.

Frankrijk

Een week later meldt Drape zich als rekruut in Zeven in Noord-Duitsland, waar hij wordt opgeleid tot marine-artillerist.  Na 3 maanden training begint het échte leven als militair. 

Heinrich, die zijn Nederlandse voornaam Henk allang niet meer gebruikt, wordt ingedeeld bij de 2. Batterie Marineartillerieabteilung 262 in het Franse Brest. Daar ligt een belangrijke Duitse marinehaven die moet worden verdedigd tegen geallieerde aanvallen. Drape wordt ingedeeld bij een groep militairen die 7.5 cm kanonnen bedient. Later komt hij in de commandopost van de eenheid. 

Ziek

Ondertussen gebeurt er ook bij de familie Drape van alles. Het belangrijkste is dat jongste zoon Otto in oktober 1942 sneuvelt. Hij is geen nazi, maar krijgt vanwege zijn Duitse paspoort wel te maken met de dienstplicht. De jongen komt in 1942 in dienst en wordt opgeleid tot boordtelegrafist op een Ju-88 bommenwerper. Al op zijn eerste operationele trainingsvlucht gaat het mis, het toestel stort op 23 oktober 1942 neer in de buurt van Finsterwalde. 

Het overlijden van zijn broer maakt vermoedelijk veel indruk op Heinrich. Voor die tijd is hij nooit ziek, maar nu om de haverklap. Van november 1942 (een maand na het ongeluk) tot januari 1944 ligt Heinrich bijna continu in militaire ziekenhuizen in Frankrijk en Duitsland. In januari 1944 kan hij eindelijk terug naar zijn eenheid in Locmaria-Plouzané in de zuidwestelijke punt van Bretagne. Maar niet voor lang, want in juni 1944 landen de geallieerden in Normandië en een paar maanden later is de oorlog voor hem voorbij. 

Aan het eind van de oorlog is er van de Duitse oorlogsmachine niet veel over. Ook dit Duitse kanon staat er troosteloos bij in Brest. Foto: National Archives.

De Britten zien hem blijkbaar als een gevaarlijke nazi

Prisoner of War

Heinrich Drape wordt op 18 september 1944 door de Amerikanen gevangengenomen. Hij krijgt het nummer 31G626144 en verblijft eerst in 3 kampen in Frankrijk. Op 8 april 1945 wordt hij per schip naar Amerika gebracht, waar Drape 3 maanden in krijgsgevangenenkampen in Mississippi en Indiana zit. 

Na die 3 maanden  dragen de Amerikanen hem over aan de Britten. In Groot-Brittannië wordt hij van het ene naar het andere kamp gesleept. 9 verschillende in 2 jaar tijd. Pas op 8 maart 1948 wordt hij gedemilitariseerd en driekwart jaar later in Münster vrijgelaten. De oorlog zit er nu écht op.

De Duitser gaat in Hannover en omgeving wonen, trouwt en gaat opnieuw aan de slag als leraar. Op 23 januari 1985 overlijdt hij zonder ooit nog in Nederland te zijn geweest. 

Tijdens en na de oorlog waren 20.000 Italianen en Duitsers krijgsgevangen in Mississipi. In heel Amerika 440.000 inclusief Japanners. Foto: Armed Forces Museum Camp Shelby.