Waar staat Defensie en wat moet er nog gebeuren?

Minister Bijleveld stapt in de F-35-simulator

Defensie heeft er de afgelopen jaren flink wat geld bijgekregen, waardoor er weer geïnvesteerd kon worden in mens en materieel. Die investeringen zijn krijgsmachtbreed zichtbaar. De Defensiekrant loopt deze weken mee met 3 werkbezoeken van minister Ank Bijleveld om te kijken waar we staan en wat er nog moet gebeuren.

In het laatste deel van dit drieluik bezoekt de minister Vliegbasis Leeuwarden.

“Ik sluit mijn rondgang langs de krijgsmachtdelen af op Vliegbasis Leeuwarden, waar momenteel een transformatie gaande is. Als iemand me daar over kan bijpraten is het luitenant-kolonel Laurens-Jan Vijge wel. Als eerste Nederlandse F-35-vlieger weet de waarnemend commandant van de vliegbasis wat voor impact de komst van dit nieuwe gevechtsvliegtuig heeft. Iets ouds stopzetten en iets nieuws beginnen, noemt hij het. 

Dat heeft z’n weerslag op het personeel. Er zijn er die daar energie van krijgen, voor anderen is de verandering erg groot. Niet alleen maakt de F-16 plaats voor de F-35, ook treffen de mensen van 306 Squadron voorbereidingen voor de komst van de MQ-9 Reaper, het nieuwe onbemande vliegtuig.

Helm

Terwijl nu het wachten is op de volgende F-35’s, staat er sinds kort een splinternieuw gebouw op de vliegbasis voor 322 Squadron F-35. Het ziet er prachtig uit en is bovendien uitgerust met 4 nieuwe F-35-simulatoren. Eerst kreeg ik hier dé nieuwe helm en uitrusting te zien die uit de toekomst lijken te komen. Informatie uit de cockpit krijgt de vlieger geprojecteerd op het vizier van de hoofdbescherming. Met infraroodcamera’s kan de vlieger als het ware door het vliegtuig kijken. Vraag me niet hoe het werkt, maar in Leeuwarden glunderen ze bij het zien van dit technisch stukje vernuft. Dat geldt ook voor het vliegtuig zelf. Niet alleen de vliegers, maar de hele keten van ondersteunend personeel is te spreken over de aanwinst.

Productie stil

Geduld moet er nog wel zijn. De coronacrisis heeft ook gezorgd voor vertraging van het F-35-programma. De productie in de Italiaanse fabriek lag een tijd stil uit angst voor het virus. Toch kon er ‘gevlogen’ worden. Ik ben zelf ook de lucht in gegaan. In de simulator. 

Fotografisch bewijs heb ik niet, want deze vleugel van het gebouw is hermetisch afgesloten voor de buitenwereld. Zelfs voor defensiefotografen. Dat is zo afgesproken met de Amerikanen. De intell-eenheid zit in hetzelfde gebouw en kan in het echt gevlogen scenario’s in het simulatorsysteem laden. Vliegers haalden eerst hun neus op voor de sim, maar zijn er inmiddels aan verknocht. Ze kunnen realistische missies vliegen zonder daadwerkelijk het vliegtuig in te stappen. Maar er moet natuurlijk wel in het echt worden gevlogen, want sim-uren tellen niet als vlieguren.

Coating

F-35 monteurs zijn bezig met bijwerken van de coating die ervoor zorgt dat de F-35 niet op radar te zien is. Ze zijn voor een opleiding naar de Verenigde Staten gestuurd en zijn nu gecertificeerd om aan het vliegtuig te mogen werken. 

Ze zijn trots, en terecht. Wie kan zeggen dat hij elke dag aan zo’n technologisch hoogstandje werkt? En zonder hen vliegt deze F-35 niet. Dat gevoel merk ik ook bij de mensen van 306 Squadron op, die eind dit jaar met onbemande Reapers gaan werken. In 2007 keken ‘we’ de ogen uit bij de Amerikanen in Afghanistan en nu heeft Nederland ze zelf.  

Schaars personeel

Defensie heeft momenteel een groot tekort aan vooral technisch personeel. Daarom vind ik het enthousiasme waarmee sergeant-1 Onno over zijn werk vertelt extra mooi. Hij zit middenin de transitie van analoog naar digitaal, zoals hij het zelf noemt. Bijzonder vindt hij het om alle nieuwe technieken van de F-35 te ontdekken. Op dit moment demonteert hij oude F-16’s waarvan sommige onderdelen in de stellingkasten van 921 Squadron belanden, om te worden gebruikt als reserve voor de nog vliegende toestellen. Andere grote delen worden verschroot. Want uiteindelijk worden ze allemaal vervangen.”