Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto sergeant Jasper Verolme
Populariteit militair ‘speelgoed’ groeit
'De meeste kopers zijn volwassenen, geen kinderen'
De Poolse Robert Podleś bracht begin jaren 90 een mini Sherman T-34 op de markt van bouwblokjes. Nu, 30 jaar later, is hij de man achter de grootste collectie militair materieel van kunststof steentjes ter wereld. De populariteit ervan is groot en oud-militair John Klaver snapt wel waarom. Na 25 jaar bij Defensie spitst hij zich toe op de verkoop van dit militaire ‘speelgoed’.
De USS Enterprise op schaal 1:300, een Messerschmitt jachtvliegtuig, een Huey helikopter uit de Vietnamoorlog, een M113 pantsergenievoertuig, de Amerikaanse M1A2 Abrams tank of de F-18 Super Hornet straaljager. Achter het Poolse merk COBI gaan vele tientallen militaire bouwsets schuil. “De meeste kopers zijn volwassenen, geen kinderen. De 1 verzamelt het vanwege een voorliefde voor militair materieel, de ander is juist dol op het serieuze bouwproces”, vertelt oprichter en eigenaar Robert Podleś in een eerder interview op YouTube.
Tot de verbeelding
Noem een willekeurige historische gebeurtenis en het militair materieel dat er destijds bij betrokken was, is in blokjesvorm uitgegeven. De collectie bestaat uit vele honderden modellen en jaarlijks komen er tussen de 10 en 15 bij. Soms in een beperkte oplage om het bijzonder te houden. “Alleen de Tweede Wereldoorlog-collectie bevat al 15 tanks, 20 vliegtuigen, wat slagschepen en transportvoertuigen. De oorlog spreekt bij veel mensen nog altijd tot de verbeelding. De D-Day collectie en de Duitse Tiger tank zijn in Europa het populairst”, vertelt oud-militair John Klaver, die het ‘speelgoed’ verkoopt in zijn webshop Toys & More en in de winkel in Andijk.
Waarheidsgetrouw
Alle modellen worden gemaakt in samenwerking met oorlogsmusea en op basis van bouwtekeningen, foto’s en schaalmodellen. Zodoende zijn ze flink waarheidsgetrouw en soms serieus lastig in elkaar te zetten. “Ik ben altijd al bovenmatig geïnteresseerd geweest in militaire historie, met name de Tweede Wereldoorlog”, vertelt Podleś. “Vanuit die interesse ontwikkelde ik in 1987 de karakteristieke M4 Sherman tank van bouwblokjes. De reacties waren zo positief dat ik me toelegde op de ontwikkeling van een grotere collectie. 7 jaar later lag het in de schappen. Ik, maar ook de concurrentie niet, had verwacht dat dit soort speelgoed zo’n succes zou worden.”
Hoe het begon…
Toen COBI werd opgericht was de Koude Oorlog nog in volle gang. Er was een tekort aan veel goederen, waaronder speelgoed. Wat werd verkocht was gemaakt in voormalig Oost-Duitsland. In April 1987 ontstond bij Podleś het idee om eigen speelgoed vanuit Polen op de markt te brengen. “Ik begon met puzzels en bordspellen. Later heb ik me op de bouwsteentjes gefocust.”
Andere thema’s
Inmiddels zijn er ook sets met tal van andere thema’s verkrijgbaar, maar het defensiematerieel blijft de bestverkochte serie ter wereld. “Een groot verschil met vroeger is alleen dat militair materieel steeds groter, zwaarder en complexer wordt. Zo ook onze bouwpakketten”, vertelt de oud-militair enthousiast. “Daar waar in het begin vooral gefocust werd op historisch materieel, groeit de laatste jaren de vraag naar moderne vliegtuigen, voertuigen en schepen. Later dit jaar komen er een Chinook en Apache helikopter uit.
Adam Opel AG
Bij alles wat de voormalig genist de afgelopen jaren heeft verkocht kent hij wel een stukje geschiedenis. “Neem bijvoorbeeld de ‘Graf Zeppelin’, met 3130 steentjes de grootste bouwset. Gebouwd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het enige vliegkampschip dat Duitsland überhaupt ooit bouwde. Het werd vernoemd naar Graaf Ferdinand von Zeppelin, maar werd nooit afgemaakt waardoor het geen enkele rol van betekenis had.”
'Het was de enige naam die nog vrij was'
Of de Opel Blitz truck, een medium 4x2 wheel drive opgebouwd uit een bescheiden 350 steentjes. “De ‘echte’ versie werd sinds 1937 geproduceerd door het Duitse Adam Opel AG. Deze truck diende tijdens de Tweede Wereldoorlog als het belangrijkste transportmiddel van de Duitse troepen. Hij kan volgeladen worden met troepen, uitrusting of munitie”, lepelt Klaver op, die 5 jaar bij 41 Geniebataljon in Seedorf werkte en 20 jaar bij de Bravocompagnie van het Korps Nationale Reserve in Bergen. Eerst als monteur aggregaten, bouwmachines en 4-tonner chauffeur, later bij de Natres als MAG- en Minimi-schutter.
“Ik heb een voorliefde voor militair materieel”, bekent Klaver, die zelf ook eigenaar is van een DAF YA 126. Toen hij 6 jaar geleden met het speelgoedmerk in aanraking kwam was hij direct verkocht.
Kant-en-klaar
Ook is er gedacht aan hen die wel van miniatuurvoertuigen houden, maar geen zin hebben om ze zelf in elkaar te zetten. Dit jaar en volgend jaar komen er een aantal kant-en-klare schaalmodellen van Nederlandse legervoertuigen op de markt. Waaronder de DAF YBZ 3300 bergingsvoertuig, de DAF YA 126 en de Scania WLS“, weet Klaver. “Je kunt de modellen voorzien van je eigen onderdeel, kenteken en wagenparknummer. Deze worden op een stickervel meegeleverd.” De DAF YA 4442 kwam vorige maand als eerste uit op een schaal van 1:35 en is al bijna uitverkocht.
De naam COBI?
Waar komt de naam COBI eigenlijk vandaan? Oprichter Robert Podleś vertelt: “Er zijn wilde theorieën, maar de enige verklaring is dat het kort en simpel was en nog niet geregistreerd.”
